Content text VHH-2012-179987.pdf
1 aBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI ---------------------- §ç TUÊN KHOA qu¶n lý DI TÝCH LÞCH Sö V¡N HãA ë TØNH B3⁄4C GIANG Chuyan ngμnh: qu¶n lý v ̈n hãa Mà SỐ: 60 31 73 luËn v ̈n th1c sü qu¶n lý v ̈n hãa NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN VĂN TIẾN HÀ NỘI – 2012
2 LỜI CẢM ƠN Tôi ở Bắc Giang, một vùng đất Xứ Bắc – Kinh Bắc. Tự hào với Sông Thương thơ mộng, với núi rừng Yên Thế vang danh anh hùng Đề Thám, với chiến thắng Xương Giang vẻ vang muôn thuở còn truyền, với chùa Vĩnh Nghiêm cổ kính chốn tổ của thiền phái Trúc Lâm - Yên Tử, một thiền phái của dân tộc Việt và với muôn vàn tên đất, tên người thân thương mộc mạc. Tôi là học trò của các thầy, các cô dưới mái trường Đại học Văn hoá Hà Nội từ những năm 1992 – 1996 và mãi sau này phải gần 15 năm sau (2010 – 2012) mới lại có điều kiện để tiếp tục theo đuổi cái sự học, được làm trò của các thầy, các cô. Hoàn thành Luận văn này trong điều kiện vừa đi học, vừa đi làm song tôi may mắn nhận được sự giúp đỡ, quan tâm tạo điều kiện của đơn vị chủ quản là Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang, Ban Quản lý di tích tỉnh Bắc Giang, của các thầy, các cô trong khoa Sau Đại học trường Đại học Văn hoá Hà Nội và đặc biệt là sự hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của PGS.TS Nguyễn Văn Tiến - một người thầy của tôi từ những năm còn là sinh viên khoa Bảo tồn, bảo tàng của trường. Xin được bày tỏ sự biết ơn trân trọng nhất đến tất cả quý cơ quan, đơn vị và các thầy, các cô. Xin được cám ơn đến những bạn bè đồng nghiệp, bạn đồng học của tôi đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Xin được tỏ lòng biết ơn đến những người thân của tôi. Tôi biết ơn họ vì những hy sinh thầm lặng mà họ đã dành cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Trong quá trình nghiên cứu, do điều kiện và khả năng còn hạn chế nên chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự góp ý chỉ giáo. Xin được trân trọng tiếp thu để hoàn thiện./. Tháng 5 năm 2012 Tác giả Đỗ Tuấn Khoa
3 MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU...................................4 DANH MỤC BẢNG, BIỂU TRONG LUẬN VĂN ...................................... 7 MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 8 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỈNH BẮC GIANG VÀ HỆ THỐNG DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA .................................................................... 14 1.1. Khái quát chung về điều kiện tự nhiên xã hội và lịch sử tỉnh Bắc Giang .............................................................................................................. 14 1.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên ................................................... 14 1.1.2. Lịch sử hình thành ...................................................................... 17 1.1.3. Cơ cấu dân cư ............................................................................. 18 1.1.4. Truyền thống văn hóa ................................................................. 20 1.2. Tổng quan về di tích lịch sử văn hóa ở tỉnh Bắc Giang ...................... 25 1.2.1. Số lượng, phân loại di tích .......................................................... 25 1.2.2. Công tác xếp hạng di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn tỉnh Bắc Giang 27 1.2.3. Những giá trị tiêu biểu của hệ thống di tích lịch sử văn hóa ở tỉnh Bắc Giang .............................................................................................. 28 1.2.4. Hiện trạng các di tích lịch sử văn hóa ở tỉnh Bắc Giang’ ........... 57 Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 59 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA Ở TỈNH BẮC GIANG ........................................................ 60 2.1. Một số khái niệm cơ bản về di sản văn hóa, di tích lịch sử văn hóa ...... 60 2.1.1. Khái niệm về di sản văn hóa ....................................................... 60 2.1.2. Khái niệm về di tích lịch sử văn hóa .......................................... 61 2.1.3. Khái niệm về quản lý và quản lý di tích lịch sử văn hóa ............ 63 2.2. Thực trạng công tác quản lý di tích ở tỉnh Bắc Giang từ năm 2001 đến nay ........................................................................................................... 72
4 2.2.1. Cơ cấu, tổ chức bộ máy quản lý di tích ...................................... 72 2.2.2. Thực trạng và hiệu quả của công tác quản lý nhà nước từ năm 2001 đến nay ......................................................................................... 77 2.2.3. Xây dựng dự án tu bổ, tôn tạo di tích ......................................... 86 2.2.4. Tổ chức, quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học, đào tạo bồi dưỡng cán bộ chuyên môn nghiệp vụ về di tích lịch sử văn hóa .......... 89 2.2.5. Huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực để bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa ................................................................. 91 2.2.6. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, giải quyết khiếu nại tố cáo và xử lý vi phạm về di tích lịch sử văn hóa ............................... 92 2.2.7. Tổ chức khen thưởng, kỷ luật trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa ...................................................................... 94 2.3.Đánh giá công tác quản lý di tích lịch sủ văn hóa ở tỉnh Bắc Giang trong thời gian qua ........................................................................................ 94 2.3.1. Những điểm mạnh ...................................................................... 94 2.3.2. Những điểm yếu .......................................................................... 96 2.3.3. Nguyên nhân của những, yếu kém ............................................. 98 Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 99 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA ë TỈNH BẮC GIANG ......................................................................................................... 101 3.1. Quan điểm định hướng về công tác bảo tồn, di tích lịch sử văn hóa ở tỉnh Bắc Giang ............................................................................................. 101 3.1.1. T ̈ng c−êng sù qu¶n lý, ®Çu t− cña Nhμ n−íc vμ sù phèi hîp gi÷a c ̧c cÊp, c ̧c ngμnh trong viÖc b¶o vÖ vμ ph ̧t huy gi ̧ trÞ di s¶n v ̈n hãa 101 3.1.2. §Èy m1nh viÖc đầu tư kinh phí, vËn ®éng c ̧c tæ chøc x· héi vμ ®«ng ®¶o nh©n d©n tham gia vμo sù nghiÖp b¶o vÖ vμ ph ̧t huy c ̧c gi ̧