Content text Bài 1_Đề bài.docx
BÀI GIẢNG TOÁN 12-CTST-PHIÊN BẢN 25-26 WEB: Toanthaycu.com 1 CHƯƠNG IV: NGUYÊN HÀM VÀ TÍCH PHÂN BÀI 1. NGUYÊN HÀM A. KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM I. Khái niệm nguyên hàm Kí hiệu K là khoảng hoặc đoạn hoặc nửa khoảng của ℝ . Cho hàm số fx xác định trên K . Hàm số Fx được gọi là nguyên hàm của hàm số fx trên K nếu Fxfx với mọi x thuộc K . Ví dụ 1. Chứng minh rằng: a) 25Fxxx là một nguyên hàm của hàm số 52fxx trên ℝ . b) tanGxx là một nguyên hàm của hàm số 21 cosgx x trên ; 22 . Lời giải a) Ta có 2552xxxxfxF với mọi x thuộc ℝ . Vậy Fx là một nguyên hàm của hàm số fx trên ℝ . b) Ta có 21tan cosGxxgx x với mọi x thuộc ; 22 . Vậy Gx là một nguyên hàm của hàm số gx trên ; 22 . Định nghĩa: Cho ()Fx là một nguyên hàm của hàm số fx trên K . Khi đó: - Với mỗi hằng số C , hàm số FxC cũng là một nguyên hàm của fx trên K ; - Nếu Gx là một nguyên hàm của hàm số fx trên K thì tồn tại hằng số C sao cho GxFxC với mọi x thuộc K . Như vậy, mọi nguyên hàm của hàm số fx trên K đều có dạng FxC , với C là hằng số. Ta gọi ,FxCCℝ là họ tất cả các nguyên hàm của fx trên K , kí hiệu dfxx và viết dfxxFxC . Chú ý: Biểu thức fxdx gọi là vi phân của nguyên hàm Fx của fx , kí hiệu là dFx . Vậy dddFxFxxfxx . Ví dụ 2. Tìm:
BÀI GIẢNG TOÁN 12-CTST-PHIÊN BẢN 25-26 WEB: Toanthaycu.com 3 Vậy lnln20Fxxx . Nguyên hàm của một số hàm số lượng giác cos dsinxxxC ; sin dcosxxxC ; 2 1 dtan; cosxxC x 21 dcot sinxxC x . Ví dụ 5. Tìm 2sincosdx 22 xx . Lời giải 2sincos dsin dcos. 22 xx xxxxC Nguyên hàm của hàm số mũ xx edxeC ; d0,1. ln x xa axCaa a Ví dụ 6. Tìm nguyên hàm Fx của hàm số 2xfx thoả mãn 01F . Lời giải Ta có 2 2 d ln2 x x xC nên 2 ln2 x FxC . Do 01F nên 0 21 1 ln2ln2CC hay 1 1 ln2C . Vậy 211 ln2ln2 x Fx . III. Tính chất cơ bản của nguyên hàm Nguyên hàm của tích một số với một hàm số Trong truờng hợp tổng quát, với fx là hàm số liên tục trên K , ta có: ddkfxxkfxx , với ,0kkℝ . Ví dụ 7. Tìm: a) 2sin d 3 x x ; b) 1 3 d 2 x x . Lời giải a) 2sin22 dsin dcos 333 x xxxxC ; b) 1 31313 d d3 d 22366ln3 xxx x xxxC . Nguyên hàm của tổng, hiệu hai hàm số Trong trường hợp tổng quát, với (),()fxgx là các hàm số liên tục trên K , ta có: fxgxdxfxdxgxdx ; fxgxdxfxdxgxdx
BÀI GIẢNG TOÁN 12-CTST-PHIÊN BẢN 25-26 WEB: Toanthaycu.com 4 Ví dụ 8. Tìm nguyên hàm của các hàm số sau: a) 43cosfxx x ; b) 321gxx . Lời giải a) 413cosd3cos d4 d3sin4ln0xxxxxxxCx xx ; b) 3323221 d81261d8 d12 d6 d1 dxxxxxxxxxxxxx 432 243xxxxC . Ví dụ 9. Khi được thả từ độ cao 20 m, một vật rơi với gia tốc không đổi 210 /ams . Sau khi rơi đ̛ược t giây thì vật có tốc độ bao nhiêu và đi được quãng đường bao nhiêu? Lời giải Kí hiệu vt là tốc độ của vật, st là quãng đường vật đi được cho đến thời điểm t giây kể từ khi vật bắt đầu rơi. Vì atvt với mọi 0t nên d10 d10.vtattttC Ta có 00v nên 10.00C hay 0C . Vậy 10 /vttms . Vì vtst với mọi 0t nên 2d10 d5.stvtttttC Ta có 00s nên 25.00C hay 0C . Vậy 25( )sttm . Vật rơi từ độ cao 20 m nên 20st , suy ra 02t . Vậy sau khi vật rơi được t giây 02t thì vật có tốc độ 10 m/svt và đi được quãng đường 25stmt . B. CÁC DẠNG TOÁN Dạng 1: Nguyên hàm đa thức 1. Phương pháp Dùng các phép biến đổi, các phương pháp tính nguyên hàm đưa nguyên hàm về nguyên hàm hàm đa thức: 11 d 1 nn xxxC n ; 111d. 1 nn axbxaxbC na 2. Ví dụ Ví dụ 1. Tính 4 5xdx Ví dụ 2. Tìm họ tất cả nguyên hàm của hàm số 24fxx Ví dụ 3. Tìm họ nguyên hàm của hàm số 3fxxx Ví dụ 4: Tìm nguyên hàm của hàm số 12fxxx . Ví dụ 5: Biết hàm số yfx có 232fxxxm , 21f và đồ thị của hàm số yfx cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 5 . Tìm hàm số fx Dạng 2: Nguyên hàm phân thức 1. Phương pháp: Tách hàm số muốn lấy nguyên hàm thành các hàm số phân thức cơ bản: 1 dxlnxC; x 2 11 dxC xx