Content text CHỦ ĐỀ: CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ HỘ GIA ĐÌNH CHUYỂN TỪ XE XĂNG SANG XE ĐIỆN
Thẻ 1
được phản ánh trong giá bán xe hay giá một lít xăng. Người tiêu dùng chỉ trả cho chi phí mua xe, nhiên liệu và bảo dưỡng, nhưng không phải trả cho những chi phí gây ra cho môi trường, xã hội nhất là sức khỏe cộng đồng. Chính sách hỗ trợ hộ gia đình chuyển từ xe xăng sang xe điện vì thế đóng vai trò như một công cụ để “nội hóa ngoại ứng”. Thông qua các công cụ tài chính như trợ cấp, ưu đãi thuế hoặc hỗ trợ hạ tầng, Nhà nước khuyến khích các hộ gia đình thay thế xe xăng bằng xe điện. Thứ hai, có thể nhìn nhận sự cần thiết của chính sách hỗ trợ này dưới góc độ khắc phục thất bại thị trường trong việc cung cấp hàng hóa công cộng (môi trường không khí trong lành và hệ thống hạ tầng giao thông bền vững tại Hà Nội). Trước hết, môi trường không khí sạch là một hàng hóa cộng thuần túy. Đây là loại hàng hóa mà thị trường tư nhân không có động lực sản xuất do không thể thu hồi chi phí qua cơ chế giá. Bằng cách hỗ trợ chuyển đổi sang xe điện, Nhà nước trực tiếp can thiệp để giảm ô nhiễm, cung cấp một bầu không khí trong lành cho toàn xã hội. Thứ hai, hệ thống hạ tầng giao thông bền vững, điển hình là mạng lưới trạm sạc được xem là hàng hóa công không thuần túy. Chính sách này giúp phá vỡ thế tiến thoái lưỡng nan khi các doanh nghiệp tư nhân ngần ngại đầu tư do thị trường xe điện còn nhỏ, trong khi người tiêu dùng lại không mua xe vì thiếu trạm sạc. Việc Nhà nước kích cầu phía người dân thông qua hỗ trợ sẽ mở rộng quy mô thị trường, tạo tín hiệu và động lực để khu vực tư nhân tự nguyện đầu tư vào hạ tầng. Thứ ba, từ góc độ phân phối lại thu nhập và đảm bảo công bằng xã hội. Theo kinh tế học phúc lợi, một chính sách công chỉ thực sự bền vững khi vừa hiệu quả vừa công bằng. Trong bối cảnh giao thông đô thị, việc sở hữu phương tiện xanh như xe điện còn hạn chế đối với nhóm yếu thế, chủ yếu do chi phí cao. Do đó, Nhà nước có vai trò can thiệp để phân phối lại lợi ích và tạo công bằng xã hội, bằng cách trợ cấp, ưu đãi hoặc cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho các nhóm dễ bị tổn thương. Chính sách hỗ trợ hộ gia đình chuyển từ xe xăng sang xe điện sẽ giúp nâng cao cơ hội bình đẳng của nhóm thu nhập thấp trong tiếp cận lợi ích xã hội, đồng thời thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong việc đảm bảo công bằng và phân phối lại nguồn lực trong cộng đồng. Ngoài ra, sự cần thiết của chính sách còn đến từ trách nhiệm toàn cầu và xu thế chung của thế giới. Việc ban hành chính sách hỗ trợ hộ gia đình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 đã đưa ra tại COP26. Đồng thời, xu thế toàn cầu về giao thông xanh đang phát triển mạnh mẽ, nếu không bắt kịp, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội tiếp cận công nghệ, thu hút đầu tư và dễ bị tụt hậu. Ngược lại, việc chủ động tham gia sẽ mang lại lợi ích kép: vừa thực hiện trách nhiệm quốc tế, vừa xây dựng hình ảnh một Hà Nội văn minh, tiên phong về phát triển bền vững.