Content text 19.11.25 CHUYÊN ĐỀ VẬT LÍ NÂNG CAO - PHẦN PHẢN XẠ ÁNH SÁNG.docx
Thí nghiệm tìm hiểu hiện tượng phản xạ toàn phần: Chuẩn bị: nguổn phát chùm sáng hẹp (hoặc nguổn sáng laser), bản bán trụ bằng thuỷ tinh, tẫm nhựa có in vòng tròn chia độ. Tiến hành thí nghiệm: Bước 1: Bố trí thí nghiệm như hình trên. Bước 2: Chiếu tia sáng vào mặt cong của bản bán trụ sao cho phương tia sáng đi qua tâm I. Bước 3: Tăng dần giá trị góc tới i cho đến khi tia khúc xạ đi sát mặt phẳng phân cách giữa bản bán trụ và không khí. Ghi giá trị góc tới i lúc này. Bước 4: Tiếp tục tăng giá trị góc tới i. Quan sát đường đi của tia sáng. Quan sát góc khúc xạ khi tia sáng truyền từ thuỷ tinh sang không khí dưới góc tới xấp xĩ bằng 42°. Kết quả thí nghiệm: Khi tia sáng truyền từ thuỷ tinh sang (1) ………… dưới góc tới xấp xỉ 42° thì tia (2) …………rất sáng, tia (3) …………rất mờ, nằm gần sát mặt phẳng phân cách Nếu tiếp tục tăng (4) …………thì ta không còn quan sát thấy tia khúc xạ mà chỉ còn thấy tia phản xạ, toàn bộ tia tới bị (5) ………… tại mặt phẳng phân cách giữa bản bán trụ và không khí Đường đi cùa tia sáng từ thuỷ tinh sang không khí I HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN BÀI PHẢN XẠ TOÀN PHẦN
a) tia khúc xạ nằm gán sát mặt phân cách b) tia sáng bị phản xạ hoàn toàn tại mặt phân cách Tổng kết: S N I r i R S N I r i R S N I r = 90 0 R i = i th Hình a Hình b Hình c i ’ i ’ S N I i > i th Hình d i ’ i ’ GÓC TỚI CHÙM TIA KHÚC XẠ CHÙM TIA PHẢN XẠ i nhỏ (hình a) lệch xa pháp tuyến và rất sáng (6) ………… tăng dần góc tới i (hình b) tăng lên, tia sáng mờ đi và tiến về gần mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt sáng dần lên i = i th (hình c) gần như nằm sát mặt phân cách or90 thì lúc đó góc tới thi = i (góc tới tới hạn). và rất mờ (7) ………… i > i th (hình d) (8) ………… rất sáng (hầu như sáng bằng cường độ chùm sáng tới) Hiện tượng này được gọi là hiện tượng (9) …………. Định nghĩa: Hiện tượng toàn bộ tia tới bị phản xạ tại (10) ………… giữa 2 môi trường (không còn quan sát thấy tia khúc xạ) gọi là (11) ………… Góc tới lúc bắt đầu không quan sát thấy tia khúc xạ được gọi là (12) ………… (kí hiệu i th ). Ánh sáng truyền từ môi trường có chiết suất n 1 (1) ………… sang môi trường có chiết suất n 2 (2) ………… hơn 12nn Góc tới (3) ………… góc tới hạn thii với nho2 th 1lon nn sini nn SO SÁNH PHẢN XẠ TOÀN PHẦN PHẢN XẠ THÔNG THƯỜNG GIỐNG NHAU Cùng là hiện tượng phản xạ: tia sáng đổi phương đột ngột và trở lại môi trường cũ. Cả hai hiện tượng đều tuân theo định luật (4) ………… KHÁC NHAU Xảy ra khi có hai điều kiện (5) ………… và i ≥ i th Nếu bỏ qua sự hấp thụ ánh Xảy ra dưới góc tới bất kỳ, không cần thêm điều kiện gì. Bỏ qua sự hấp thụ ánh sáng, II ĐIỀU KIỆN XẢY RA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN