Content text TOAN 8 CD 28 D1 HE SO GOC CUA DUONG THANG.docx
1 CHUYÊN ĐỀ 28. HỆ SỐ GÓC CỦA ĐƯỜNG THẲNG PHẦN I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT Bộ KNTT: + Ta gọi a là hệ số góc của đường thẳng 0yaxba . Cho hai đường thẳng :0dyaxba và ''''0daxba khi đó ta có: +) d và 'd song song khi và chỉ khi ','aabb +) d và 'd trùng nhau khi và chỉ khi 'aa và 'bb +) d và 'd cắt nhau khi và chỉ khi 'aa Đặc biệt d và 'd vuông góc với nhau khi và chỉ khi .'1aa Bộ Cánh Diều: + Trên mặt phẳng tọa độ Oxy , cho đường thẳng 0yaxba . Hệ số a được gọi là hệ số góc của đường thẳng 0yaxba + Cho hai đường thẳng :0dyaxba và ''''0daxba a) Nếu d song song với 'd thì ','aabb và ngược lại, nếu ','aabb thì d song song với 'd b) Nếu d trùng với 'd thì 'aa và 'bb . Ngược lại, nếu 'aa và 'bb thì d trùng với 'd c) Nếu d và 'd cắt nhau thì 'aa . Ngược lại, nếu 'aa thì d và 'd cắt nhau. Bộ Chân Trời Sáng Tạo: + Hệ số a được gọi là hệ số góc của đường thẳng 0yaxba + Hai đường thẳng phân biệt có hệ số góc bằng nhau thì song song với nhau và ngược lại, hai đường thẳng song song thì có hệ số góc bằng nhau. + Hai đường thẳng có hệ số góc khác nhau thì cắt nhau và ngược lại, hai đường thẳng cắt nhau thì có hệ số góc khác nhau. PHẦN II. CÁC DẠNG BÀI Dạng 1. Nhận biết được khái niệm hệ số góc của đường thẳng 0yaxba . Sử dụng được hệ số góc của đường thẳng để nhận biết và giải thích được sự cắt nhau hoặc song song của hai đường thẳng cho trước. I. Phương pháp giải: + Sử dụng khái niệm hệ số góc của đường thẳng. + Sử dụng điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau. II. Bài toán Bài 1: Tìm hệ số góc của các đường thẳng sau đây:
2 a) 34yx b) 1 2 3yx c) 2 2 3yx d) 21yx Lời giải: a) Hệ số góc của đường thẳng 34yx là 3. b) Hệ số góc của đường thẳng 1 2 3yx là 1 3 c) Hệ số góc của đường thẳng 2 2 3yx là 2 3 . d) Hệ số góc của đường thẳng 21yx là −2. Bài 2: Tìm hệ số góc của các đường thẳng sau đây: a) 233yxx b) 21xy c) 1 23 xy d) 52yxx Lời giải: a) Ta có 2332636yxxxxx . Do đó hệ số góc của đường thẳng 233yxx là 1 b) Ta có 21xy suy ra 21yx . Do đó hệ số góc của đường thẳng 21xy là 2 c) Ta có: 1 23 xy 1 32 yx 3 3 2yx Do đó hệ số góc của đường thẳng 1 23 xy là 3 2 d) Ta có 52yxx 54x . Do đó hệ số góc của đường thẳng 52yxx là 5 . Bài 3: Hãy xác định xem các đường thẳng d và 'd sau đây song song hay cắt nhau: a) :3dyx và ':2dyx b) 1 :1 2dyx và 1 ':2 2dyx c) :31dyx và ':33dyx d) :4dyx và ':4dyx Lời giải:
3 a) Đường thẳng :3dyx có hệ số góc là 1 và đường thẳng ':2dyx có hệ số góc là −2. Suy ra hai đường thẳng d và 'd có hệ số góc khác nhau nên chúng cắt nhau. b) Đường thẳng 1 :1 2dyx có hệ số góc là 1 2 và đường thẳng 1 ':2 2dyx có hệ số góc là 1 2 Hai đường thẳng d và 'd có hệ số góc bằng nhau và bằng 1 2 nên hai đường thẳng song song với nhau. c) Đường thẳng :31dyx có hệ số góc là 3 và đường thẳng ':33dyx có hệ số góc là −3. Suy ra hai đường thẳng d và 'd có hệ số góc khác nhau nên chúng cắt nhau. d) Đường thẳng :4dyx có hệ số góc là −1 và đường thẳng ':4dyx có hệ số góc là 1. Suy ra hai đường thẳng d và 'd có hệ số góc khác nhau nên chúng cắt nhau. Bài 4: a) Cho hàm số bậc nhất 20yaxa . Xác định hệ số góc của đường thẳng 2yax biết rằng đồ thị của nó đi qua điểm 2;0A . b) Cho hàm số bậc nhất 10yaxa . Xác định hệ số góc a , biết rằng đồ thị của hàm số đi qua điểm 2;3B c) Cho đường thẳng :25dymx đi qua điểm 1;2A . Tìm hệ số góc của đường thẳng d d) Cho đường thẳng :23dymxm đi qua điểm 3;1A . Tìm hệ số góc của đường thẳng d Lời giải: a) Thay tọa độ điểm A vào phương trình đường thẳng 2yax ta được 02.2a suy ra 1a (thỏa mãn điều kiện). Vậy hệ số góc của đường thẳng 2yax là 1a b) Thay tọa độ điểm 2;3B vào phương trình đường thẳng 10yaxa ta được 32.1a suy ra 1a (thỏa mãn điều kiện). Vậy hệ số góc của đường thẳng 10yaxa là 1a c) Thay tọa độ điểm 1;2A vào phương trình đường thẳng d ta được 2152m . 217m . 27m 9m
4 Suy ra :75dyx . Vậy hệ số góc của đường thẳng d là −7. d) Thay tọa độ 3;1A vào phương trình đường thẳng d ta được: 23.31mm 691mm 78m 8 7m Suy ra 58 : 77dyx . Vậy hệ số góc của đường thẳng d là 5 7 Bài 5: a) Cho đường thẳng có phương trình :(0)dyaxba . Tìm ,ab biết d đi qua gốc tọa độ và song song với đường thẳng ':3dyx b) Cho đường thẳng có phương trình :0dyaxba . Tìm ,ab biết d đi qua 1;2A và song song với đường thẳng ':25dyx c) Tính hệ số góc của đường thẳng :2452dymxm biết nó song song với đường thẳng ':230dxy d) Đường thẳng :2158dymm đi qua điểm 3;5A có hệ số góc là bao nhiêu? Lời giải: a) Để d song song với 'd thì ','aabb . Vì d đi qua gốc tọa độ và song song với 'd nên 0b (thỏa mãn điều kiện 3b ). Vì d song song với 'd trong đó 'd có hệ số góc là 1 nên 1a (thỏa mãn điều kiện). Vậy 1;0ab b) Để d song song với 'd thì ','aabb .Vì d đi qua 1;2A nên 2.11ab Vì d song song với 'd có hệ số góc là 2 nên 2a (thỏa mãn điều kiện). Thay 2a vào (1) ta được 22.1b , suy ra 0b (thỏa mãn điều kiện 5b ). Vậy 2;0ab c) Ta có 230xy hay 23yx . Vì :2452dymxm có 53 song song với ':230dxy nên hệ số góc của đường thẳng :2452dymxm là 2 . d) Thay tọa độ 3;5A vào phương trình đường thẳng d ta được: 521.358mm 56658mm 3m Do đó :47dyx