Content text THƠ TỰ DO. HÀ NỘI - NGUYỄN PHAN QUẾ MAI.docx
1 HÀ NỘI Nguyễn Phan Quế Mai Tôi không được sinh ra và lớn lên trong Hà nội Hà nội tự sinh ra và tự lớn trong tôi Một cây yêu thương xum xuê vòm lá Cây yêu thương tạc hình Cột Cờ Hà nội thổi vào hồn tôi phất phới hai từ “Tổ quốc”, rạo rực mỗi lần tôi phóng xe qua Cây yêu thương mang hình hài phố cũ nắng ngủ quên trên mái ngói nghiêng nghiêng Hồ Gươm Hồ Tây Hồ Ngọc Khánh những mặt hồ sóng sánh đổ vào tôi ánh sáng Di cư vào tôi những đỏ trắng tím hồng của hoa phượng, loa kèn, bằng lăng, sen ngát Du mục vào tôi chợ hoa đêm Quảng Bá những vầng nón lá sáng vầng trăng Bãi sông Hồng cong dáng em thiếu nữ mùi hoa sữa vương mềm tóc Cửa Ô vào đêm mở ra lối nhỏ ảo mờ sương phủ lạc bước người về Ba mươi sáu phố dẫn về ngực tháp Rùa Những chiều đổ lá xõa thu về Dáng người gồng gánh vơi mỏng triền đê Cuộc sống chảy qua ngập ngừng hè phố hàng nước chè đầu ngõ quán phở bình dân Rất xa Rất gần Rất thương Rất lạ... Những hoa những lá những giọng những người Như dành mình tôi Như hóa thành tôi Tôi không được sinh ra và lớn lên trong Hà Nội Hà Nội tự sinh và tự lớn trong tôi. (Nguyễn Phan Quế Mai, Nguồn:https://vanvn.net/Details/nha-van-tre/nguyen- phan-que-mai-va-tap-tho-coi-gio/32/0/2234.star)
3 Từ ngữ nhấn mạnh: “phất phới”, “rạo rực” làm rõ cảm xúc mãnh liệt, niềm tự hào dân tộc của tác giả. Biện pháp tu từ: Ẩn dụ biến Hà Nội thành “cây yêu thương” nhằm gợi ra hình ảnh ấm áp và sống động, qua đó thể hiện tình cảm sâu sắc. Chốt: Qua đó, ta nhận ra rằng Hà Nội hiện hữu mãi trong tâm hồn của những người yêu mến, dù không sinh ra nơi đây. c) Đặc sắc nghệ thuật và thông điệp: Sử dụng thể thơ tự do với cách ngắt nhịp linh hoạt, giọng thơ tha thiết và hình ảnh sinh động. Kết hợp các biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa, điệp từ giúp tác giả truyền tải tinh tế tình yêu, niềm tự hào và sự gắn bó với Hà Nội. Thông điệp gửi gắm: Tình yêu quê hương không phụ thuộc vào nơi sinh ra mà từ sự cảm nhận và hòa mình vào nhịp sống của mảnh đất ấy. III. Kết đoạn: Đoạn thơ đã thành công trong việc thể hiện chủ đề tình yêu và gắn bó với Hà Nội, gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và sự trân trọng quê hương. Từ đó, người đọc càng cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của Hà Nội và mong muốn gìn giữ, trân trọng những giá trị văn hóa, lịch sử của mảnh đất này. Bài tham khảo Đoạn thơ mở đầu trong bài thơ "Hà Nội" của tác giả Nguyễn Phan Quế Mai đã thể hiện một cách sâu sắc tình yêu tha thiết với Hà Nội, đồng thời làm nổi bật niềm tự hào và sự gắn bó sâu sắc của tác giả với mảnh đất này. Đoạn thơ mở ra bằng lời khẳng định đầy ấn tượng về mối quan hệ giữa tác giả và Hà Nội: "Tôi không được sinh ra và lớn lên trong Hà Nội Hà Nội tự sinh ra và tự lớn trong tôi." Câu thơ đã khắc họa một nghịch lý đầy thú vị: tác giả không sinh ra ở Hà Nội nhưng Hà Nội lại trở thành một phần trong tâm hồn bà. Cụm từ “tự sinh ra” và “tự lớn trong tôi” nhấn mạnh sự gắn bó sâu sắc, thể hiện tình yêu Hà Nội không phải từ nơi sinh ra, mà đến từ sự cảm nhận và hòa nhập với thành phố này. Nghệ thuật điệp cấu trúc câu, kết hợp với hình ảnh nhân hóa "Hà Nội tự sinh ra và tự lớn trong tôi", đã làm nổi bật sự gắn bó tự nhiên giữa tác giả và Hà Nội, qua đó gợi lên tình cảm yêu thương, trân trọng của tác giả đối với vùng đất này. Qua những dòng thơ này, người đọc cảm nhận được Hà Nội không chỉ là một địa danh, mà còn là một phần trong tâm hồn những ai đã yêu mảnh đất này.
4 Tiếp đến, những câu thơ tiếp theo tiếp tục khắc họa vẻ đẹp của Hà Nội qua hình ảnh biểu tượng và thiên nhiên đặc trưng: "Một cây yêu thương xum xuê vòm lá Cây yêu thương tạc hình Cột Cờ Hà Nội thổi vào hồn tôi phất phới hai từ 'Tổ quốc', rạo rực mỗi lần tôi phóng xe qua." Hình ảnh "cây yêu thương xum xuê vòm lá" gợi lên sự che chở, gắn bó, thể hiện Hà Nội như một bóng mát dịu dàng trong tâm hồn tác giả. Đặc biệt, hình ảnh "Cột Cờ Hà Nội" - biểu tượng lịch sử, gắn liền với lòng yêu nước - đã tô đậm niềm tự hào dân tộc. Biện pháp ẩn dụ trong câu thơ này đã biến Hà Nội trở thành một "cây yêu thương", không chỉ che chở mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước trong lòng tác giả. Qua đó, nhà thơ không chỉ khắc họa vẻ đẹp của Hà Nội mà còn thể hiện lòng tự hào và tình yêu thiêng liêng dành cho nơi này. Từ những vần thơ giàu hình ảnh nhưng rất đỗi dung dị, ta nhận ra rằng Hà Nội không chỉ là một vùng đất, mà còn là một miền ký ức, một phần trong dòng chảy tâm hồn của những ai từng gắn bó với nơi đây. Với thể thơ tự do, cách ngắt nhịp linh hoạt, giọng thơ tha thiết và những hình ảnh sinh động, kết hợp với biện pháp tu từ ẩn dụ, nhân hóa, điệp từ, tác giả đã truyền tải một cách tinh tế tình yêu mãnh liệt và sự gắn bó sâu sắc với Hà Nội – một tình yêu không đến từ nơi sinh ra mà từ sự cảm nhận, thấu hiểu và hòa mình vào nhịp sống nơi đây. Có thể nói, đoạn thơ đã thành công trong việc thể hiện tình yêu sâu sắc của tác giả dành cho Hà Nội, đồng thời gửi gắm đến người đọc thông điệp về sự gắn bó với quê hương, dù ta sinh ra ở đâu, chỉ cần yêu thương và trân trọng, nơi ấy sẽ trở thành một phần trong ta. Từ đó, ta cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của Hà Nội không chỉ qua cảnh sắc mà còn qua tâm hồn những con người yêu mến mảnh đất này, và mong muốn thêm trân trọng, gìn giữ những giá trị văn hóa, lịch sử của Hà Nội trong trái tim mỗi người. DẠNG 2: VIẾT ĐOẠN VĂN GHI LẠI CẢM XÚC VỀ MỘT ĐOẠN THƠ Đề 2: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) ghi lại cảm xúc của em về đoạn thơ cuối trong bài thơ "Hà Nội” Những chiều đổ lá xõa thu về Dáng người gồng gánh vơi mỏng triền đê Cuộc sống chảy qua ngập ngừng hè phố hàng nước chè đầu ngõ quán phở bình dân Rất xa Rất gần