Title 12. BÀI 12 - CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ (File học sinh).docx ✅

BÀI 12: CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I. Công thức phân tử (CTPT) 1. Khái niệm  Công thức phân tử cho biết thành phần nguyên tố và số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử. Ví dụ: khí propane: C 3 H 8 ; khí butane: C 4 H 10 ;… 2. Cách biểu diễn công thức phân tử hợp chất hữu cơ  Công thức tổng quát (CTTQ): Cho biết nguyên tố có trong phân tử hợp chất hữu cơ. Ví dụ: C x H y O z : hợp chất hữu cơ có 3 nguyên tố C, H, O.  Công thức đơn giản nhất: cho biết tỉ lệ tối giản số nguyên tử của các loại nguyên tố trong phân tử hợp chất hữu cơ. Ví dụ: CTPT: C 2 H 4 O 2  Công thức đơn giản nhất là CH 2 O. II. Lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ 1. Xác định phân tử khối bằng phương pháp phổ khối lượng  Tổng quát: M M + + e Trong đó: Mảnh ion [M + ] được gọi là mảnh ion phân tử.  Hợp chất đơn giản: mảnh có giá trị m/z lớn nhất ứng với mảnh ion phân tử [M + ] và có giá trị bằng phân tử khối của chất nghiên cứu. Ví dụ: Phổ khối khối lượng của ethanol (C 2 H 6 O) có peak ion phân tử [C 2 H 6 O + ] có giá trị m/z = 46. 2. Lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ  Đặt CTPT của hợp chất hữu cơ là: C x H y O z  Lập tỉ lệ: x: y: z: t = = p: q: r (%O = 100% - %C - %H )  CTĐG nhất: C p H q O r  Mối quan hệ giữa công thức phân tử và công thức đơn giản nhất: C x H y O z = (C p H q O r ) n Trong đó: p, q, r là số nguyên tối giản x, y, z, n là các số nguyên dương  Khi biết phân tử khối, xác định giá trị n  CTPT hợp chất hữu cơ. +E 10 – 100eV
B. CÂU HỎI CUỐI BÀI Câu 1: [KNTT - SGK] Khi nghiên cứu thành phần hóa học của tinh dầu quế, người ta thu được nhiều hợp chất hữu cơ trong đó có cinamaldehyde và o-methoxycinnamaldehyde với công thức cấu tạo: cinamaldehyde o-methoxycinnamaldehyde Hãy viết công thức phân tử và công thức đơn giản nhất của các hợp chất này. Câu 2: [KNTT - SGK] Viết công thức đơn giản nhất của các hợp chất hữu cơ có công thức phân tử sau: a) C 3 H 8 b) C 3 H 6 O 2 c) C 4 H 10 O d) C 4 H 8 O 2 Câu 3: [KNTT - SGK] Hãy gán các chất hữu cơ sau: C 6 H 6 , C 3 H 8 O, C 4 H 8 O 2 vào các phổ khối lượng tương ứng dưới đây: Câu 4: [KNTT - SGK] Camphor (có trong cây long não) là một chất rắn kết tinh màu trắng hay trong suốt giống như sáp với mùi thơm đặc trưng, thường dùng trong y học. Phần trăm khối lượng các nguyên tố trong camphor lần lượt là 78,94% carbon, 10,53% hydrogen và 10,53% oxygen. Từ phổ khối lượng của camphor xác định được giá trị m/z của peak [M + ] bằng 152.Hãy lập công thức phân tử của camphor theo các bước: - Lập công thức đơn giản nhất của camphor. - Xác định phân tử khối. - Xác định công thức phân tử của camphor.