Content text PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH_ Tài liệu tham khảo.docx
1 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1. Khái niệm và ý nghĩa của phân tích báo cáo tài chính 1.1.1. Khái niệm phân tích báo cáo tài chính - Phân tích BCTC thực chất là phân tích các chỉ tiêu tài chính trên hệ thống báo cáo hoặc các chỉ tiêu tài chính mà nguồn thông tin trên BCTC cung cấp nhằm đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp,cung cấp thông tin cho mọi đối tượng có nhu cầu theo những mục tiêu khác nhau. - Các chỉ tiêu tài chính trên hệ thống BCTC gồm: TS, nguồn vốn,vốn chủ sở hữu… có được từ bảng cân đối kế toán; các thông tin về doanh thu, chi phí, lợi nhuận… có được từ BCKQKD; các thông tin về dòng tiền có được từ BC lưu chuyển tiền tệ…, các chỉ tiêu ROA, ROE, ROS… từ các BCTC. - Phân tích BCTC chủ yếu cung cấp thông tin cho các đối tượng bên trong và bên ngoài doanh nghiệp theo những mục tiêu khác nhau để các đối tượng cơ sở đưa ra các quyết định quản lý, quyết định đầu tư hay quyết định kinh doanh cho phù hợp. 1.1.2. Ý nghĩa của việc phân tích BCTC Bản chất của phân tích BCTC là xác định những nguyên nhân ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của các tổ chức hoạt động. Bởi vậy mối quan tâm hàng đầu của các nhà quản trị là không ngừng nâng cao quả và hiệu quả kinh doanh bằng mọi công cụ hữu hiệu. Do đó phân tích BCTC được xem là một công cụ không thể thiếu được đối với các nhà quản trị khác nhau trong tổng thể nền kinh tế. - Thông tin từ phân tích BCTC giúp cho các nhà quản trị nhận thức và cải tạo tình hình tài chính của các doanh nghiệp một cách tự giác, có ý thức, phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh nghiệp và các yêu cầu khách quan của nền kinh tế nhằm đem lại kết quả và hiệu quả kinh doanh tối ưu. - Thông tin từ phân tích BCTC là căn cứ để các nhà đầu tư, các cổ đông, các tổ chức tín dụng , các cơ quan kiểm toán,các cơ quan quản lý chức năng của nhà nước, …có cơ sở để ra các quyết định đầu tư, quyết định quản lý hay quyết định tài trợ … cho phù hợp. - Phân tích BCTC còn là cơ sở để kiểm tra, kiểm soát các hoạt động tài chính và hoạt động quản lý các cấp quản trị trong doanh nghiệp. - Hoạt động phân tích BCTC cũng góp phần hoàn thiện cơ chế tài chính, thúc đẩy hoạt động kinh doanh, đảm bảo sự phát triển bền vững trong các doanh nghiệp. 1.1.3 Nội dung và quan điểm phân tích BCTC
2 Nội dung phân tích BCTC Nhằm phát huy ý nghĩa của phân tích BCTC trong quản lý doanh nghiệp cho mọi đối tượng, phân tích BCTC trong các doanh nghiệp thường được tiếp cận theo hai hướng sau: *Phân tích từng BCTC và mối quan hệ giữa các BCTC: - Phân tích Bảng cân đối kế toán - Phân tích Báo cáo kết quả kinh doanh - Phân tích Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Phân tích Thuyết minh báo cáo tài chính *Phân tích hệ thống chỉ tiêu tài chính theo nội dung kinh tế - Phân tích cấu trúc tài chính và tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán - Phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp - Phân tích dấu hiệu rủi ro tài chính của doanh nghiệp - Phân tích tốc độ tăng trưởng và dự đoán tài chính của doanh nghiệp - Phân tích các chỉ tiêu tài chính đặc thù của những doanh nghiệp cụ thể. Cần lưu ý các nội dung phân tích nêu trên có mối quan hệ mật thiết với nhau, bổ sung cho nhau nhằm đáp ứng nhu cầu đánh giá toàn diện và sâu sắc thực trạng tài chính của doanh nghiệp. . Quan điểm phân tích BCTC BCTC là sản phẩm cuối cùng của hoạt động kinh doanh. Muốn cho hoạt động kinh doanh có hiệu quả cao thì cần coi phân tích BCTC là công cụ đắc lực cho mọi quyết định kinh doanh. Để thông tin phân tích có hiệu quả khi sử dụng các chỉ tiêu phân tích ta cần xem xét dựa trên những quan điểm sau: * Quan điểm toàn diện và hệ thống: Các chỉ tiêu tài chính thường có mối liên hệ ràng buộc chặt chẽ và ảnh hưởng tác động tới nhau. Do đó phân tích BCTC phải nghiên cứu, xem xét đầy đủ các mặt trong mối quan hệ tác động hữu cơ của các nhân tố tới chỉ tiêu tài chính phân tích. Quan điểm toàn diện khi phân tích tài chính còn thể hiện ở việc khi đánh giá từng mặt hoạt động của chỉ tiêu tài chính phải kết hợp phân tích chi tiết với phân tích tổng hợp ; phân tích toàn diện đi đôi với phân tích trọng điểm. *Quan điểm phân tích động: Hoạt động tài chính của các doanh nghiệp thường diễn ra rất đa dạng và phong phú, không ngừng phát triển. Sự phát triển của các hoạt động tài chính là một tất yếu khách quan. Do vậy khi phân tích các chỉ tiêu tài chính cần đặt nó
3 trong sự phát triển tất yếu cảu doanh nghiệp. Khi phân tích các chỉ tiêu tài chính, tùy theo yêu cầu của các nhà quản lý mà tiến hành phân tích các số liệu các diễn biến của chỉ tiêu tài chính cho một thời kỳ phân tích là dài hoặc ngắn. Để đưa ra bản chất đúng đắn của các chỉ tiêu tài chính trong mối quan hệ hữu cơ của quá trình kinh doanh còn cần có nhận thức cơ bản về sự phát triển của xã hội. * Quan điểm cụ thể, thực tế: Theo quan điểm này, khi tiến hành phân tích các chỉ tiêu tài chính phải nắm vững tình hình cụ thể của hoạt động sản xuất kinh doanh, môi trường kinh doanh của doanh nghiệp. Vận dụng các quan điểm phân tích trong quá trình sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính có ý nghĩa quan trọng tới chất lượng thông tin phân tích, đảm bảo thấy được bản chất, tính quy luật của các hiện tượng và quá trình kinh doanh trong một tổ chức hoạt động. 1.2.Đối tượng và phương pháp nghiên cứu của phân tích BCTC 1.2.1. Đối tượng nghiên cứu của phân tích BCTC - Đối tượng cơ bản của phân tích BCTC là các chỉ tiêu tài chính, đặc biệt là các chỉ tiêu tài chính được trình bày trên các BCTC hoặc các chỉ tiêu tài chính mà nguồn thông tin từ BCTC nhằm cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng bên trong và bên ngoài DN. Hệ thống chỉ tiêu được trình bày trên báo cáo tài chính gồm: + Những chỉ tiêu được trình bày trên bảng cân đối kế toán + Những chỉ tiêu được trình bày trên BCKQKD + Những chỉ tiêu được trình bày trên BC lưu chuyển tiền tệ. - Chỉ tiêu tài chính là một phạm trù kinh tế có nội dung tương đối ổn định thể hiện kết quả tài chính của một doanh nghiệp. Có thể phân chia chỉ tiêu tài chính theo những căn cứ sau: + Theo tính chất chỉ tiêu : + ChØ tiªu sè lîng: ph¶n ¸nh quy m« cña kÕt qu¶ hay ®iÒu kiÖn kinh doanh nh doanh thu b¸n hµng, lîng vèn, diÖn tÝch s¶n xuÊt… + ChØ tiªu chÊt lîng : ph¶n ¸nh hiÖu suÊt kinh doanh hay hiÖu suÊt sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kinh doanh nh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, møc doanh lîi, hiÖu suÊt sö dông vèn… +Theo ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n cã:
4 + ChØ tiªu tuyÖt ®èi: thêng dïng ®Ó ®¸nh gi¸ quy m« s¶n xuÊt vµ kÕt qu¶ kinh doanh t¹i thêi gian vµ kh«ng gian cô thÓ nh: doanh sè b¸n hµng, gi¸ trÞ s¶n lîng … + ChØ tiªu t¬ng ®èi: thêng dïng trong ph©n tÝch c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a bé phËn hay xu híng ph¸t triÓn cña chØ tiªu nh chØ tiªu hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm n¨m 2007 b»ng 120% n¨m 2006 + ChØ tiªu b×nh qu©n: lµ d¹ng ®Æc biÖt cña chØ tiªu t¬ng ®èi, nh»m ph¶n ¸nh tr×nh ®é phæ biÕn cña hiÖn tîng nghiªn cøu nh gi¸ trÞ s¶n lîng b×nh qu©n mét lao ®éng, thu nhËp b×nh qu©n mét lao ®éng… Tuú theo môc ®Ých vµ néi dung ph©n tÝch cã thÓ dïng chØ tiªu biÓu hiÖn b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt nh s¶n lîng tõng mÆt hµng, møc cung øng tõng lo¹i nguyªn liÖu ..; hoÆc biÓu hiÖn b»ng ®¬n vÞ gi¸ trÞ nh: tæng gi¸ thµnh sp hµng ho¸; doanh thu b¸n hµng…hoÆc biÓu hiÖn b»ng ®¬n vÞ thêi gian nh tæng sè ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ, tæng sè giê c«ng lµm viÖc thùc tÕ.. Nh vËy ®Ó ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu ph©n tÝch t¬ng ®èi hoµn chØnh víi c¸c ph©n hÖ chØ tiªu kh¸c nhau, nh»m biÓu hiÖn ®îc tÝnh ®a d¹ng vµ p høc t¹p cña néi dung ph©n tÝch. - C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch : Nh©n tè lµ nh÷ng yÕu tè bªn trong cña cña mçi hiÖn tîng, mçi qu¸ tr×nh..vµ mçi sù biÕn ®éng cña nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ®é lín, tÝnh chÊt, xu híng vµ møc ®é x¸c ®Þnh chØ tiªu ph©n tÝch. Vi vËy khi ph©n tÝch BCTC th× kh«ng thÓ dõng l¹i ë viÖc ®¸nh gi¸ mét c¸ch gi¶n ®¬n qua c¸c chØ tiªu mµ cßn ph¶i ®i s©u ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn TCDN. Trªn c¬ së ®ã t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp. Nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ kinhh doanh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã rÊt nhiÒu, cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau. • Theo néi dung kinh tÕ cña nh©n tè cã hai lo¹i nh©n tè: