Title Bài 1+2 Giới thiệu chương trình môn sinh học.pdf ✅

1 BÀI TẬP THEO BÀI HỌC ĐỐI TƯỢNG, LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU VÀ MỤC TIÊU MÔN SINH HỌC 1. Đối tượng và lĩnh vực nghiên cứu của sinh học - Khái niệm: Sinh học là ngành khoa học nghiên cứu về sự sống. - Đối tượng nghiên cứu: là các sinh vật và các cấp độ tổ chức của thế giới sống. - Lĩnh vực nghiên cứu: di truyền học, sinh học tế bào, vi sinh vật học, giải phẫu học, công nghệ sinh học, sinh thái học và môi trường,..... 2. Mục tiêu của môn Sinh học - Giúp chúng ta hiểu rõ được sự hình thành và phát triển của thế giới sống để giữ gìn và bảo vệ sức khoẻ; giữngìn và bảo vệ thiên nhiên; ứng xử với thiên nhiên phù hợp với sự phát triển bền vững. - Điều khiển và tối ưu được nguồn tài nguyên sinh học (sinh vật) và phi sinh học (đất, nước, không khí, ánh sáng mặt trời...). VAI TRÒ CỦA SINH HỌC - Giúp giảm tỷ lệ bệnh tật, gia tăng đáng kể tuổi thọ của con người. - Tạo ra các loài sinh vật mang gene người để sản xuất hormone, protein,... - Tạo các giống cây trồng sạch bệnh; nhiều loài sinh vật mang những đặc tính tốt,... - Cải thiện môi trường chăm sóc sức khỏe và điều trị bệnh. - Phát hiện giá trị dinh dưỡng trong thực phẩm và các hoạt chất giúp điều trị bệnh. - Đưa ra các biện pháp hướng đến sự phát triển bền vững. - Giúp ta biết trân trọng và gìn giữ sự đa dạng của sinh giới. SINH HỌC TRONG TƯƠNG LAI - Ứng dụng công nghệ sinh học tạo ra các sản phẩm sạch, an toàn cho người tiêu dùng. - Dùng vi sinh vật để xử lí chất thải, tạo xăng sinh học ... - Trong y học: trị bệnh bằng liệu pháp gene, liệu pháp tế bào gốc - Sản xuất các chế phẩm sinh học, phân và thuốc trừ sâu sinh học BÀI 1 + 2 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CHƯƠNG TRÌNH MÔN SINH HỌC. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC PHẦN 1 GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH MÔN SINH HỌC VÀ CÁC CẤP ĐỘ TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG Chủ đề 1 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CHƯƠNG TRÌNH MÔN SINH HỌC TÓM TẮT LÍ THUYẾT BÀI 1 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CHƯƠNG TRÌNH MÔN SINH HỌC I III II
2 BÀI TẬP THEO BÀI HỌC - Kết hợp với tin học tạo ra các phần mềm mô phỏng, hạn chế sử dụng sinh vật làm thí nghiệm. - Kết hợp với khoa học vũ trụ nghiên cứu khả năng tồn tại sự sống ở các hành tinh khác. CÁC NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN ĐẾN SINH HỌC - Các ngành nghề liên quan đến sinh học và ứng dụng sinh học được chia làm 2 nhóm: nhóm nghành sinh học cơ bản và nhóm ngành sinh học ứng dụng. SINH HỌC VỚI PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ XÃ HỘI 1. Sinh học với phát triển bền vững - Phát triển bền vững là sự phát triển nhằm thoả mãn nhu cầu của thế hệ hiện tại nhưng không làm ảnh hưởng đến khả năng thoả mãn nhu cầu phát triển của các thế hệ tương lai. - Có thể nói sự phát triển bền vững hướng tới mục tiêu giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường. 2. Mối quan hệ giữa sinh học với những vấn đề xã hội a. Sinh học và vấn đề đạo đức sinh học - Nghiên cứu sinh học làm nảy sinh vấn đề đạo đức gọi là đạo đức sinh học. VD: Liệu kĩ thuật chỉnh sửa gene hiện đang phát triển có nên áp dụng trên người? Liệu xã hội có cho phép nhân bản vô tính con người?... - Đạo đức sinh học ra đời với nhiệm vụ đưa ra những quy tắc, các giá trị đạo đức trong khoa học nghiên cứu sự sống cũng như ứng dụng khoa học vào thực tiễn. b. Sinh học và sự phát triển kinh tế, công nghệ - Những ứng dụng của sinh học đã đem lại giá trị kinh tế vô cùng to lớn cho con người. VD: Tạo giống vật nuôi, cây trồng có năng suất cao từ phương pháp gây đột biến ... - Nghiên cứu sinh học giúp phát triển các công nghệ mô phỏng sinh vật để tối ưu hóa máy móc. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC 1. Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn Sinh học * Phương pháp quan sát - Khái niệm: Là phương pháp sử dụng tri giác và các phương tiện hỗ trợ để thu thập thông tin về đối tượng được quan sát. - Các bước thực hiện: IV V BÀI 2 CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC I
3 BÀI TẬP THEO BÀI HỌC - Ví dụ: Tìm hiểu cấu tạo cơ thể người; cấu tạo các cơ quan thực vật (hoa, quả, hạt,...);... * Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm - Khái niệm: Là phương pháp sử dụng các dụng cụ, hóa chất, quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm để thực hiện các thí nghiệm khoa học. - Các bước thực hiện: - Ví dụ: Xác định lượng glucose trong máu, quan sát vi khuẩn,.... * Phương pháp thực nghiệm khoa học - Khái niệm: Là phương pháp chủ động tác động vào đối tượng nghiên cứu và những hoạt động của đối tượng đó nhằm kiểm soát sự phát triển của chúng một cách có chủ đích. - Các bước thực hiện: - Ví dụ: Xác định sự nảy mầm của hạt, sự ra hoa trái vụ của thanh long,... 2. Vật liệu và thiết bị nghiên cứu môn Sinh học - Những thiết bị và vật liệu phổ biến được dùng trong nghiên cứu sinh học gồm kính hiển vi, kính lúp, mô hình, tranh ảnh và các dụng cụ thí nghiệm,..... Máy li tâm Kính hiển vi quang học Bộ dụng cụ thí nghiệm Mô hình
4 BÀI TẬP THEO BÀI HỌC 3. Các kĩ năng nghiên cứu môn sinh học Nghiên cứu khoa học được thực hiện theo các bước tạo thành một tiến trình, gồm có 5 bước mà mỗi bước đòi hỏi một kĩ năng riêng: - Quan sát: để trải nghiệm các sự vật hiện tượng, từ đó đặt câu hỏi định hướng vấn đề cần nghiên cứu. - Xây dựng giả thuyết: dựa trên kết quả quan sát được để đặt ra vấn đề cần nghiên cứu. - Thiết kế và tiến hành thí nghiệm: để chứng minh cho giả thuyết về vấn đề nghiên cứu đã đề ra. - Điều tra, khảo sát thực địa hay các thí nghiệm: nhằm thu thập, phân tích số liệu trong quá trình thí nghiệm để kiểm chứng lại giả thuyết. Từ đó, kết luận giả thuyết hoặc từ bỏ để đưa ra giả thuyết khác. - Làm báo cáo kết quả nghiên cứu: nhằm công bố kết quả nghiên cứu. TIN SINH HỌC - Tin sinh học là một ngành khoa học tìm kiếm, phát hiện, mô phỏng quy luật vận động của thế giới sống trên cơ sở phân tích nguồn dữ liệu sinh học thông qua các công cụ quản lí, xử lí dữ liệu trên máy tính và mạng internet. II