Title Bài 1. Đặc điểm của cơ thể sống.doc ✅

Trang 1 CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU BÀI 1: ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ THỂ SỐNG Mục tiêu  Kiến thức + Lấy được ví dụ phân biệt vật sống và vật không sống. + Trình bày được những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống. + Phân tích, so sánh được đặc điểm của các đối tượng để xếp loại và rút ra nhận xét.  Kĩ năng + Rèn luyện được kĩ năng tư duy: phân tích hình, so sánh, khái quát hóa kiến thức. Rèn kĩ năng đọc sách, xử lí thông tin. + Rèn kĩ năng tìm hiểu đời sống của sinh vật + Biết cách thiết lập bảng so sánh đặc điểm của các đối tượng để xếp loại chúng và rút ra nhận xét. I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM 1. Nhận dạng vật sống và vật không sống  Vật sống: lấy thức ăn, nước uống, lớn lên, sinh sản. Ví dụ: + Thực vật: cây đậu. + Động vật: con gà.  Con gà và cây đậu được chăm sóc lớn lên. Hình 1. Vật sống (con gà)  Vật không sống: không lấy thức ăn, không lớn lên. Ví dụ: hòn đá, máy tính (vật vô sinh). Hình 2. Vật không sống (hòn đá) 2. Đặc điểm của cơ thể sống  Những sinh vật như con gà, cây đậu,… là những cơ thể sống, chúng có biểu hiện đặc trưng của hoạt động sống.  Đặc điểm của cơ thể sống: + Trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài). + Lớn lên và sinh sản Ví dụ Lớn lên Sinh sản Di chuyển Lấy các chất cần thiết Loại bỏ các chất thải Xếp loại Vật sống Vật không sống Hòn đá - - - - - + Con gà + + + + + + - Cây đậu + + - + + + - Cái bàn - - - - - - +
Trang 2 SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA II. CÁC DẠNG BÀI TẬP  Ví dụ minh họa Ví dụ 1 (Câu 1 – SGK trang 6) : Giữa vật sống và vật không sống có những điểm gì khác nhau? Hướng dẫn giải Điểm khác nhau giữa vật sống và vật không sống: Vật sống Vật không sống Có sự trao đổi chất với môi trường Không có sự trao đổi chất với môi trường Lớn lên Không lớn lên Sinh sản Không sinh sản Ví dụ 2 (Câu 2 – SGK trang 6): Trong các dấu hiệu sau đây, theo em dấu hiệu nào là chung cho mọi cơ thể sống? + Lớn lên + Lấy các chất cần thiết + Sinh sản + Loại bỏ các chất thải + Di chuyển Từ đó cho biết các đặc điểm chung của cơ thể sống là gì? Hướng dẫn giải  Dấu hiệu chung cho mọi cơ thể sống là: + Lớn lên + Sinh sản + Lấy các chất cần thiết + Loại bỏ các chất thải  Cơ thể sống có những đặc điểm quan trọng sau đây: + Có sự trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài) thì mới tồn tại được. + Lớn lên và sinh sản. Ví dụ 3: Vật nào dưới đây là vật sống? A. Con gà. B. Hòn dá. C. Bút bi. D. Máy tính Hướng dẫn giải Con gà lấy thức ăn của môi trường và thải ra các chất thải (trao đổi chất), lớn lên và đẻ trứng (sinh sản) nên con gà là vật sống. Chọn A. Ví dụ 4: Vật nào dưới đây là vật không sống? A. Cái bàn. B. Cây hoa cúc. C. Con cá. D. Con mèo. Lấy chất cần thiết vào cơ thể. Loại bỏ chất thải ra ngoài. Trao đổi chất với môi trường ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ THỂ Lớn lên Sinh sản
Trang 3 Hướn dẫn giải Cây hoa cúc, con cá và con mèo đều lớn lên và sinh sản được nên là vật sống. Cái bàn là vật không sống vì không có các dấu hiệu trên. Chọn A. III. BÀI TẬP TỰ LUYỆN Câu 1: Vật nào dưới đây không có các đặc điểm: trao đổi chất với môi trường, lớn lên và sinh sản? A. Tủ lạnh. B. Cây hoa mười giờ. C. Con gà. D. Con trâu. Câu 2: Vật nào dưới đây có các biểu hiện đặc trưng của sự sống? A. Máy tính. B. Con chuột. C. Đồng hồ. D. Điện thoại Câu 3: Thế giới vật chất quanh ta bao gồm vật không sống và vật sống. Vật sống còn được gọi là A. sinh vật. B. động vật. C. thực vật D. vi khuẩn. Câu 4: Trong các dấu hiệu sau đây, em hãy tìm ra dấu hiệu nào là không bắt buộc đối với mọi cơ thể sống? A. Lớn lên. B. Sinh sản. C. Trao đổi chất. D. Di chuyển. Câu 5: Hãy hoàn thành bảng sau: Tên Cần điều kiện để sống Sự thay đổi kích thước sau một thời gian Vật sống/ vật không sống Hòn đá Con gà con Cây đậu non Câu 6: Tìm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong những câu sau: Cơ thể sống có những đặc điểm như: có sự… với môi trường (lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài) thì mới tồn tại được; có khả năng … (gia tăng về kích thước); có khả năng … (tạo ra các cá thể mới); một số cơ thể sống có khả năng … (thay đổi vị trí trong môi trường sống).  ĐÁP ÁN 1 - A 2 - B 3 - C 4 - D Câu 5: Tên Cần điều kiện để sống Sự thay đổi kích thước sau một thời gian Vật sống/ vật không sống Hòn đá Không Không Vật không sống Con gà con Nước, thức ăn, không khí,… Có Vật sống Cây đậu non Nước, đất, không khí,… Có Vật sống Câu 6: Cơ thể sống có những đặc điểm như: có sự trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết và loại bỏ các chất thải ra ngoài) thì mới tồn tại được; có khả năng lớn lên (gia tăng về kích thước); có khả năng sinh sản (tạo ra các cá thể mới); một số cơ thể sống có khả năng di chuyển (thay đổi vị tró trong môi trường sống).