Title Bài 15 Tính chất chung của kim loại.docx ✅

1 BÀI 15: TÍNH CHẤT CHUNG CỦA KIM LOẠI A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I. Tính chất vật lí của kim loại 1. Tính chất vật lí (a) Tính chất chung: + Tính dẻo: Một số kim loại có tính dẻo cao: Au, Ag, Al, Cu, Fe,... + Dẫn điện: Tốt nhất Ag, sau đó đến Cu, Au, Al… + Dẫn nhiệt: Kim loại dẫn điện tốt thường cũng dẫn nhiệt tốt. + Ánh kim. b) Một số tính chất vật lí khác của kim loại: khối lượng riêng, nhiệt độ nóng chảy và tính cứng khác nhau. Khối lượng riêng: Cho biết kim loại này nặng hay nhẹ hơn so với kim loại khác. Vi dụ: nhôm (D = 2.70 g/cm 3 ) kim loại nhẹ hơn sắt (D 7.86 g/cm 3 ), nhẹ hơn nhiều so với vàng (D = 19,30 g/cm*). Nhiệt độ nóng chảy: Nhiệt độ mà tại đó kim loại chuyển từ thê rắn sang thể lỏng. Thấp nhất là thuỷ ngân (mercury - Hg) ở -38,8 °C, được sử dụng trong nhiệt kế y tế; Cao nhất: tungsten (W) ở 3 387,0 °C , được dùng làm dây tóc bóng đèn. Tính cứng: Các kim loại khác nhau có tính cứng khác nhau. Các kim loại mềm như K. Na,... có thê dùng dao cắt được. Kim loại cứng nhất là Cr (có thê cắt được kính). II. Tính chất hoá học của kim loại 1. Phản ứng của kim loại với phi kim → oxide/muối + Hầu hết kim loại tác dụng với oxygen→ oxit kim loại (Au, Ag, Pt không phản ứng) 2Mg + O 2 2MgO + Nhiều kim loại tác dụng với phi kim khác → muối Ở nhiệt độ cao phản ứng với S cho sản phẩm là các muối sulfide Fe + S FeS 2. Phản ứng của kim loại với dung dịch acid Nhiều kim loại (trừ Cu, Ag, Au…) tác dụng với axit (HCl, H 2 SO 4 loãng, …) → Muối + H 2 ↑ 2Al + 6HC1 → 2A1Cl 3 + 3H 2 ↑
2 Fe + H 2 SO 4 → FeSO 4 + H 2 ↑ 3. Phản ứng của kim loại với dung dịch muối: Kim loại hoạt động hoá học mạnh hơn (trừ các kim loại K, Na, Ca,...) + muối của kim loại hoạt động hoá học yếu → tạo thành muồi mới và kim loại mới. Fe + CuSO 4 → FeSO 4 + Cu↓ 4. Phản ứng với nước Nhiệt độ thường: Một số kim loại K, Na,Ca.... + H 2 O → hydroxide + H 2 ↑. 2Na + 2H 2 O → 2NaOH + H : ↑ Nhiệt độ cao: Một số kim loại như Zn và Fe + H 2 O (G) → oxide + H 2 ↑. Zn + H 2 O (G) ZnO + H 2 ↑. SỰ KHÁC BIỆT VẾ TÍNH CHẤT CỦA MỘT SỐ KIM LOẠI • Nhôm là kim loại có màu trắng bạc, khá mềm dẫn nhiệt, dần diện tốt và nhẹ. Nhôm tác dụng được với nhiều phi kim, nhiêu dung dịch acid, dung dịch muối,... Tuy nhiên, nhôm bền trong môi trường không khi và nước do có lớp màng aluminium oxide (Al 3 O 3 ) bền vững bảo vệ. Nhôm thường được sử dụng làm dây dẫn diện và là nguyên liệu để sản xuất vật dụng như khung cửa, vách ngăn, khung máy,... • Sắt có màu trắng hơi xám, có tính dẻo, có độ cứng cao và có tinh nhiễm từ. sắt tác dụng được với nhiều phi kim. nhiều dung dịch acid, muối và hơi nước ờ nhiệt độ cao. Sắt có nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất, là thành phần chủ yếu trong gang và thép. • Vàng là kim loại có tính dẻo, tính dẫn điện, dẫn nhiệt rât tốt, có màu vàng, lấp lánh. Vàng bền trong không khi, không bị hoà tan trong dung dịch HC1. H 2 SO 4 ,... Vàng thường được sử dụng làm đồ trang sức, một số chi tiết của mạch điện tử.... B. CÂU HỎI TRONG BÀI HỌC & CUỐI BÀI HỌC Câu 1 [CD-SGK]. Các vật dụng trong hình 15.1 được chế tạo dựa trên tính chất vật lí nào của kim loại? a) Giấy nhôm bọc thực phẩm b) Hộp đựng thức ăn được làm từ nhôm
3 b) Hôp dung thức ăn Hình 15.1. Một số vật dụng được làm tử kim loại Hướng dẫn giải Các vật dụng trên được chế tạo từ tính dẻo của kim loại. Câu 2 [CD-SGK]. Quan sát hình 15.2, nêu hiện tượng trước và sau khi chạm hai đầu dây dẫn A và B vào mấu kim loại. Giải thích. mẫu kim loại mẫu kim loại a) Trước khi chạm hai đầu dây dẫn vào mẫu kim loại b) Sau khi chạm hai đầu dây dẫn vào mẫu kim loại Hình 15.2. Thí nghiệm về tính dẫn điện của kim loại Hướng dẫn giải Trước khi chạm hai đầu dây dẫn vào mẫu kim loại bóng đèn không sáng, sau khi chạm hai đầu dây dẫn bóng đèn sáng do kim loại có tính dẫn điện Câu 3 [CD-SGK].. Quan sát đó trang sức được làm bằng vàng, bạc (hình 15.5), em hãy cho biết màu sác và vẻ sáng của chúng. Hình 15.5. Vòng tay đươc làm tửkim loai vàng, bac Hướng dẫn giải Trang sức bằng vàng có màu vàng, có ánh kim. Trang sức bằng bạc có màu trắng bạc, có ánh kim. Câu 4 [CD-SGK]. Viết các phương trình hoá học minh hoạ một số tính chất hoá học của kim loại mà em đã biết. Hướng dẫn giải 1. Phản ứng của kim loại với phi kim: 2Mg + O 2 → 2MgO 2Na + Cl 2 → 2NaCl