Title 1. 2025-2026 SINH MÁU.docx ✅

Bài 1 QUÁ TRÌNH SINH SẢN VÀ BIỆT HÓA TẾ BÀO MÁU MỤC TIÊU HỌC TẬP Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng: 1. Trình bày được quá trình sinh máu thời kỳ phôi thai, thời kỳ trưởng thành. 2. Trình bày được quá trình biệt hoá, trưởng thành của các tế bào máu và điều hoà sinh máu. NỘI DUNG HỌC TẬP Tất cả các tế bào máu đều được sinh ra từ một loại tế bào gốc chung gọi là tế bào gốc tạo máu vạn năng (Hematopoetic Stem Cell). Quá trình tăng sinh và biệt hoá của tế bào diễn ra ở tuỷ xương (hồng cầu, bạch cầu hạt, mono và tiểu cầu) và cơ quan lympho (tế bào lympho T và một phần lympho B). Ở người bình thường, chỉ các tế bào máu đã trưởng thành, sẵn sàng thực hiện chức năng mới được phép ra máu ngoại vi. 1. CƠ QUAN SINH MÁU Quá trình sinh máu bắt đầu từ quần thể tế bào gốc ở trung bì phôi. Sau đó, túi noãn hoàng là cơ quan sinh máu tạm thời trong một vài tuần đầu tiên của thai kỳ. Từ tuần thứ 6 đến khoảng tháng thứ 6 thai kỳ, gan và lách là cơ quan sinh máu chính. Gan tiếp tục sinh sản tế bào máu cho đến 2 tuần sau khi trẻ ra đời. Tủy xương bắt đầu sinh máu từ tháng thứ 4 thai kỳ và là cơ quan tạo máu quan trọng nhất ở người trưởng thành (bảng 1.1). Bảng 1.1. Phân bố vị trí sinh máu trong cơ thể theo các giai đoạn Giai đoạn Độ tuổi Phân bố các vị trí sinh máu chủ yếu Thai nhi 0-2 tháng Túi noãn hoàng 1-9 tháng Gan 3-7 tháng Lách 4-9 tháng Tủy xương (tất cả các xương) Trẻ sơ sinh Tủy xương (tất cả các xương) Người lớn Tủy xương, chủ yếu xương dẹt (xương sọ, xương gò má, xương ức, xương bả vai, xương sườn, xương cột sống, xương chậu...), đầu trên xương dài (xương đùi, xương cánh tay)