Content text Bài 2. Xà phòng và chất giặt rửa (Bản 2).docx
HÓA 12 CTST: BÀI 2. XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức. Sau bài học này, HS sẽ: - Nêu được khái niệm, đặc điểm về cấu tạo và tính chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tự nhiên, tổng hợp. - Trình bày được một số phương pháp sản xuất xà phòng, phương pháp chủ yếu để sản xuất chất giặt rửa tổng hợp. - Thực hiện được (hoặc quan sát video) thí nghiệm về phản ứng xà phòng hóa chất béo. - Trình bày được cách sử dụng hợp lí, an toàn xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp trong đời sống. 2. Năng lực - Năng lực chung + Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về xà phòng và các chất giặt rửa tự nhiên, tổng hợp trong đời sống. + Giao tiếp và hợp tác: Hoạt động nhóm và cặp đôi một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV, đảm bảo các thành viên trong nhóm đều được tham gia và trình bày báo cáo. + Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập. - Năng lực hoá học + Nhận thức hoá học: Nêu được khái niệm, đặc điểm về cấu tạo và tính chất chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tự nhiên, tổng hợp. + Tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hoá học: Thực hiện được (hoặc quan sát video) thí nghiêm về nhản ứng xà phòng hoá chất béo. + Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Trình bày được một số phương pháp sản xuất xà phòng, phương pháp chủ yếu sản xuất chất giặt rửa tổng hợp; Trình bày được cách sử dụng hợp lí, an toàn xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp trong đời sống. 3. Phẩm chất - Tham gia tích cực hoạt động nhóm và cặp đôi phù hợp với khả năng của bản thân. - Cẩn thận, trung thực, tỉ mỉ và thực hiện an toàn trong quá trình làm thực hành. - Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập hoá học. - Dựa vào mục tiêu của bài học và nội dung các hoạt động của SGK, GV lựa chọn phương pháp và kĩ thuật dạy học phù hợp để tổ chức các hoạt động học tập một cách hiệu quả và tạo hứng thú cho HS trong quá trình tiếp nhận kiến thức, hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất liên quan đến bài học. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên - 4 Bộ dụng cụ phản ứng xà phòng hoá chất béo: + Hoá chất: Chất béo (dầu thực vật hoặc mỡ động vật), dung dịch NaOH 40%, dung dịch NaCl bão hoà. + Dụng cụ: Bát sứ, cốc thuỷ tinh, đũa thuỷ tinh, kiềng sắt, đèn cồn. 2. Học sinh - Một số mẫu xà phòng hoặc chất giặt rửa tổng hợp. - SGK, SBT, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. KHỞI ĐỘNG BÀI HỌC Hoạt động 1: Khởi động a) Mục tiêu. - Xác định được nội dung sẽ học trong bài là xà phòng và chất giặt rửa, qua đó thấy được ứng dụng cũng như tầm quan trọng của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp trong đời sống hằng ngày.
- Tạo tâm thế sẵn sàng tìm hiểu, thực hiện nhiệm vụ được giao để trả lời câu hỏi đặt ra ở tình huống khởi động. b) Nội dung: Quan sát hình ảnh GV cung cấp và thực hiện yêu cầu theo hướng dẫn của GV. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS về xà phòng và chất giặt rửa. d) Tổ chức thực hiện Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập GV sử dụng kĩ thuật động não để nêu câu hỏi khởi động trong SGK, kết hợp một số hình ảnh ví dụ về xà phòng và chất giặt rửa trong đời sống hằng ngày. - GV nêu câu hỏi: “Xà phòng có tác dụng làm sạch, kháng và diệt khuẩn tốt, giúp bảo vệ làn da tối ưu. Sản phẩm có tính kiềm nên hút hết dầu thừa trên cơ thể, giúp dễ dàng kì cọ và làm sạch cơ thể kỹ hơn. Em đã bao giờ rửa sạch tay dính dầu, mỡ chỉ với nước chưa? Tại sao phải dùng xà phòng hoặc các chất giặt rửa khác để làm sạch dầu mỡ? Làm thế nào để điều chế xà phòng từ nguyên liệu là các chất béo có sẵn trong đời sống? Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập HS làm việc cá nhân, quan sát hình và suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV. - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. - Các HS khác lắng nghe để nhận xét câu trả lời của bạn mình. - GV khuyến khích HS có thể có nhiều ý kiến khác nhau. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV nhận xét, đánh giá chung các câu trả lời của HS. GV dẫn dắt vào bài: Để kiểm chứng câu trả lời của bạn, sau đây cô sẽ cùng các em tìm hiểu bài 2: XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA. B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm, đặc điểm cấu tạo, tính chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa. a) Mục tiêu Dựa vào thông tin được cung cấp trong SGK, GV hướng dẫn HS trình bày được khái niệm xà phòng và chất giặt rửa tự nhiên, tổng hợp. b) Nội dung: Tìm hiểu khái niệm, đặc điểm cấu tạo, tính chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa. c) Sản phẩm: Phiếu học tập. TRẢ LỜI PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 * Điểm giống nhau: Cấu tạo của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp thường gồm hai phần: + Phần phân cực (“đầu” ưa nước), phần này có thể hoà tan được trong nước. + Phần không phân cực (“đuôi” kị nước), là gốc hydrocarbon có mạch dài (R). Phần này không tan trong nước. * Điểm khác nhau: + Phần phân cực của xà phòng là nhóm carboxylate. + Phần phân cực của chất giặt rửa tổng hợp là nhóm sulfate, sulfonate.