Title II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH CÁC DẠNG BÀI TẬP.docx ✅

Trang 1 CHUYÊN ĐỀ 7: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH CÁC DẠNG BÀI TẬP 1. Xác định số loại giao tử, tỉ lệ giao tử Bài 1: Có 1 tế bào sinh tinh của cơ thể mang kiểu gen BV bv giảm phân tạo giao tử. Biết không có đột biến. Quá trình giảm phân sẽ sinh ra bao nhiêu loại giao tử trong trường hợp: a. Các gen liên kết hoàn toàn. b. Xảy ra hoán vị gen. Hướng dẫn giải a. Các gen liên kết hoàn toàn. - Trong trường hợp các gen liên kết hoàn toàn, một tế bào giảm phân cho chỉ cho 2 loại giao tử. - Tế bào có kiểu gen BV bv giảm phân cho 4 tinh trùng với 2 loại là 2BV và 2bv b. Xảy ra hoán vị gen Khi xảy ra hoán vị, tế bào sinh tinh nói trên sẽ sinh ra 4 loại giao tử với số lượng là 1BV,1bv,1Bv,1bV Bài 2: Một cá thể đực có kiểu gen BD , biết tần số hoán vị gen giữa hai gen B và D là 20%. bd a. Một tế bào của cá thể này giảm phân bình thường thì sẽ tạo ra những loại giao tử nào? b. Cơ thể này giảm phân bình thường sẽ cho các loại giao tử với tỉ lệ mỗi loại là bao nhiêu? Hướng dẫn giải a. Tần số hoán vị giữa hai gen là 20% có nghĩa là khi giảm phân có một số tế bào xảy ra hoán vị, một số tế bào không có hoán vị. vi vậy, khi hỏi 1 tế bảo giảm phân cho những loại giao tử nào thì phải xét 2 trường hợp: (một trường hợp có hoán vị và một trường hợp không có hoán vị gen) - Trường hợp 1: Không có hoán vị gen
Khi không có hoán vị thì 1 tế bào giảm phân sẽ tạo ra 2 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau. Tế bào có kiểu Trang 1 gen BD bd giảm phân sẽ tạo ra 2 loại giao tử là BD, bd - Trường hợp 2: Có hoán vị gen Khi có hoán vị gen thì tế bào có kiểu gen BD bd
Khi không có hoán vị thì 1 tế bào giảm phân sẽ tạo ra 2 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau. Tế bào có kiểu Trang 1 giảm phân sẽ tạo ra 4 loai giao tử với tỉ lệ 1:1:1:1 (Bạn đọc xem kĩ hình 11, trang 48 sách giáo khoa sinh học 12). Như vây, tế bào có kiểu gen BD bd giảm phân có hoán vị gen sẽ tao ra 4 loai tinh trùng là 1BD,1bd,1Bd,1bD b. Cơ thể này giảm phân bình thường sẽ cho các loại giao tử với tỉ lệ mỗi loại là bao nhiêu? + Cơ thể BD bd có tần số hoán vị 20% thì giảm phân sẽ tạo ra 4 loại giao tử là BD, bd,Bd, bD . Trong đó giao tử Bd và bD là 2 loại giao tử hoán vị (do hoán vị sinh ra), giao tử BD, bd là 2 loại giao tử liên kết. + Giao tử hoán vị có tỉ lệ bằng một nửa tần số hoán vị  1 .20%  0,1 2 + Giao tử liên kết có tỉ lệ = 0,5 - giao tử hoán vị = 0,5 - 0,1 = 0,4. Vậy cơ thể có kiểu gen BD với tần số hoán vị 20% thì tạo ra 4 loại giao tử là 0, 4BD;0, 4bd,0,1Bd,0,1bD bd Bài 3: Một loài thực vật có bộ NST 2n = 14. Trong điều kiện không phát sinh đột biến NST, loài sinh vật này sẽ tạo ra tối đa bao nhiêu loại giao tử trong các trường hợp: a. Vào kì đầu của giảm phân 1 có sự tiếp hợp và trao đổi chéo tại một điểm ở 2 cặp NST, các cặp NST khác không có hoán vị gen. b. Cặp NST số 1 có trao đổi chéo tại 2 điểm, cặp NST số 3 và số 4 có xảy ra trao đổi chéo tại một điểm, cặp NST số 2 không có trao đổi chéo. Hướng dẫn giải Loài sinh vật này có 2n = 14  có 7 cặp NST. a. - Cặp NST có trao đổi chéo tại 1 điểm thì sẽ tạo ra 4 loại giao tử.  có 2 cặp NST xảy ra trao đổi chéo tại một điểm thì sẽ tạo ra 42 loại giao tử. - Cặp NST không có trao đổi chéo thì chỉ tạo ra 2 loại giao tử.  Có 5 cặp NST không xảy ra trao đổi chéo thì sẽ tạo ra 25 loại giao tử. Tối đa có số loại giao tử là 25.42 = 29 loại giao tử b. - Một cặp NST có trao đổi chéo tại 2 điểm thì tối đa sẽ tạo ra 8 loại giao tử.
Trang 1 - Có 2 cặp NST xảy ra trao đổi chéo tại một điểm sẽ tạo ra 42 loại giao tử. - Có 4 cặp NST không xảy ra trao đổi chéo tạo ra số loại giao tử là 24. Tối đa cố số loại giao tử là 8.42.24 = 211 loại giao tử. - Ở một loài, trong điều kiện giảm phân không phát sinh đột biến thì một cặp NST sẽ phân li cho 2 loại giao tử, nếu có trao đổi chéo tại một điểm thì trên mỗi cặp NST sẽ cho 4 loại giao tử, nếu có trao đổi chéo tại hai điểm trên một cặp NST thì sẽ cho 8 loại giao tử. - Số loại giao tử được tạo ra bằng tích số loại giao tử của các cặp NST. Bài 4: Một loài có bộ NST 2n = 24. Giả sử trên mỗi cặp NST có n cặp gen dị hợp và trong quá trình giảm phân, ở mỗi tế bào chỉ có 1 cặp NST có trao đối chéo tại 1 điểm. Theo lí thuyết, sẽ có tối đa bao nhiêu loại giao tử? Hướng dẫn giải Chứng minh: - Mỗi tế bào chỉ có trao đổi chéo tại 1 điểm ở 1 cặp NST. Với n cặp NST thì sẽ có n dòng tế bào (trong đó mỗi dòng có trao đổi chéo tại 1 điếm ở một cặp NST). - Dòng tế bào có n cặp NST, trong đó xảy ra trao đổi chéo tại 1 điểm ở 1 cặp NST thì số loại giao tử  2.2n  2n1  Có n dòng tế bào nên sẽ có số loại giao tử tối đa  n.2n1 Vận dụng công thức, ta có số loại giao tử  12x2121  12x213 Bài 5: Một cơ thể đực có kiểu gen AbDEGh aB deg H tiến hành giảm phân tạo giao tử. Biết không xảy ra đột biến. Theo lí thuyết, hãy cho biết: a. Cơ thể trên giảm phân tạo ra tối đa bao nhiêu loại giao tử? b. Giả sừ cơ thể trên giảm phân, mỗi tế bào chỉ xảy ra trao đổi chéo tại 1 điểm thì tạo ra tối đa bao nhiêu loại giao tử? c. Giả sử có 3 tế bào sinh tinh tiến hành giảm phân có hoán vị gen thì sẽ có tối đa bao nhiêu loại tinh trùng? d. Giả sử có 100 tế bào sinh tinh tiến hành giảm phân có hoán vị gen thì sẽ có tối đa bao nhiêu loại tinh trùng? Hướng dẫn giải Công thức giải nhanh