Content text Bài 41 Môi trường và các nhân tố sinh thái.doc
1 BÀI 41 – MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI LÝ THUYẾT I. Môi trường sống - Môi trường sống là nơi sống của sinh vật, bao gồm các nhân tố xung quanh sinh vật, có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự tồn tại và phát triển của chúng. - Các loại môi trường sống chủ yếu bao gồm: môi trường trên cạn, môi trường nước, môi trường trong đất và môi trường sinh vật. II. Nhân tố sinh thái - Các nhân tố trong môi trường ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của sinh vật được gọi là các nhân tố sinh thái. - Các nhân tố sinh thái được xếp vào hai nhóm: nhân tố sinh thái vô sinh – là các yếu tố không sống của môi trường và nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh – là các yếu tố sống của môi trường (bao gồm con người và các sinh vật khác). - Ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái đến sinh vật: a) Ảnh hưởng của các nhân tố vô sinh và sinh vật: - Ánh sáng, nhiệt độ... là những nhân tố vô sinh có ảnh hưởng thường xuyên đến sinh vật. Thực vật thích nghi khác nhau trong các điều kiện chiếu sáng khác nhau, được chia thành hai nhóm chủ yếu là cây ưa sáng và cây ưa bóng. - Ánh sáng tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian. Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lý của sinh vật. b) Ảnh hưởng của các nhân tố hữu sinh: - Mỗi sinh vật sống trong môi trường đều trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng tới các sinh vật sống xung quanh. III. Giới hạn sinh thái - Là khoảng giá trị của một nhân tố sinh thái mà sinh vật có thể sinh sản và phát triển bình thường I. TRẮC NGHIỆM Nhận biết: Câu 1: Thế nào là môi trường sống của sinh vật? A. Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm các nhân tố xung quanh sinh vật. B. Môi trường bao gồm các nhân tố xung quanh sinh vật, có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự tồn tại và phát triển của chúng.
2 C. Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm các nhân tố xung quanh sinh vật, có ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của chúng. D. Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm các nhân tố xung quanh sinh vật, có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự tồn tại và phát triển của chúng. Câu 2: Nhân tố sinh thái là A. các nhân tố vô sinh của môi trường. B. các nhân tố hữu sinh của môi trường. C. các nhân tố trong môi trường ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của sinh vật. D. các nhân tố của môi trường ảnh hưởng gián tiếp lên cơ thể sinh vật. Câu 3: Môi trường sống của sinh vật có mấy loại chủ yếu? A. 5 B. 4 C. 3 D. 2 Câu 4: Cây xanh sống trong môi trường nào? A. Đất và không khí. B. Đất và nước. C. Không khí và nước. D. Đất. Câu 5: Các nhân tố sinh thái được chia thành những nhóm nào sau đây? A. Nhóm nhân tố vô sinh và nhân tố con người. B. Nhóm nhân tố ánh sáng, nhiệt độ và nhóm các sinh vật khác. C. Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh và nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh. D. Nhóm nhân tố con người và nhóm các sinh vật khác. Câu 6: Yếu tố ánh sáng thuộc nhóm nhân tố sinh thái nào? A. Vô sinh. B. Hữu sinh. C. Vô cơ. D. Chất hữu cơ. Câu 7: Sinh vật sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất ở vị trí nào trong giới hạn sinh thái? A. Ở điểm cực thuận
3 B. Gần điểm gây chết dưới. C. Gần điểm gây chết trên. D. Ở trung điểm của điểm gây chết dưới và điểm gây chết trên. Câu 8: Giới hạn sinh thái là gì? A. Là khoảng giá trị của một nhân tố sinh thái mà trong khoảng đó sinh vật có thể tồn tại và phát triển ổn định theo thời gian. B. Là khoảng thuận lợi của một nhân tố sinh thái đảm bảo cơ thể sinh vật sinh trưởng và phát triển tốt. C. Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với các nhân tố sinh thái khác nhau. D. Là khoảng tác động có lợi nhất của nhân tố sinh thái đối với cơ thể sinh vật. Câu 9: Các nhân tố sinh thái nào sau đây là nhân tố sinh thái vô sinh? A. Ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, thực vật. B. Nước biển, sông, hồ, ao, cá, ánh sáng, nhiệt độ, độ dốc. C. Khí hậu, thổ nhưỡng, nước, địa hình. D. Các thành phần cơ giới và tính chất lí, hoá của đất; nhiệt độ, độ ẩm, động vật. Câu 10: Cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi A. chúng là nơi ở của các sinh vật khác. B. các sinh vật khác có thể đến lấy chất dinh dưỡng từ cơ thể chúng. C. cơ thể chúng là nơi sinh sản của các sinh vật khác. D. cơ thể chúng là nơi ở, nơi lấy thức ăn, nước uống của các sinh vật khác. Thông hiểu: Câu 1: Vì sao nhân tố con người được tách ra thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng? A. Vì con người có tư duy, có lao động. B. Vì con người có khả năng làm chủ thiên nhiên. C. Vì con người tiến hoá nhất so với các loài động vật khác. D. Vì hoạt động của con người khác với các sinh vật khác, con người có trí tuệ nên vừa khai thác tài nguyên thiên nhiên lại vừa cải tạo thiên nhiên.