Title Bài 4 Thực hành tiếng Việt. Nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn của câu; Từ ngữ toàn dân và từ ngữ địa phương.docx ✅

b. Nội dung: HS chắt lọc kiến thức, sử dụng SGK trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh và chuẩn kiến thức GV d. Tổ chức dạy học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Nhiệm vụ 1: Lí thuyết Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV yêu cầu HS thực hiện: Em hãy nêu khái niệm của nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn? Nêu ví dụ làm rõ? Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - HS trình bày sản phẩm thảo luận các nội dung được giao. - GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung và chuẩn kiến thức GV I. Lí thuyết 1) Khái niệm - Nghĩa tường minh là phần thông báo được thể hiện trực tiếp bằng từ ngữ trong câu, là loại nghĩa chúng ta có thể nhận ra trên bề mặt câu chữ. - Nghĩa hàm ẩn là phần thông báo không được thể hiện trực tiếp bằng từ ngữ trong câu mà được suy ra từ câu chữ và ngữ cảnh. Đây là loại nghĩa mà người nói, người viết thật sự muốn đề cập đến. 2) Ví dụ - Có công mài sắt, có ngày nên kim Câu tục ngữ trên có nghĩa tường minh: Nếu bỏ công sức ra mài một thanh sắt thì có ngày sẽ có được một cây kim. Tuy nhiên, nghĩa hàm ẩn, ý nghĩa thật sự mà câu tục ngữ muốn đề cập đến là: Nếu kiên trì, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách thì có ngày sẽ thành công. Để suy ra nghĩa hàm ẩn, chúng ta
phải sử dụng tri thức nền của bản thân và chú ý đến các từ ngữ quan trọng trong câu. Chẳng hạn, trong câu tục ngữ này, chúng ta phải chú ý đến các từ ngữ “mài sắt”, “nên kim”. - Nghĩa hàm ẩn thường được sử dụng trong sáng tác văn chương và trong đời sống hằng ngày. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức về nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn. b. Nội dung: Sử dụng SGK, kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi liên quan đến kiến thức nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời HS và chuẩn kiến thức GV d. Tổ chức thực hiện Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu hs thực hiện Bài 1: Xác định nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn trong các trường hợp sau đây: a. - Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không? Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả! (Truyện cười dân gian Việt Nam, Khoe của ) b. - Bề ngang hai mươi thước, bề dài hai mươi thước đúng. Thì ra là con rắn vuông bốn góc à? (Truyện cười dân gian Việt Nam, Con rắn vuông ) Bài 2: Đọc lại truyện Vắt cổ chày ra nước và thực hiện yêu cầu sau: a. Xác định nghĩa hàm ẩn trong câu nói: “ Thế thì tao cho mượn cái này ” của người chủ nhà. Nghĩa hàm ẩn này được thể hiện trong câu nói nào sau đó? b. Người đầy tớ thực sự muốn nói gì qua câu: “ Hay là ông cho tôi mượn cái chày giã cua vậy! ”?