Title Bùi Tuấn Thành - Luận án final.pdf ✅

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ===***=== LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh CẠNH TRANH TRUNG LẬP: NHỮNG THÁCH THỨC VÀ KHUYẾN NGHỊ ĐỔI MỚI CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Họ và tên NCS : Bùi Tuấn Thành Mã số NCS : Q18 Người hướng dẫn khoa học : PGS, TS Tăng Văn Nghĩa TS Nguyễn Trọng Thừa Hà Nội, tháng 11 năm 2020
MỤC LỤC MỤC LỤC..........................................................................................................................I DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................... VI DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................IX DANH MỤC HÌNH VẼ...................................................................................................X MỞ ĐẦU............................................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.......................................................................... 1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu..............................................................................3 2.1. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................3 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................................................. 4 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...............................................................................4 3.1. Đối tượng nghiên cứu..............................................................................................4 3.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................4 4. Phương pháp nghiên cứu, quy trình nghiên cứu, phương pháp thu thập dữ liệu 5 4.1. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................5 4.2. Quy trình nghiên cứu...............................................................................................7 4.3. Phương pháp thu thập, phân tích dữ liệu................................................................ 8 5. Câu hỏi nghiên cứu.....................................................................................................10 6. Những đóng góp mới của luận án............................................................................. 11 7. Kết cấu của luận án.................................................................................................... 12 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU.............................................................. 13 1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài.......................................................................13 1.1.1. Về doanh nghiệp nhà nước................................................................................ 13 1.1.2. Về cạnh tranh trung lập......................................................................................14 1.1.3. Về áp dụng cạnh tranh trung lập và thách thức đặt ra đối với doanh nghiệp nhà nước....................................................................................................................... 15 1.1.4. Về đổi mới cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước.......................................... 17 1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước..........................................................................18 1.2.1. Về doanh nghiệp nhà nước................................................................................ 19
ii 1.2.2. Về cạnh tranh trung lập......................................................................................20 1.2.3. Về áp dụng CTTL và thách thức đặt ra đối với DNNN.................................... 22 1.2.4. Về đổi mới cạnh tranh của DNNN.................................................................... 23 1.3. Đánh giá khoảng trống nghiên cứu....................................................................... 25 1.4. Hướng nghiên cứu của luận án.............................................................................. 26 CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH, CẠNH TRANH TRUNG LẬP VÀ CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRONG ĐIỀU KIỆN ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH CẠNH TRANH TRUNG LẬP. 29 2.1. Khái quát về cạnh tranh và đổi mới cạnh tranh..................................................29 2.1.1. Khái quát về cạnh tranh..................................................................................... 29 2.1.1.1. Khái niệm cạnh tranh...............................................................................29 2.1.1.2. Các hình thức cạnh tranh.........................................................................30 2.1.1.3. Vai trò của cạnh tranh đối với phát triển kinh tế.................................... 31 2.1.2. Các lý thuyết liên quan đến đổi mới cạnh tranh của doanh nghiệp.................. 32 2.1.2.1. Quan điểm ly thuyê t về tổ chức ngành.....................................................32 2.1.2.2. Quan điểm lý thuyết về quản trị chiến lược.............................................33 2.1.2.3. Quan điểm lý thuyết về các nguồn lực.....................................................34 2.1.2.4. Quan điểm ly thuyê t ca nh tranh theo tiê p câ n Marketing.......................35 2.2. Khái quát về cạnh tranh trung lập và doanh nghiệp nhà nước......................... 35 2.2.1. Khái quát về cạnh tranh trung lập......................................................................36 2.2.1.1. Sự xuất hiện cạnh tranh trung lập........................................................... 36 2.2.1.2. Khái niệm cạnh tranh trung lập...............................................................36 2.2.1.3. Vai trò của CTTL......................................................................................37 2.2.1.4. Những khía cạnh chính của CTTL........................................................... 38 2.2.2. Khái quát về cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước trong môi trường cạnh tranh trung lập...............................................................................................................39 2.2.2.1. Khái niệm doanh nghiệp nhà nước.......................................................... 39 2.2.2.2. Đặc điểm của DNNN dưới giác độ của lợi thế cạnh tranh..................... 41 2.2.2.3. Các yếu tố tác động đến cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước..........41 2.2.3. Tác động của việc áp dụng chính sách CTTL tới cạnh tranh của DNNN........ 43
iii 2.3. Các hoạt động cạnh tranh cụ thể của DNNN trong điều kiện áp dụng chính sách CTTL....................................................................................................................... 44 2.3.1. Nghiên cứu và lựa chọn thị trường mục tiêu..................................................... 44 2.3.2. Chiến lược sản phẩm..........................................................................................45 2.3.3. Chiến lược giá.................................................................................................... 47 2.3.4. Chiến lược dịch vụ kèm theo............................................................................. 48 2.3.5. Chiến lược phân phối......................................................................................... 50 2.3.6. Chiến lược xúc tiến thương mại.........................................................................52 2.3.7. Chiến lược truyền thông.....................................................................................54 2.3.8. Một số vấn đề mang tính bổ trợ......................................................................... 55 2.3.9. Mô hình, giả thuyết nghiên cứu và đo lường các biến...................................... 56 2.3.9.1. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu............................................................57 2.3.9.2. Các biến và thang đo nghiên cứu.............................................................58 2.4. Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam................................ 60 2.4.1. Về kinh nghiệm quốc tế..................................................................................... 60 2.4.1.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc..................................................................60 2.4.1.2. Kinh nghiệm của Malaysia.......................................................................61 2.4.1.3. Kinh nghiệm của Úc.................................................................................63 2.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho các DNNN Việt Nam......................................65 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRONG ĐIỀU KIỆN ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH CẠNH TRANH TRUNG LẬP TẠI VIỆT NAM..................................................................... 68 3.1. Khái quát hoạt động của DNNN và vấn đề cạnh tranh trung lập tại Việt Nam68 3.1.1. Khái quát hoạt động của DNNN Việt Nam.......................................................68 3.1.2. Vấn đề cạnh tranh trung lập tại Việt Nam......................................................... 73 3.1.3. Tiếp cận và triển khai nghiên cứu thực trạng cạnh tranh của DNNN...............75 3.1.3.1. Nghiên cứu định lượng.............................................................................76 3.1.3.2. Nghiên cứu điển hình............................................................................... 81 3.2. Về thực trạng đổi mới cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước........................ 82 3.2.1. Về nghiên cứu và lựa chọn thị trường mục tiêu của DNNN.............................82