Content text CT00026. Giáo trình Nhập môn Công tác xã hội.pdf
1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI ------------- ------------- CHỦ BIÊN: TS. NGUYỄN TRUNG HẢI GIÁO TRÌNH NHẬP MÔN CÔNG TÁC XÃ HỘI HÀ NỘI, 2022
2 Lời nói đầu Đối với nhiều quốc gia trên thế giới, công tác xã hội (CTXH) đã phát triển trở thành một nghề chuyên nghiệp. Tuy nhiên, ở Việt Nam nghề CTXH mới chỉ ở bước đầu hình thành, chưa được phát triển theo đúng ý nghĩa của nó trên tất cả các khía cạnh. Đặt mục tiêu phát triển CTXH thành một nghề ở Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định dành kinh phí 2.347,4 tỉ đồng để thực hiện Đề án phát triển nghề CTXH giai đoạn 2010-2020 (Quyết định 32/2010/QĐ-TTg), còn gọi là Đề án 32. Chỉ từ khi Đề án được ban hành, CTXH mới được chính thức coi như một ngành khoa học, một nghề chuyên môn với việc ban hành mã ngành đào tạo và mã số ngạch viên chức. Sau 10 năm triển khai đề án 32/2010, nghề công tác xã hội đã ngày càng chuyên nghiệp hơn, mang lại nhiều giá trị lợi ích thiết thực cho nhóm người yếu thế và những người có nhu cầu trong xã hội từ đó góp phần đảm bảo và phát triển an sinh xã hội cho con người. Tuy nhiên do mới được hình thành nên nghề công tác xã hội còn nhiều hạn chế mà theo nhiều nhà chuyên môn và lãnh đạo cho rằng hạn chế này xuất phát từ năng lực của đội ngũ nhân viên công tác xã hội còn chưa đáp ứng được yêu cầu. Thực tế cho thấy, hiện nay còn khá nhiều nhân viên công tác xã hội chưa được đào tạo cơ bản. Đội ngũ cán bộ này phát triển có tính tự phát chủ yếu là của các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Người cao tuổi, Hội Cựu chiến binh, cán bộ phường, xã đôi khi là những người dân tự nguyện. Họ làm việc chủ yếu theo kinh nghiệm, chưa được đào tạo kỹ năng khoa học xã hội, kỹ năng nghề cần thiết về CTXH. Do vậy, hiệu quả giải quyết các vấn đề xã hội, vấn đề của cá nhân, gia đình, nhóm và cộng đồng dân cư còn chưa cao, thiếu tính bền vững. Xuất phát từ thực tiễn trên, trường đại học Lao động Xã hội đã biên soạn giáo trình Nhập môn công tác xã hội nhằm trang bị cho người đọc những kiến thức nền tảng của CTXH. Kết cấu của giáo trình và thành viên nhóm tác giả biên soạn bao gồm: - Chương 1: Những vấn đề chung về công tác xã hội – TS. Nguyễn Trung Hải và TS. Đặng Quang Trung. - Chương 2: Nhân viên công tác xã hội và kiến thức vận dụng khi hỗ trợ thân chủ – TS. Nguyễn Trung Hải, Ths. Nguyễn Kim Loan
3 - Chương 3: Một số lĩnh vực và đối tượng can thiệp của công tác xã hội – TS. Nguyễn Trung Hải và Ths. Đỗ Văn Trài. Trong quá trình biên soạn, nhóm tác giả đã dày công nghiên cứu và tham khảo các giáo trình, tài liệu trong và ngoài nước. Tuy nhiên, trong quá trình biên soạn tài liệu không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Vì vậy nhóm tác giả rất mong muốn nhận được những ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các học giả, các nhà chuyên môn, các chuyên gia... để giáo trình được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cám ơn Thay mặt nhóm biên soạn TS. Nguyễn Trung Hải
4 Danh mục từ viết tắt STT Từ viết tắt Từ đầy đủ 1. ASXH An sinh xã hội 2. BHYT Bảo hiểm y tế 3. BTXH Bảo trợ xã hội 4. CTXH Công tác xã hội 5. CTXH CN Công tác xã hội cá nhân 6. CTXH N Công tác xã hội nhóm 7. LĐTBXH Lao động Thương binh và Xã hội 8. NV CTXH Nhân viên công tác xã hội 9. PPNC Phương pháp nghiên cứu 10. PTCĐ Phát triển cộng đồng 11. QT CTXH Quản trị công tác xã hội