Content text Quy-trình-xử-lý-tình-huống-sư-phạm-chuẩn.docx
https://kienthucchung.vn Quy trình xử lý tình huống sư phạm Bước 1: Nhận diện tình huống Khi tình huống xuất hiện. Yêu cầu người giáo viên hết sức bình tĩnh, huy động hết trí lực, kinh nghiệm để: - Nhận diện tình huống để biết tình huống thuộc loại tình huống nào. - Nhận thức rõ mâu thuẫn chứa đựng trong tình huống sư phạm ( xảy ra giữa ai với ai, trong hoàn cảnh nào, mức độ nghiêm trọng ra sao) - Ý thức được giải quyết vấn đề gì trong tình huống đó, giải quyết theo hướng nào, xử lý ngay lập tức hay sau đó xử lý tiếp) Bước 2: Phân tích tình huống 2.1 Tìm hiểu nguyên nhân: - Khi đã nhận diện được tình huống, giáo viên cần phân tích tình huống dựa vào bản chất của tình huống và nắm chắc các nguyên tắc cũng như quy tình xử lí tình huống, đặc biệt đi sâu vào phân tích tâm lí (tâm trạng, nhận thức, hành vi) của các đối tượng tham gia. Sau đó phân tích đến hành vi của đối tượng ( học sinh, cha mẹ học sinh, đồng nghiệp) xuất phát từ đâu, bối cảnh gây nên tình huống là gì. - Chú ý phân tích mâu thuẫn của các tình huống và những biểu hiện trong cử chỉ, hành vi, lời nói, cảm xúc, nhân cách của đối tượng... - Từ đó đưa ra các hành động xử lí phù hợp với hoàn cảnh, nội dung các bên tham gia tình huống. 2.2 Xác định nhiệm vụ - Sau khi tìm hiểu được nguyên nhân gây ra tình huống, Gv cần xác định rõ các nhiệm vụ cần giải quyết. - Việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết tình huống đòi hỏi người giáo viên phải có kĩ năng xử lí linh hoạt, mềm dẻo, bởi nhiệm vụ có thể thay đổi dô tính bất định của tình huống tạo ra, đồng thời phải kiên định trước mục tiêu giáo dục. 2.3 lựu chọn giải pháp tối ưu. - Khi đưa ra giải pháp, Gv phải phân tích được giải pháp đó là đúng hay sai, hiệu quả của giải pháp đó đã phù hợp với mục tiêu, đối tượng, nhiệm vụ giáo dục tiểu học hay chưa. Bên cạnh đó gv cần tính đến mức độ thuận lợi, đấp ứng mục tiêu giáo dục, gv cần tính đến mức độ thuận lợi, khó khăn của từng giải pháp. - Từ đó lựa chọn giải pháp tối ưu nhất.
https://kienthucchung.vn Bước 3: Giải quyết tình huống: - Khi đã lựa chọn được giải pháp tối ưu. Giáo viên tiến hành xử lí tình huống sư phạm kịp thời nhằm đảm bảo tính giáo dục được diễn ra thuận lợi, đáp ứng mục tiêu giáo dục. - Đối với các tình huống có tính chất đặc biệt, giáo viện không thể tuân thủ trình tự các bước xử lí thông thường mà cần có sự linh hoạt, sáng tạo. - Ngoài ra khi gặp tình huống vượt quá thẩm quyền, gv không được tự ý giải quyết mà phải xin ý kiến cấp trên. - Giáo viên cần đúc rút kinh nghiệm sau khi giải quyết tình huống sư phạm và đưa ra hệ thống các biện pháp để ngăn ngừa, hạn chế những tình huống tương tự xảy ra. Https://kienthucchung.vn Nguyên tắc xử lí tình huống sư phạm 1. Tính mô phạm: - Khi ứng xử với học sinh, ngôn ngữ phải chuẩn mực yêu thương, dễ hiểu tạo cảm giác an toàn, luôn để cho hsinh thấy tin tưởng. - Khi ứng xử với cha mẹ học sinh, giáo viên cần thể hiện sự tôn trọng, hợp tác, chia sẻ, thân thiện. - Với đồng nghiệp cần thể hiện sự chia sẻ, tôn trọng, hỗ trợ, bảo vệ uy tín, danh dự đồng nghiệp Hướng đến mục tiêu giáo dục, đảm bảo sự công bằng, bám sát đối tượng. Nâng cao uy tín, tạo sự thuận lợi cho việc xử lí tình huống tiếp theo. 2. Tôn trọng nhân cách đối tượng: - Khi xảy ra mâu thuẫn, người giáo viên cần lắng nghe các bên, lắng nghe người học, tiếp nhận thông tin với thái độ cầu thị, nghiêm túc, tôn trọng sự khác biệt, ghi nhận để thể hiện tôn trọng. - Tôn trọng nhân cách đối tượng không chỉ thể hiện ở hành vi, ngôn ngữ cử chỉ đúng mực, mô phạm mà còn thể hiện ở việc hiểu đặc điểm tâm sinh lí đối tượng, đảm bảo công bằng giữa các bên trong tình huống. - Nếu nguyên tắc này không được đảm bảo thì dễ dẫn đến các tình huống phản giáo dục, tình huống sư phạm không được giải quyết hiệu quả có thể dẫn đến những bất lợi về phía giáo viên. 3. Nguyên tắc đồng cảm, tin tưởng đối tượng: - Đây là yếu tố quan trọng làm giảm sự căng thẳng của các bên tham gia vào xử lí tình huống. Sự đồng cảm, tin tưởng thể hiện ở chỗ giáo viên biết đặt mình vào vị trí của đối tượng. - Trong quá trình xử lí các tình huống, giáo viên luôn có thái độ thông cảm, chia sẻ với hạn chế của học sinh, có thái độ nhẹ nhàng, tin tưởng, ghi nhận sự tiến bộ của học sinh, cũng như đồng cảm với những suy nghĩ, thắc mắc của cha mẹ học sinh và những đối tượng khác. 4. Nguyên tắc thiện chí, đảm bảo tính kịp thời.
https://kienthucchung.vn - Các tình huống sư phạm thường diễn ra trong bầu không khí căng thẳng, khi các bên tham gia vào tinh huống. Trong bầu không khí đó, sự thiện chí, cầu thị, lắng nghe và tiếp thu của giáo viên là chất xúc tác hữu ích để xóa dần bầu không khí căng thẳng đang diễn ra. - Bên cạnh đó kịp thòi nắm thông tin, xử lí tình huống sẽ rút ngắn thời gian căng thẳng cho đến khi tình huống được xử lí triệt để.