Title CHƯƠNG 1. CẤU TẠO NGUYÊN TỬ - (Bản Học Sinh).docx ✅

2 CĐ1: Thành phần nguyên tử CĐ2: Nguyên tố hóa học CĐ3: Cấu trúc lớp vỏ electron của nguyên tử CĐ4: Ôn tập chương 1 CĐ1 THÀNH PHẦN NGUYÊN TỬ PHẦN A - CÁC CHUYÊN ĐỀ BÀI GIẢNG KIẾN THỨC CẦN NHỚ I. Thành phần cấu tạo của nguyên tử ♦ Nguyên tử rỗng, gồm Hạt Kí hiệu Khối lượng (kg) Khối lượng (amu) Điện tích (C) Điện tích tương đối Hạt nhân Proton p 1,673.10 -27 1 +1,602.10 -19 +1 Neutron n 1,675.10 -27 1 0 0 Vỏ Electron e 9,109.10 -31 0,00055 -1,602.10 -19 -1 ♦ Nguyên tử trung hòa điện: số proton (P) = số electron (E). ♦ Khối lượng nguyên tử: m nt = m p + m n + m e  m p + m n (do m e rất nhỏ so với m p,n ) II. Kích thước và khối lượng nguyên tử ♦ Nguyên tử có kích thước rất nhỏ, dùng đơn vị nm (nanomet), pm (picomet) hay (angstrom): 1nm = 10 -9 m; 1pm = 10 -12 m; 1=10 -10 m. - Nguyên tử có đường kính khoảng 10 -10 m (1 ); đường kính hạt nhân rất nhỏ so với nguyên tử. Đường kính nguyên tử lớn hơn đường kính hạt nhân khoảng 10 4 - 10 5 lần. ♦ Khối lượng nguyên tử rất nhỏ, dùng đơn vị khối lượng nguyên tử: amu 1amu = khối lượng của một nguyên tử đồng vị carbon 12. 1amu = 1,6605.10 -27 kg = 1,6605.10 -24 g
3 ❖ BÀI TẬP TỰ LUẬN ♦ VÍ DỤ MINH HỌA Câu 1. Hãy cho biết: (a) Nguyên tử có cấu tạo rỗng hay đặc? gồm những phần nào? (b) Loại hạt nào được tìm thấy trong hạt nhân nguyên tử? khối lượng bằng bao nhiêu (amu)? (c) Loại hạt nào được tìm thấy ở lớp vỏ nguyên tử? khối lượng bằng bao nhiêu (amu)? (d) Trong nguyên tử, loại hạt nào mang điện? điện tích bằng bao nhiêu? (e) Nguyên tử mang điện âm, điện dương hay không mang điện? Vì sao? (g) Tại sao có thể nói khối lượng của nguyên tử tập trung hầu hết ở hạt nhân? (h) Kích thước nguyên tử lớn hơn kích thước hạt nhân nguyên tử khoảng bao nhiêu lần? Câu 2. [KNTT - SGK] Hình ảnh dưới đây mô phỏng kết quả thí nghiệm bắn phá lá vàng thực hiện bởi Rutherford: (a) Hãy quan sát và nhận xét về đường đi của các hạt α (mũi tên màu đỏ). (b) Từ kết quả của thí nghiệm trên ta rút ra được điều gì về nguyên tử. Câu 3. [KNTT - SGK] Nếu phóng đại một nguyên tử vàng lên 1 tỉ (10 9 ) lần thì kích thước của nó tương đương một quả bóng rổ (có đường kính 30 cm) và kích thước của hạt nhân tương đương một hạt cát (có đường kính 0,003 cm). Cho biết kích thước nguyên tử vàng lớn hơn so với hạt nhân bao nhiêu lần. Câu 4. Hoàn thành bảng khối lượng của các nguyên tử sau: Nguyên tử Khối lượng (kg) Khối lượng (amu) Magnesium (Mg) 39,8271.10 -27 Carbon (C) 12 Oxygen (O) 26,5595.10 -27 Beryllium (Be) 9,012 Câu 5. [KNTT - SGK] Một loại nguyên tử nitrogen có 7 proton và 7 neutron trong hạt nhân. (a) Nguyên tử nitrogen này có bao nhiêu electron? (b) Tính khối lượng của hạt nhân, vỏ nguyên tử và của toàn nguyên tử nitrogen.
4 (c) Khối lượng hạt nhân bằng bao nhiêu phần trăm khối lượng toàn nguyên tử nitrogen? Từ kết quả đó có thể coi khối lượng của nguyên tử là khối lượng của hạt nhân được không? Câu 6. Một loại nguyên tử sulfur (S) có 16 proton, 16 neutron, 16 electron. Biết N A = 6,022.10 23 , hãy tính: (a) khối lượng electron (gam) trong 1 mol nguyên tử sulfur. (b) khối lượng (gam) của 1 mol nguyên tử sulfur. So sánh khối lượng của electron và khối lượng nguyên tử sulfur rồi rút ra nhận xét. Câu 7. [CD - SBT] Một nguyên tử C có 6 proton và 6 neutron. Một nguyên tử O có 8 proton và 8 neutron. Xét các phân tử CO và CO 2 tạo nên tử các nguyên tử O và C ở trên. Hãy ghép một vế ở cột A tương ứng với một hoặc nhiều vế ở cột B. Cột A Cột B (a) Phân tử CO (b) Phân tử CO 2 (1) có số proton và số neutron bằng nhau. (2) có khối lượng xấp xỉ 28 amu. (3) có khối lượng xấp xỉ 44 amu. (4) có 22 electron. (5) có số hạt mang điện nhiều gấp hai lần số hạt không mang điện. Câu 8. [CTST - SBT] X là nguyên tố hóa học có trong thành phần của chất có tác dụng oxi hóa và sát khuẩn cực mạnh, thường được sử dụng với mục đích khử trùng và tẩy trắng trong lĩnh vực thủy sản, dệt nhuộm, xử lí nước cấp, nước thải, nước bể bơi. Nguyên tử X có tổng số các loại hạt cơ bản bằng 52, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 16 hạt. Xác định thành phần cấu tạo (số hạt mỗi loại) của nguyên tử X. Câu 9. [CD - SGK] Nước cất (H 2 O) là nước tinh khiết, được điều chế bằng cách chưng cất và thường được sử dụng trong y tế như pha thuốc tiêm, thuốc uống, biệt dược, rửa dụng cụ y tế, rửa vết thương, … Tính tổng số electron, protron, neutron trong một phân tử nước (H 2 O). Biết trong phân tử này, nguyên tử H chỉ gồm 1 proton và 1 electron; nguyên tử O có 8 neutron và 8 proton. Câu 10. [CD - SGK] Các đám mây gây hiện tượng sấm sét tạo nên bởi những hạt nước nhỏ li ti mang điện tích. Một phép đo thực nghiệm cho thấy, một giọt nước có đường kính 50, mang một lượng điện tích âm là . Hãy cho biết điện tích âm của giọt nước trên tương đương với điện tích của bao nhiêu electron? ♦ BÀI TẬP TỰ LUYỆN Câu 11. [CD - SBT] Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong mỗi phát biểu sau: