Title Bài 2. Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp - GV - fix.docx ✅

KIẾN THỨC TRỌNG TÂM CHƯƠNG 1. ESTER - LIPID 1 SGK Hóa 12: KNTT + CTST + CD Xà phòng là hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của các acid béo và các chất phụ gia. Thành phần chủ yếu của xà phòng thường là muối sodium của palmitic acid hoặc stearic acid. Chất giặt rửa tổng hợp là các chất được tổng hợp hóa học, có tác dụng giặt rửa như xà phòng nhưng không phải là muối sodium hoặc potassium của các acid béo. Những chất này thường là muối sodium alkylsulfate hoặc alkylbenzene sulfonate. Ngoài ra, một số sản phẩm từ thiên nhiên cũng có tác dụng giặt rửa như nước quả bồ kết, quả bồ hòn,… (chất giặt rửa tự nhiên). Cấu tạo của xà phòng và chất giặt rửa phổ biến thường gồm hai phần: Phần phân cực (“đầu” ưa nước): là nhóm carboxylate (xà phòng) hoặc nhóm sulfate, sulfonate (chất giặt rửa tổng hợp). Phần này có thể hoà tan được trong nước. Phần không phân cực (“đuôi” kị nước): là gốc hydrocarbon có mạch dài (R). Phần này không tan trong nước. Ví dụ 1. Em hãy nêu sự giống và khác nhau về cấu tạo giữa xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp. Đáp án: Xà phòng Chất giặt rửa tổng hợp Giống nhau Có 1 đầu ưa nước và 1 đuôi kị nước Khác nhau Là muối sodium hoặc potassium của acid béo là các muối sodium như sodium alkylsulfate (R- OSO 3 Na), sodium alkylbenzenesulfonate (R-SO 3 Na), … Ví dụ 2. Trong các chất sau, chất nào là xà phòng, chất nào là chất giặt rửa tổng hợp? Xác định đầu ưa

KIẾN THỨC TRỌNG TÂM CHƯƠNG 1. ESTER - LIPID 3 SGK Hóa 12: KNTT + CTST + CD a. Xà phòng, chất giặt rửa tan vào nước sẽ tạo dung dịch có sức căng bề mặt lớn làm cho vật cần giặt rửa dễ thấm ướt. b. Đầu ưa nước trong xà phòng và chất giặt rửa thâm nhập vào vết bẩn (Hình b). c. Phân chia vết bẩn thành những hạt rất nhỏ có đầu ưa nước quay ra ngoài (Hình c). d. Các hạt này (hình c) phân tán vào nước và bị rửa trôi (Hình d). Trả lời đúng hoặc sai trong mỗi ý a), b), c), d) Đáp án: a. S. Sức căng bề mặt nhỏ. b. S. Đầu ưa nước có xu hướng quay ra ngoài và thâm nhập vào nước. c. Đ. d. Đ. Ví dụ 2. Để tẩy vết dầu, mỡ bám trên quần áo, sử dụng chất nào sau đây là phù hợp nhất? A. Nước cất. B. Dung dịch sodium hydroxide. C. Dung dịch nước Javel. D. Dung dịch xà phòng. 1. Phương pháp sản xuất xà phòng: Xà phòng được sản xuất bằng cách đun chất béo với dung dịch NaOH đặc hoặc KOH đặc. Viết gọn lại: C 3 H 5 (OCOC 17 H 35 ) 3 +3 NaOH ot C 3 H 5 (OH) 3 + 3C 17 H 35 COONa Các muối của acid béo tách ra được đem trộn với chất diệt khuẩn, chất tạo hương,… rồi ép thành bánh với nhiều hình dạng khác nhau. Xà phòng còn được sản xuất từ dầu mỏ theo sơ đồ sau: 2. Phương pháp sản xuất chất giặt rửa tổng hợp: Chất giặt rửa tổng hợp được sản xuất từ dầu mỏ theo sơ đồ sau: