Title Nhung bi quyet chan doan benh va mot so benh thuong gap o ch.pdf ✅

1 PhÇn I BÝ quyÕt chÈn ®o ̧n ph©n biÖt c ̧c bÖnh ë chã I. NÕu chã bÞ sÈy thai Cã thÓ gÆp ë c ̧c bÖnh (trong tr­êng hîp cã thÓ t×m thÊy c ̧c ®Æc ®iÓm tiÕp ®ã). 1. NhiÔm Toxoplasma §©y lμ bÖnh hiÕm khi cã c ̧c dÊu hiÖu ®Æc tr­ng mμ c ̧c triÖu chøng th­êng biÕn ®æi trong ph1m vi t­¬ng ®èi réng nh­: Øa ch¶y - cã triÖu chøng thÇn kinh - ch©n ®i la xuèng ®Êt - viam kÕt m1c m3⁄4t - mòi ch¶y ra chÊt mñ nhÇy - ch ̧n ̈n - viam phæi (ho) - viam phóc m1c (®au bông) - sÈy thai hoÆc con non ®Î ra bÞ chÕt. Mæ kh ̧m thÊy c ̧c bÖnh tÝch ë phæi, gan, l ̧ch, tim, tôy cã nh÷ng ®iÓm tr3⁄4ng h×nh ®Çu ®inh ghim - ë nh÷ng chç bÞ tæn th­¬ng ta cã thÓ t×m thÊy Toxoplasma gondii vμ c¬ chÕ g©y bÖnh gièng nh­ tr­êng hîp nhiÔm khuÈn hoÆc chñng ®Ëu. 2. NhiÔm Streptococus ë c¬ quan sinh dôc NhiÖt ®é c¬ thÓ bÊt th­êng - g©y gièng khã kh ̈n - tõ ©m ®1o tiÕt ra dÞch nhên - sÈy thai – hoÆc chã con ®Î ra th­êng chÕt sau khi sinh - con vËt sèt - tran m«i tr­êng nu«i cÊy ph ̧t hiÖn thÊy cã Streptococcus - bÖnh lan ra do giao phèi hoÆc sau khi sinh ®Î. 3. Rèi lo1n vÒ hoocmon Khi cho giao phèi cã dÊu hiÖu bÊt th­êng - chøc n ̈ng buång trøng bÞ rèi lo1n. 4. BÞ chÊn th­¬ng Xem t×nh tr1ng chÊn th­¬ng cña con vËt 5. Chã bÞ nhiÔm Brucella BÖnh nμy kh«ng cã ë ViÖt Nam- con vËt bÞ sÈy thai - kiÓm tra thÊy cã Brucella canis - phèi gièng khã kh ̈n.
2 6. NhiÔm virus Herpet §©y lμ bÖnh ®Æc tr­ng cña chã ë 3 tuÇn tuæi - chã con gÇy cßm dÇn - hÖ h« hÊp cã thÓ bÞ bÖnh - c ̧c bμo thai bÞ sÈy - mét sè tr­êng hîp bÞ bÖnh (viam bao quy ®Çu, viam ©m ®1o vμ v« sinh). Mæ kh ̧m kiÓm tra bÖnh tÝch thÊy (vá thËn bÞ xuÊt huyÕt - tran phæi cã c ̧c ®iÓm nh1t råi ®iÓm xuÊt huyÕt - d1 dμy, ruét xuÊt huyÕt - gan cã c ̧c ®iÓm ho1i tö) - thÇn kinh trung ­¬ng Ýt bÞ ¶nh h­ëng - bÖnh nμy th­êng lμ kh«ng chÈn ®o ̧n ®­îc - nãi chung ®©y kh«ng ph¶i lμ bÖnh phæ biÕn. 7. NhiÔm khuÈn Nh÷ng con chã c ̧i khi ®· bÞ nhiÔm khuÈn th× cã thÓ dÉn ®Õn sÈy thai, nh÷ng con chã con cßn sèng sãt th× c¬ thÓ còng bÞ suy nh­îc dÇn - con vËt sèt - ho - n«n möa - Øa ch¶y - cã dÊu hiÖu biÕn chøng - m3⁄4t vμ mòi ch¶y dÞch nhên. II. NÕu trong n­íc tiÓu cña chã cã m ̧u Cã thÓ gÆp ë c ̧c bÖnh 1. NhiÔm Leptospira (xo3⁄4n khuÈn) Con vËt cã thÓ bÞ chÕt ®ét ngét - th©n nhiÖt thay ®æi - hè m3⁄4t tròng - n«n möa - vïng th3⁄4t l­ng bÞ ®au - h¬i thë h«i - tran r ̈ng cã bùa b ̧m mμu ®á - l­ìi vμ miÖng bÞ ho1i tö - hoμng ®¶n - m3⁄4t vμ mòi cã dÞch ch¶y ra - mòi vμ lîi ch¶y m ̧u - con vËt mÖt mái - ® ̧i ra m ̧u - thËn viam m·n tÝnh.. Mæ khÊm bÖnh tÝch thÊy - gan, thËn xung huyÕt - tim, phæi, thËn, ruét non xuÊt huyÕt 2. Sái thËn, sái bμng quang, sái niÖu ®1o Con vËt ®i tiÓu khã, n­íc tiÓu chØ nhá giät, l­ng uèn cong, d ̧ng ®i cøng - søc khoÎ suy gi¶m - rïng m×nh - sèt - run - c¬ thÓ yÕu - con vËt ë tr1ng th ̧i mÖt mái - huyÕt niÖu - chÕt. 3. Viam bμng quang Con vËt cã biÓu hiÖn cè g3⁄4ng ®Ó ®i tiÓu - l­îng n­íc tiÓu tho ̧t ra Ýt cã Sái niÖu ®1o
3 thÓ lμm cho con vËt ®au ®ín khi ®i tiÓu - ®«i khi con vËt bÞ sèt - bá ̈n - suy nh­îc - bÒ mÆt bμng quang xï x×, rÊt nh1y c¶m khi sê vμo - trong n­íc tiÓu cã m ̧u - ®em n­íc tiÓu ®i ph©n tÝch cã côc m ̧u ®«ng hoÆc mñ. 4. Viam thËn C ̧c dÊu hiÖu ban ®Çu cã thÓ lμ ©m Ø nh­ng còng cã thÓ xuÊt hiÖn ®ét ngét - con vËt n«n tõng c¬n - kh ̧t n­íc - mÖt l¶ - ura huyÕt (xuÊt hiÖn co giËt) – con vËt gÇy cßm dÇn - khi sê vμo vïng th3⁄4t l­ng cã dÊu hiÖu tr ̧nh nÐ - ̧nh m3⁄4t lé vÎ lo l3⁄4ng - Øa ch¶y tõng ®ît - yÕu - ngñ trong tr1ng th ̧i l¬ m¬ - cã mïi n­íc tiÓu - miÖng vμ l­ìi bÞ thèi loÐt - r ̈ng ®æi thμnh mμu n©u - bÞ chμm da - xÐt nghiÖm n­íc tiÓu cã Albumin, trô niÖu - trong nh÷ng tr­êng hîp cÊp tÝnh thÊy trong n­íc tiÓu cã m ̧u. Mæ kh ̧m kiÓm tra bÖnh tÝch thÊy bÒ mÆt thËn xï x× 5. BÞ tæn th­¬ng Con vËt bÞ g·y x­¬ng. VÝ dô nh­ x­¬ng d­¬ng vËt - hoÆc gÆp tai n1n cã lian quan ®Õn èng dÉn niÖu (lμm cho èng dÉn niÖu bÞ tæn th­¬ng). 6. NhiÔm la d1ng trïng §©y lμ bÖnh Ýt gÆp - g©y chÕt ë chã con, hiÕm khi g©y chÕt ë chã lín - kiÓm tra thÊy cã ve Rhipicephalus - con vËt kh ̧t n­íc - Øa ch¶y - n«n möa - ë ph©n vμ chÊt n«n ra cã dÞch mËt (mμu vμng) - t ̧o bãn - vμng da - v« niÖu - n­íc d·i ch¶y ra cã bät nh­ mμu m ̧u - suy h« hÊp cÊp - da, niam m1c xuÊt huyÕt - phï - cã dÊu hiÖu bån chån - sèt - cã Hemoglobin trong n­íc tiÓu - phiÕt kÝnh thÊy cã Babesia caris - n­íc tiÓu mμu ®á. 7. BÞ r3⁄4n c3⁄4n DÊu hiÖu tuú thuéc vμo loμi r3⁄4n c3⁄4n - suy nh­îc - yÕu c¬ - c¬ bÞ liÖt, nh·o - liÖt tø chi - ®ång tö m3⁄4t gi·n réng - n«n möa - ch¶y n­íc d·i - thë nhanh vμ thë khã - th©n nhiÖt lóc t ̈ng, lóc gi¶m - trong phÇn lín c ̧c tr­êng hîp ph¶n x1 víi ̧nh s ̧ng bÞ biÕn mÊt, vμi tr­êng hîp cã ph¶n x1 chËm, mét sè Ýt th× vÉn cßn ph¶n x1 - mét sè con cã hiÖn t­îng xanh tÝm vμ mét sè Ýt h¬n N­íc tiÓu cã lÉn m ̧u
4 n÷a th× bÞ Øa ch¶y - con vËt cã thÓ bÞ chÕt tuú thuéc vμo tõng lo1i r3⁄4n, l­îng näc ®éc vμ vÞ trÝ c3⁄4n. VÝ dô nh­ näc ®éc cña r3⁄4n hæ mang ®i vμo lßng m1ch th× con vËt gÇn nh­ chÕt ngay lËp tøc, cßn näc r3⁄4n ®en khi ®i vμo m« mì hoÆc m« lian kÕt cã thÓ g©y chÕt sau vμi ngμy - con vËt cã ph¶n øng ®iÒu trÞ víi huyÕt thanh trÞ näc r3⁄4n - mét sè Ýt tr­êng hîp cã m ̧u trong n­íc tiÓu. VÝ dô nh­ khi bÞ r3⁄4n ®en c3⁄4n. 8. Viam tuyÕn tiÒn liÖt BÖnh cã ë nh÷ng con chã giμ - con vËt suy nh­îc - l­ng cong - cã dÊu hiÖu ®au ®ín khi ®i tiÓu - n­íc tiÓu ch¶y thμnh giät cã m ̧u - ®«i khi bÞ n«n - khi sê qua trùc trμng thÊy tuyÕn tiÒn liÖt bÞ s­ng. III. NÕu chã bÞ ho Cã thÓ gÆp ë c ̧c bÖnh 1. NhiÔm khuÈn Th©n nhiÖt 40,6 - 41,1oC - m3⁄4t vμ mòi ch¶y ra nhiÒu dÞch mμu vμng - ho - Øa ch¶y - viam amidan (kh«ng nghiam träng nh­ ë viam gan) - m3⁄4t ®á - bá ̈n - n«n - ®Öm gan ch©n cøng vμ mòi cøng - ë thêi kú cuèi con vËt bÞ co giËt trong ®ã co giËt c¬ th ̧i d­¬ng lμ triÖu chøng ®Æc tr­ng (kh«ng ph¶i lóc nμo còng x¶y ra) - liÖt - d1 dμy, ruét vμ phæi bÞ viam. 2. Viam gan ë chã Th©n nhiÖt t ̈ng - c¬ thÓ suy nh­îc - kÕt m1c m3⁄4t bÞ viam - miÖng viam - h1ch amidan s­ng - bÞ chÕt ®ét ngét trong c ̧c tr­êng hîp cÊp tÝnh - ®au ë vïng bông vμ cã ph¶n øng ®au khi sê vμo vïng gan – tÝch n­íc vïng bông - n«n - Øa ch¶y - ho - 1/3 c ̧c tr­êng hîp bÞ bÖnh gi ̧c m1c bÞ mê - hoμng ®¶n. Mæ kh ̧m kiÓm tra bÖnh tÝch thÊy: gan vμng, s­ng, cã ®èm - tói mËt s­ng - viam ruét (cã thÓ ch¶y m ̧u). 3. Viam amidan ( nhiÔm streptococus) Con vËt sèt - n«n ra chÊt cã bät - h1ch lympho ë vïng cæ bÞ s­ng - h1ch cã thÓ bÞ ̧p xe – ho – nuèt thøc ̈n vμ n­íc uèng khã kh ̈n.