Content text Chương 2_Bài 1_Bất phương trình bậc nhất 2 ẩn_Lời giải_Toán 10_CTST.doc
CHƯƠNG II. BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN BÀI 1. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN A. KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM 1. Khái niệm bất phương trình bậc nhất hai ẩn Bất phương trình bậc nhất hai ẩn ,xy là bất phương trình có một trong các dạng 0;0;0;0axbycaxbycaxbycaxbyc , trong đó ,,abc là những số cho trước; ,ab không đồng thời bằng 0 và ,xy là các ẩn. 2. Nghiệm của bất phương trình bậc nhất hai ẩn Xét bất phương trình 0axbyc . Mỗi cặp số 00;xy thoả mãn 000axbyc gọi là một nghiệm của bất phương trinh đã cho. Chú ý: Nghiệm của các bất phương trình 0,0axbycaxbyc , 0axbyc được định nghĩa tương tự. 3. Biểu diễn miền nghiệm của bất phương trình bậc nhất hai ẩn - Trong mặt phẳng toạ độ ,Oxy tập hợp các điểm 00;xy sao cho 000axbyc được gọi là miền nghiệm của bất phương trình 0axbyc . - Để biểu diễn miền nghiệm của bất phương trinh 0axbyc trên mặt phẳng toạ độ ,Oxy ta làm như sau: + Bước 1: Trên mặt phẳng ,Oxy vẽ đường thẳng :0axbyc . + Bước 2: Lấy một điểm 00;xy không thuộc . Tính 00axbyc . + Bước 3: Kết luận - Nếu 000axbyc thì miền nghiệm là nửa mặt phẳng (không kể bờ ) chứa điểm 00;xy . - Nếu 000axbyc thi miền nghiệm là nửa mặt phẳng (không kể bờ ) không chứa điểm 00;xy . Chú ý: Đối với các bất phương trình bậc nhất hai ẩn dạng 0axbyc (hoặc 0axbyc ) thì miền nghiệm là miền nghiệm của bất phương trình 0axbyc (hoặc 0axbyc ) kể cả bờ. B. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA Câu 1. Cho bất phương trình bậc nhất hai ẩn 260xy a) (0;0) có phải là một nghiệm của bất phương trình đã cho không? b) Chỉ ra ba cặp số (x;y) là nghiệm của bất phương trình đã cho. c) Biểu diễn miền nghiệm của các bất phương trình đã cho trên mặt phẳng tọa độ Oxy Lời giải a) Vì 02.0660 nên (0;0) là một nghiệm của bất phương trình đã cho. b) Vị 02.1640 nên (0;1) là một nghiệm của bất phương trình đã cho. Vì 12.0670 nên (1;0) là một nghiệm của bất phương trình đã cho. Vì 12.1650 nên (1;1) là một nghiệm của bất phương trình đã cho. c) Vẽ đường thẳng :260xy đi qua hai điểm (0;3)A và (2;2)B
Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 02.0660 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng không kể bờ , chứa gốc tọa độ O (miền không tô màu trên hình) Câu 2. Biểu diễn miền nghiệm của các bất phương trình sau trên mặt phẳng tọa độ Oxy: a) 20xy b) 20y c) 20x Lời giải a) Vẽ đường thẳng :20xy đi qua hai điểm (2;0)A và (0;2)B Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 00220 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng không kể bờ , chứa gốc tọa độ O (miền không tô màu trên hình) b) Vẽ đường thẳng :20y đi qua hai điểm (0;2)A và (1;2)B Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 0220 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng kể cả bờ , chứa gốc tọa độ O (miền không tô màu trên hình)
c) Vẽ đường thẳng :20x đi qua hai điểm (2;0)A và (2;1)B Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 0220 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng kể cả bờ , không chứa gốc tọa độ 0 (miền không tô màu trên hình) Câu 3. Biểu diễn miền nghiệm của các bất phương trình sau trên mặt phẳng tọa độ Oxy: a) 22(2)2(1)xyx b) 3(1)4(2)53xyx Lời giải a) Ta có: 22(2)2(1)240xyxyx Vẽ đường thẳng :240yx đi qua hai điểm (2;1)A và (0;2)B Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 2.00440 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng không kể bờ , chứa gốc tọa độ O (miền không tô màu trên hình) b) Ta có: 3(1)4(2)5342802xyxyxyx
Vẽ đường thẳng :240yx đi qua hai điểm (0;2)A và (1;2)B Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 2.00440 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng không kể bờ , chứa gốc tọa độ O (miền không tô màu trên hình) Câu 4. Bạn Cúc muốn pha hai loại nước cam. Để pha một lít nước cam loại I cần 30 g bột cam, còn một lít nước cam loại II cần 20 g bột cam. Gọi x và y lần lượt là số lít nước cam loại I và II pha chế được. Biết rằng Cúc chỉ có thể dùng không quá 100 gam bột cam. Hãy lập các bất phương trình mô tả lít nước cam loại I và II mà bạn Cúc có thể pha chế được và biểu diễn miền nghiệm của các bất phương trình đó trên cùng một mặt phẳng tọa độ Oxy. Lời giải Để pha x lít nước cam loại I cần 30x g bột cam, Để pha y lít nước cam loại II cần 20 y g bột cam, Vì Cúc chỉ có thể dùng không quá 100 gam bột cam nên ta có bất phương trình 3020100xy 32100xy Vẽ đường thẳng :32100xy đi qua hai điểm (0;5)A và (2;2)B Xét gốc tọa độ (0;0)O . Ta thấy O và 3.02.010100 Do đó, miền nghiệm của bất phương trình là nửa mặt phẳng kể cả bờ , chứa gốc tọa độ O (miền không tô màu trên hình) Câu 5. Miền không gạch chéo (không kể bờ d) trong mỗi hình dưới đây là miền nghiệm của bất phương trình nào?