Content text BÀI 34. KHAI THÁC NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH. NGUỒN CARBON. CHU TRÌNH CARBON VÀ SỰ ẤM LÊN CỦA TOÀN CẦU - HS.docx
2 a) Than b) Kim cương c) Khí CO 2 sinh ra từ nhà máy trong công nghiệp d) Khoáng vật Calcite chứa CaCO 3 e) Thực phẩm chứa nhiều protein Hình. Một số dạng tồn tại phổ biến của nguyên tố carbon trong tự nhiên 2. Phản ứng cháy của các chất chứa carbon – Phản ứng đốt cháy các chất chứa carbon (than, hydrocarbon,...) toả ra nhiệt lượng khá lớn. Sản phẩm của các phản ứng này thường là carbon dioxide hoặc hỗn hợp carbon dioxide và hơi nước. C + O 2 o t CO 2 2CH 4 + 4O 2 o t 2CO 2 + 4H 2 O – Khi đốt cháy nhiên liệu hoá thạch trong điều kiện thiếu oxygen dễ tạo thành carbon monoxide, là một khí không màu, không mùi nhưng rất độc. 3. Chu trình carbon – Chu trình carbon là quá trình trao đổi nguyên tố carbon giữa sinh vật, khí quyển, thạch quyển và thuỷ quyển. Trong chu trình carbon, CO 2 đóng vai trò là chất mang nguyên tố carbon chủ yếu. – Chu trình carbon trong tự nhiên diễn ra theo các quá trình chính sau: • Quá trình hấp thu làm giảm lượng carbon dioxide trong khí quyển: + Khí carbon dioxide trong không khí được thực vật hấp thu và thực hiện quá trình quang hợp tạo ra các hợp chất hữu cơ (tinh bột, cellulose, ...) giúp thực vật phát triển. Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn, các hợp chất chứa carbon trong thực vật được chuyển sang động vật. + Ngoài ra, carbon dioxide có thể hoà tan trong nước biển, sông, hồ.
3 • Quá trình phát thải khí carbon dioxide: CO 2 được chuyển vào khí quyển thông qua nhiều quá trình khác nhau như quá trình hô hấp của sinh vật, quá trình đốt cháy nhiên liệu hoá thạch, cháy rừng,... Hình. Chu trình carbon trên Trái Đất V. SỰ ẤM LÊN TOÀN CẦU 1. Nguồn gốc methane trong khí quyển Có hai nguồn gốc chính về sự có mặt của methane trong khí quyển. a) Nguồn gốc tự nhiên – Methane tạo thành từ sự phân huỷ tự nhiên của xác sinh vật,... trong điều kiện thiếu không khí. – Methane từ lòng đất đi vào khí quyển do sự biến động của vỏ Trái Đất, như động đất. b) Nguồn gốc nhân tạo – Quá trình khai thác dầu mỏ, khí mỏ dầu và khí thiên nhiên làm phát tán một lượng methane vào không khí. – Quá trình con người ủ chất thải động vật và rác thải trong điều kiện thiếu không khí để sản xuất phân bón hữu cơ tạo ra một lượng methane phát tán vào không khí. c) Tác động của carbon dioxide và methane Carbon dioxide và methane trong khí quyển ngăn cản sự bức xạ năng lượng nhiệt từ Trái Đất vào vũ trụ, gây nên hiệu ứng nhà kính. Từ đó dẫn đến sự ấm lên trên toàn cầu. 2. Hạn chế của sự ấm lên toàn cầu a) Một số bằng chứng biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan – Nhiệt độ trung bình của Trái Đất đã tăng lên kể từ thời kì tiến công nghiệp. – Số lượng các đợt nắng nóng, bão, lũ lụt và hạn hán đã tăng lên trong những năm gần đây. – Mực nước biển đã dâng lên trong thế kỉ qua. – Các hệ sinh thái trên Trái Đất đang bị biến đổi do biến đổi khí hậu.
4 b) Tác động của sự ấm lên toàn cầu – Gây nên hiện tượng thời tiết cực đoan: nắng nóng và mưa lũ bất thường. – Làm cho mực nước biển, nước sông dâng cao do sự tan nhanh của băng ở các cực Trái Đất. – Làm biến đổi môi trường sống của thực vật, động vật theo hướng tiêu cực. – Làm tăng chi phí bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khoẻ của con người. a) Hiện tượng băng tan nhanh ở các cực của Trái Đất b) Nắng nóng, khô hạn lâu ngày gây cháy rừng c) Bão nhiệt đới xuất hiện với tần xuất nhiều hơn Hình. Tác động tiêu cực của sự ấm lên toàn cầu 3. Một số biện pháp làm giảm sự ấm lên toàn cầu Về nguyên tắc, để hạn chế sự ấm lên toàn cầu cần giảm thiểu các quá trình tạo và phát thải carbon dioxide, methane. Từ đó, cần phải: – Giáo dục pháp luật bảo vệ môi trường cho mọi công dân. – Giảm sử dụng nguồn năng lượng hoá thạch bằng cách tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe điện, xe đạp, đi bộ.... – Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng từ gió, từ mặt trời.... để thay thế nguồn năng lượng hoá thạch. – Trồng rừng và bảo vệ rừng nhằm tăng lượng cây xanh hấp thụ carbon dioxide. – Nghiên cứu cách lưu trữ, xử lí carbon dioxide và khí methane để giảm việc phát thải chúng vào môi trường. a) Hưởng ứng giờ Trái Đất b) Sử dụng năng lượng mới thân thiện với môi trường c) Trồng cây xanh d) Sử dụng nhiên liệu xanh e) Đi xe bus trong thành phố Hình. Một số biện pháp làm giảm sự ấm lên toàn cầu