Title buổi 13 - cảm ứng ở động vật và tập tính ở động vật .pdf ✅

3. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh ống Gặp ở động vật thuộc các lớp Cá, Lưỡng cư, Bò sát, Chim và Thú. Số lượng tế bào thần kinh lớn, các tế bào thần kinh tập trung thành một ống nằm ở phần lưng cơ thể và phân chia thành thần kinh trung ương (não và tủy sống) và ngoại biên (hạch thần kinh và dây thần kinh) Hoạt động theo nguyên tắc phản xạ, các thụ thể cảm giác tiếp nhận kích thích sau đó gửi thông tin đến não bộ và tuỷ sống, từ đó xung thần kinh vận động đến các cơ quan đáp ứng II. TẾ BÀO THẦN KINH Tế bào thần kinh hay còn gọi là neuron – đơn vị cấu tạo & chức năng của HTK 1. Cấu tạo của neuron Cấu tạo 3 phần: ● Thân neuron ● Sợi nhánh: số lượng nhiều, tiếp nhận thông tin và đưa về thân neuron ● Sợi trục: truyền xung thần kinh đến tế bào khác, đầu tận cùng sợi trục phân nhánh và tận cùng mỗi nhánh phình lên tạo thành chùy synapse 1 số sợi trục có bao Myelin bao quanh có tính cách điện, các bao myelin cách nhau bởi eo Ranvier 2. Chức năng của neuron
Chức năng: tiếp nhận kích thích, tạo ra xung thần kinh, truyền xung thần kinh đến neuron khác hoặc loại tế bào khác Dựa vào chức năng chia neuron thành 3 loại: neuron cảm giác (neuron hướng tâm), neuron trung gian và neuron vận động (neuron ly tâm) a. Điện thế nghỉ và điện thế hoạt động Khi neuron không bị kích thích thì có điện thế nghỉ Điện thể nghỉ là sự chênh lệch giữa 2 bên màng tế bào khi tế bào ở trạng thái nghỉ ngơi, bên trong tích điện âm, ngoài tích điện dương Khi neuron bị kích thích, điện thế nghỉ biến thành điện thế hoạt động b. Lan truyền điện thế hoạt động Điện thế hoạt động xuất hiện – xung thần kinh lan dọc theo sợi thần kinh ● Lan truyền trên sợi thần kinh không có bao myelin: điện thế hoạt động lan truyền liên tiếp từ vùng này sang vùng khác kế tiếp ● Lan truyền trên sợi thần có bao myelin: điện thế hoạt động lan truyền liên tiếp từ eo Ranvier này sang eo Ranvier kế tiếp (kiểu nhảy cóc) ⇨ Tốc độ truyền xung thần kinh trên sợi có bao myelin nhanh hơn III. SYNAPSE Synapse là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với nhau hoặc giữa tế bào thần kinh với tế bào khác. Xung thần kinh đi từ tế bào này qua tế bào khác thông qua synapse
1 neuron có thể có nhiều synapse 1. Cấu tạo của synapse Synapse có hai loại: synapse hoá học và synapse điện. Synapse hoá học chứa chất chuyển giao thần kinh (chất trung gian hoá học) như acetylcholine, noradrenaline, dopamine, serotonin... 2. Truyền tin qua synapse Thông tin dưới dạng xung thần kinh được truyền qua synapse nhờ chất chuyển giao thần kinh Sau khi xung thần kinh xuất hiện ở màng sau và lan truyền đi, enzyme acetycholineesterase ở màng sau sẽ phân hủy acetycholine 🡺 acetate và choline (choline quay lại màng trước để tái tổng hợp acetycholine) (1,2)Xung thần kinh lan truyền tới synapse làm kênh Ca+ mở đi vào trong chùy synapse (3) Ca+ vào làm các túi chứa chất chuyển giao thần kinh gắn vào màng trước synapse và vỡ ra, giải phóng vào khe synapse (4,5) Acetycholine gắn vào thụ thể màng sau synapse, làm mở kênh Na+ (6)Hình thành điện thế hoạt động ở neuron kế tiếp