Content text 5.QUY LUẬT MÂU THUẪN.pdf
MENTORA+ MENTORA+ NỘI DUNG ÔN TẬP TRIẾT HỌC Phân tích quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập a)Vị trí, vai trò của quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập Vị trí: là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng, là “hạt nhân” của phép biện chứng Vai trò: chỉ ra nguồn gốc, động lực của sự phát triển b)Giải thích khái niệm Mặt đối lập là những mặt, những thuộc tính, những khuynh hướng vận động trái ngược nhau nhưng đồng thời lại là điều kiện, tiền đề tồn tại của nhau. Mặt đối lập tồn tại khách quan, phổ biến, đa dạng. Ví dụ: Mặt sản xuất và mặt tiêu dùng của hoạt động kinh tế, mặt đồng hóa và dị hóa của cơ thể,... Mâu thuẫn biện chứng là sự thống nhất , đấu tranh và chuyển hóa giữa các mặt đối lập của một sự vật, hiện tượng hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau. Mặt đối lập tồn tại khách quan, phổ biến, đa dạng. Sự thống nhất giữa các mặt đối lập dùng để chỉ sự liên hệ, ràng buộc, không tách rời nhau, quy định lẫn nhau của các mặt đối lập, mặt này lấy mặt kia là tiền đề tồn tại. Đấu tranh của các mặt đối lập dùng để chỉ khuynh hướng tác động qua lại, bài trừ, phủ định nhau của các mặt đối lập. Hình thức đấu tranh của các mặt đối lập cũng hết sức đa dạng, phong phú Ví dụ: trong xã hội có đối kháng giai cấp luôn có giai cấp thống trị và giai cấp bị trị c)Phân tích nội dung quy luật Mâu thuẫn là nguồn gốc, động lực của sự phát triển o Bất cứ một sự vật, hiện tượng nào cũng tồn tại các mặt đối lập, các mặt đối lập ấy có xu hướng không ngừng đấu tranh, thống nhất. Mâu thuẫn biện chứng tồn tại khách quan trong mọi sự vật, hiện tượng. Ví dụ: trong cơ thể con người luôn có hai mặt đối lập là quá trình đồng hóa và dị hóa, chúng luôn không ngừng thống nhất và đấu tranh. Mặt khác, quá trình đồng hóa và dị hóa tồn tại khách quan, độc lập, không phụ thuộc vào ý chí của con người o Sự thống nhất sẽ giữ nguyên sinh vật, hiện tượng ở trạng thái đứng yên tương đối, cân bằng tạm thời. o Đấu tranh của các mặt đối lập là một quá trình mang tính tuyệt đối, gắn liền với sự vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng, trong đó phân chia qua 3 giai đoạn: - Giai đoạn 1: Sự khác nhau của các các mặt đối lập, trong đó thống nhất giữ vai trò chủ đạo - Giai đoạn 2: Các mặt đối lập xung đột gay gắt với nhau, xung đột biện chứng được hình thành - Giai đoạn 3: Sự chuyển hóa của các mặt đối lập, là thời lượng mà ở đó mâu thuẫn biện chứng đc giải quyết dẫn đến sự ra đời của một sự vật, hiện tượng mới, đấu tranh đóng vai trò chủ đạo. Có hai hình thức chuyển hóa: Mặt đối lập này chuyển hóa thành mặt đối lập kia Cả hai mặt đối lập cùng chuyển hóa cho nhau, tạo thành hình thức mới cao hơn Các giai đoạn có mối quan hệ biện chứng hữu cơ với nhau, tác động qua lại lẫn nhau. Phân loại mâu thuẫn: mâu thuẫn bên trong - bên ngoài, mâu thuẫn cơ bản- không cơ bản, mâu thuẫn chủ yếu- thứ yếu, mâu thuẫn đối kháng-không đối kháng Ý nghĩa phương pháp luận