Title Chủ đề 18. Sóng điện từ, sóng vô tuyến.Image.Marked.pdf ✅

CHỦ ĐỀ 18: SÓNG ĐIỆN TỪ, SÓNG VÔ TUYẾN I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI I. ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 1. Liên hệ giữa điện trường biến thiên và từ trường biến thiên Trong vùng không gian có từ trường biến thiên theo thời gian thì trong vùng đó xuất hiện một điện trường xoáy. Hay: Từ trường biến thiên theo thời gian làm xuất hiện điện trường xoáy. Đường sức điện trường xoáy bao quanh các đường sức của từ trường, luôn khép kín. Điện trường biến thiên theo thời gian sẽ làm xuất hiện từ trường. Các đường sức của từ trường này bao quanh các đường sức của điện trường. Đường sức của từ trường luôn khép kín. 2. Điện từ trường Theo Mac-xoen: Mỗi biến thiên theo thời gian của từ trường sinh ra trong không gian xung quanh một điện trường xoáy biến thiên theo thời gian và ngược lại, mỗi biến thiên theo thời gian của điện trường cũng sinh ra một từ trường biến thiên theo thời gian trong không gian xung quanh. Điện trường biến thiên và từ trường biến thiên cùng tồn tại trong không gian. Chúng có thể chuyển hóa lẫn nhau trong một trường thống nhất gọi là điện từ trường. 3. Thuyết điện từ Mắc-xoen Mắc-xoen đã xây dựng được một hệ thống bốn phương trình diễn tả mối quan hệ giữa: +) Điện tích, điện trường, dòng điện và từ trường. +) Sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy. +) Sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường. II. SÓNG ĐIỆN TỪ 1. Sóng điện từ là gì? Sóng điện từ là điện từ trường lan truyền trong không gian. 2. Những đặc điểm của sóng điện từ + Sóng điện từ lan truyền được trong chân không và trong các điện môi. Tốc độ của sóng điện từ trong chân không bằng tốc độ ánh sáng Tốc độ của sóng điện từ trong điện môi nhỏ hơn trong 8 c  3.10 m / s. chân không và phụ thuộc vào hằng số điện môi. +) Bước sóng Bước sóng điện từ trong chân không: (m). v v . f   T  8 c 3.10 c.T f f     +) Sóng điện từ là sóng ngang: Vecto cường độ điện trường và vecto E cảm  ứng từ B luôn luôn vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền  sóngthống. Ba vecto E, tạo thành một tam diện thuận (hình bên).  B,  v  +) Trong sóng điện từ thì dao động của điện trường và của từ trường tại một điểm luôn luôn đồng pha với nhau. +) Sóng điện từ tuân theo các quy luật truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ,. +) Sóng điện từ tuân theo các qui luật giao thoa, nhiễu xạ. +) Trong quá trình lan truyền sóng điện từ mang theo năng lượng. +) Những sóng điện từ có bước sóng từ vài mét đến vài km được dùng trong thông tin vô tuyến nên gọi là các sóng vô tuyến. Sóng vô tuyến được phân loại theo bước sóng thành các loại sau: sóng cực ngắn, sóng ngắn, sóng trung và sóng dài.  Sóng dài: > 3000 m. 

HD giải: Tại mỗi điểm bất kì trên phương truyền, vectơ cường độ điện trường và E vectơ cảm ứng từ  B  luôn vuông góc với nhau và cả hai đều vuông góc với phương truyền sóng. Chọn A. HD giải: Sóng điện từ là sóng ngang và có thể lan truyền trong mọi môi trường kể cả chân không. Chọn C. HD giải: Sóng điện từ truyền được trong chân không. Chọn D. HD giải: Tốc độ của sóng điện từ trong môi trường nhỏ hơn trong chân không và phụ thuộc vào hằng số điện môi (không phụ thuộc vào tần số của sóng). Chọn A. HG giải: Sóng điện từ truyền được trong chân không, sóng cơ học không truyền được trong chân không. Chọn B. HD giải: Chọn D. B. Vectơ có E thể hướng theo phương truyền sóng và vectơ vuông góc với vectơ .  B  E  C. Vectơ có B thể hướng theo phương truyền sóng và vectơ vuông góc với vectơ .  E  B  D. Trong quá trình lan truyền của sóng điện tử, cả hai vectơ và E đều không có hướng cố định.  B  Ví dụ 5: Nhận xét nào dưới đây là đúng? Sóng điện từ A. là sóng dọc giống như sóng âm. B. là sóng dọc nhưng có thể lan truyền trong chân không. C. là sóng ngang, có thể lan truyền trong mọi môi trường kể cả chân không. D. chỉ lan truyền trong chất khí và bị phản xạ từ các mặt phẳng kim loại. Ví dụ 6: Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Sóng điện từ là sóng ngang.. B. Sóng điện từ mang năng lượng. C. Sóng điện từ có thể phản xạ, khúc xạ, giao thoa. D. Sóng điện từ không truyền được trong chân không. Ví dụ 7: ĐiềuNhận định nào sau đây là không đúng khi nói về sóng điện từ? A. Có tốc độ khác nhau khi truyền trong không khí do có tần số khác nhau. B. Sóng điện từ gồm các thành phần điện trường và từ trường dao động. C. Sóng điện từ mang năng lượng. D. Cho hiện tượng phản xạ và khúc xạ như ánh sáng. Ví dụ 8: Sóng điện từ và sóng cơ học không có chung tính chất nào dưới đây? A. Phản xạ. B. Truyền được trong chân không. C. Mang năng lượng. D. Khúc xạ Ví dụ 9: Sóng điện từ là quá trình lan truyền của điện từ trường biến thiên, trong không gian. Khi nói vềmối quan hệ giữa điện trường và từ trường của điện từ trường trên thì kết luận nào sau đây là đúng? A. Vectơ cường độ điện trường và cảm ứng từ cùng phương và cùng độ lớn. B. Tại mỗi điểm của không gian, điện trường và từ trường luôn luôn dao động ngược pha. C. Tại mỗi điểm của không gian, điện trường và từ trường luôn luôn dao động lệch pha nhau  / 2 . 2  D. Điện trường và từ trường biến thiên theo thời gian với cùng chu kì.