Title Tài liệu giáo dục địa phương 12.pdf ✅

3 6 I. ĐỒNG THÁP TRONG 9 NĂM KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP (1945 – 1954) Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Sa Đéc (tên gọi lúc bấy giờ của Đồng Tháp) là một trong 21 tỉnh của Nam Bộ. Ngay trong những ngày đầu, Uỷ ban Hành chính lâm thời được thành lập. Các đoàn thể như Thanh niên cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc, Công nhân cứu quốc,... cũng được thành lập và phát triển nhanh chóng. Chỉ ba tuần lễ sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, đêm ngày 22 rạng ngày 23/9/1945, thực dân Pháp dựa vào sự giúp đỡ của quân Anh, chính thức nổ súng đánh chiếm Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai. Ngay sáng ngày 23/9/1945, Xứ uỷ và Uỷ ban Hành chính Nam Bộ (sau đổi tên thành Uỷ ban Kháng chiến Hành chính Nam Bộ) họp khẩn cấp, quyết định phát động nhân dân nhất tề đứng lên kháng chiến. Để giữ vững chính quyền và tích cực, chủ động chuẩn bị kháng chiến, Xứ uỷ Nam Bộ chỉ đạo thành lập Tỉnh uỷ Sa Đéc (lúc này thuộc Khu 8) do ông Phạm Hữu Lầu làm Bí thư; Ban Tham mưu quân sự tỉnh do ông Nguyễn Hữu Xuyến làm Tham mưu trưởng. Cùng với sự phát triển của lực lượng vũ trang, Quốc gia tự vệ (tiền thân của lực lượng công an) thuộc tỉnh với nhiệm vụ trừ gian, bảo vệ chính quyền cách mạng và an ninh trật tự cũng được thành lập. Ngày 6/01/1946, cùng với cả nước, 90% cử tri tỉnh Sa Đéc tham gia bầu cử Quốc hội khoá đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Trong đó, Mặt trận Việt Minh tỉnh giới thiệu 5 ứng cử viên và đều đắc cử. 1. Xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng – Nêu các thành tựu xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng ở tỉnh Sa Đéc. – Nguy cơ lớn nhất mà quân dân Sa Đéc gặp phải trong xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng là gì? Sau khi đánh chiếm Sài Gòn, thực dân Pháp mở rộng đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ. Ngày 17/01/1946, chúng bắt đầu tấn công Sa Đéc. Nhờ ưu thế về 2. Buổi đầu kháng chiến (từ tháng 01/1946 đến trước ngày toàn quốc kháng chiến)
3 7 binh lực, hoả lực, ngày 25/01, chúng lần lượt chiếm được tỉnh lị Sa Đéc; ngày 31/01 chiếm quận lị Hồng Ngự; ngày 5/02 chiếm quận lị Cao Lãnh,... Để bảo toàn lực lượng, Tỉnh uỷ Sa Đéc quyết định rút một bộ phận do đồng chí Phạm Hữu Lầu chỉ huy về Cà Mau, Rạch Giá; bộ phận còn lại do đồng chí Trần Thị Nhượng phụ trách ở lại, từng bước xây dựng và phát triển lực lượng du kích. Đến tháng 4/1946, bộ phận tạm rút quay trở về. Tháng 7/1946, Khu 8 quyết định thành lập Chi đội 18 ở Sa Đéc do đồng chí Nguyễn Hữu Xuyến làm Chi đội trưởng. Đây là lực lượng vệ quốc đoàn đầu tiên của tỉnh. Dưới sự hỗ trợ của Chi đội 18, lực lượng dân quân du kích các xã được củng cố, phát triển, từng bước tổ chức các trận phục kích, tập kích trừ gian diệt tề, tiêu hao sinh lực địch. Trong năm 1946, quân dân Sa Đéc đã đấu tranh chống Pháp như thế nào? Hưởng ứng Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến ngày 19/12/1946 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tại Sa Đéc, ta thực hiện “tiêu thổ kháng chiến” trên toàn tỉnh, đồng thời phát triển mạnh các tổ chức và hoạt động quân sự. Chi đội 18 được kiện toàn và đổi phiên hiệu thành Trung đoàn 115. Tỉnh đội được thành lập, dưới tỉnh đội là các quận/huyện đội, xã đội. Tháng 3/1947, Chi đội Hải ngoại IV (sau đổi thành Trung đoàn 109) được điều về chiến đấu trên địa bàn Sa Đéc,... Năm 1948, chính quyền cách mạng giải thể tỉnh Long Xuyên và tỉnh Châu Đốc, thành lập tỉnh Long Châu Tiền và Long Châu Hậu, lấy sông Hậu làm ranh giới. Thời gian này, bộ đội ta đã bẻ gãy cuộc hành quân Vega của địch vào căn cứ Đồng Tháp Mười – “thủ đô kháng chiến” Nam Bộ, chủ động tiến công, làm nên những chiến thắng vang dội ở Chân Đùng, Khoản Tiết, Mù U – Cái Xếp, Nha Mân – Cái Tàu Hạ, Cai Châu, Xẻo Trấu, Xẻo Nga, Thông Bình, Sâm Sai,.... Tháng 02/1949, Pháp tiến hành chiến dịch De Latoure, đóng đồn bốt dày đặc ở các trung tâm dân cư, đưa quân càn quét vùng Đồng Tháp Mười và vùng phụ cận,... gây cho ta nhiều khó khăn. Để đối phó, ta chủ trương tiếp tục phát triển mạnh mẽ chiến tranh du kích. Đơn vị nữ dân quân huyện Châu Thành từ một trung đội năm 1947, đến năm 1949 đã phát triển thành một đại đội. Tại khu vực Tân Hồng, tổng Phong Thạnh Thượng, Lấp Vò, Chợ Mới, Phủ Châu B có tới 60 trung đội du kích nam, hai trung đội du kích nữ,.... 3. Phát triển chiến tranh du kích, từng bước đẩy mạnh cuộc kháng chiến (1947 – 1950)
3 8 Liên tiếp trong hai ngày 21 và 22/4/1949, Trung đoàn 115 dùng thuỷ lôi do công binh xưởng Sa Đéc chế tạo đặt dưới sông Sở Thượng đánh chìm tàu chiến D27, đánh bị thương tàu V72 của địch, diệt hàng trăm tên, thu nhiều vũ khí. Tháng 6/1949, một bộ phận của Trung đoàn 115 phục kích trên sông Tiền và gài thuỷ lôi ở vàm Cái Lách (xã Bình Thành, tổng Phong Thạnh Thượng) đánh chìm một tàu D27, diệt nhiều tên địch. Cuối tháng 9/1949, Tiểu đoàn 307 cùng với Đại đội 1031 của Trung đoàn 115 phục kích đánh đoàn tàu địch tại Rạch Ruộng, xã Thanh Hưng (Cái Bè) giáp với xã Mỹ Hiệp (Cao Lãnh); đồng thời bao vây tấn công hàng loạt đồn giặc tại Hồng Ngự, Tân Châu, Chợ Mới,... Đầu năm 1950, ta mở chiến dịch Cao Lãnh. Từ ngày 26/01 đến ngày 1/02 năm 1950, ta đánh 19 trận, loại khỏi vòng chiến đấu hàng trăm tên; san bằng, bức rút nhiều đồn, giải phóng trên 6 000 dân ở các xã Hoà An, Tân Thuận Tây, Tân An,... Sau chiến dịch Cao Lãnh, địch liên tiếp mở các cuộc hành quân càn quét vào vùng giải phóng, lấn chiếm, đóng thêm nhiều đồn bốt, trở lại kiểm soát nhiều vùng nông thôn,... Trước tình hình diễn biến phức tạp, Tỉnh uỷ chỉ đạo củng cố lại lực lượng vũ trang trong tỉnh. Trung đoàn 115 thành lập thêm Tiểu đoàn 343; mỗi huyện đều thành lập một đại đội bộ đội địa phương; tháng 4/1950, Tỉnh đội Sa Đéc thành lập Đại đội Đặc công 962,... Tháng 6/1950, bộ đội chủ lực Khu 8 được tổ chức lại thành hai trung đoàn: Trung đoàn Đồng Tháp hoạt động ở Tân An, Mỹ Tho, Bến Tre và phía bắc tỉnh Sa Đéc, Trung đoàn Cửu Long hoạt động ở Vĩnh Long, Trà Vinh và phía nam tỉnh Sa Đéc. – Vì sao chiến tranh du kích phát triển mạnh mẽ trong những năm 1947 – 1949? – Nêu kết quả và ý nghĩa của chiến dịch Cao Lãnh (đầu năm 1950). 4. Giữ vững thế chủ động tiến công, tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn (1951 – 1954) Tháng 3–1951, ta mở chiến dịch Long Châu Hà. Tháng 7/1951, ta mở chiến dịch Sa Đéc – Châu Thành. Sau hai chiến dịch này, phong trào du kích trong tỉnh dần được khôi phục. Sau Đại hội toàn quốc lần thứ II của Đảng (tháng 02/1951), Trung ương Cục Miền Nam được thành lập thay cho Xứ uỷ Nam Bộ. Nam Bộ được chia thành