Title BÀI 36. DA VÀ ĐIỀU HÒA THÂN NHIỆT Ở NGƯỜI.pdf ✅

1 BÀI 36. DA VÀ ĐIỀU HÒA THÂN NHIỆT Ở NGƯỜI A. Lý thuyết I. Da ở người 1. Cấu tạo và chức năng của da a) Cấu tạo Da là lớp vỏ bên ngoài cơ thể, được cấu tạo gồm lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da. b) Chức năng - Bảo vệ cơ thể, chống lại các yếu tố bất lợi của môi trường - Điều hòa thân nhiệt - Nhận biết các kích thích của môi trường qua thụ quan - Bài tiết 2. Một số bệnh về da và bảo vệ da a. Một số bệnh về da - Do tiếp xúc với các môi trường ngoài nên da có thể bị mắc các bệnh như hắc lào, lang ben, mụn trứng cá,... + Hắc lào và lang ben là bệnh do nấm gây ra. Thường xảy ra trong điều kiện môi trường nóng ẩm, thuận lợi cho nấm phát triển. Biểu hiện của hắc lào gồm có xuất hiện các vùng da tổn thương dạng tròn, đóng vảy, ngứa vùng mông, bẹn, nách. Còn lang ben sẽ gây ra các vùng da lốm đốm trắng hơn bình thường. + Mụn trứng cá có thể được gây ra bởi nang lông bị bít tắc, chất nhờn tiết ra quá nhiều, vi khuẩn gây viêm nhiễm và tổn thương da,... Thường xuất hiện ở tuổi dậy thì gồm nhiều dạng mụn.
2 Từ trái sang phải: lang ben, hắc lào và mụn trứng cá. b. Chăm sóc, bảo vệ và làm đẹp da an toàn Da sạch có thể diệt đến 85% vi khuẩn trong khi da bẩn chỉ có thể đạt hiệu suất 5%. Da bị xây xát có thể tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập, bên cạnh đó trang điểm cũng có thể tổn thương da nếu lạm dụng và không vệ sinh đúng cách. Nên tránh làm da tổn thương, vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tránh tiếp xúc với ánh nắng quá gây gắt, không lạm dụng mỹ phẩm,... là một số cách để bảo vệ da. 3. Một số thành tựu ghép da trong y học Ghép da là việc lấy một phần da trên cơ thể và di chuyển hoặc cấy ghép đến vùng khác bị tổn thương. II. Điều hòa thân nhiệt ở người 1. Khái niệm thân nhiệt Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể. Mỗi vùng có nhiệt độ khác nhau cao nhất ở gan, máu rồi đến da. Thân nhiệt bình thường của người là 37oC và dao động không quá 0.5oC. 2. Vai trò và cơ chế duy trì thân nhiệt ổn định ở người Thân nhiệt của người được duy trì ổn định để các quá trình sống của cơ thể diễn ra bình thường. Nếu như thân nhiệt dưới 35oC hay quá 38oC thì các hệ cơ quan có thể rối loạn. Da có vai trò quan trọng nhất trong điều hòa thân nhiệt. Nếu nhiệt độ quá cao, mao mạch sẽ dãn và các tuyến mồ hôi sẽ tăng tiết mồ hôi để tỏa nhiệt. Ngược lại , khi nhiệt độ môi trường quá thấp thì các mao mạch sẽ co, tuyến mồ hôi sẽ không tiết mồ hôi để giảm tỏa nhiệt.
3 Khi trời quá lạnh còn có hiện tượng co cơ và dãn liên tục để tăng sinh nhiệt gây nên hiện tượng run. 3. Một số phương pháp phòng chống nóng, lạnh cho cơ thể a. Phòng chống nóng, lạnh cho cơ thể Khi thời tiết nắng nóng, cần giữ cho cơ thể mát mẻ bằng cách tránh tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp. Khi thời tiết lạnh, cần phải giữ ấm cơ thể đặc biệt là các vùng ngực, cổ, chân, tay. Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao để tăng cường khả năng chống nóng và lạnh của cơ thể. b. Phòng chống cảm nóng, cảm lạnh Khi ở ngoài trời nắng quá lâu, trung tâm điều hòa thân nhiệt bị tác động, dẫn đến cảm nóng. Để phòng chống cảm nóng nên tránh ánh nắng trực tiếp vào vùng sau gáy, uống đủ nước,... Khi trời mưa, lạnh hay thay đổi thời tiết đột ngột, cơ thể dễ bị cảm lạnh do tác nhân chính là virus gây bệnh ở đường hô hấp. Cần vệ sinh mũi, miệng sạch sẽ, suc họng bằng nước muối sinh lý, uống nước ấm,.. để phòng chống cảm lạnh. B. ÔN TẬP I. Trắc nghiệm Câu 1. Vỏ bọc bên ngoài của cơ thể là: A. Da B. Máu C. Lớp mỡ dưới da D. Lớp bì Câu 2. Da được cấu tạo từ: A. Lớp lông, lớp bì, lớp mỡ
4 B. Lớp mao mạch và biểu bì C. Lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da D. Lớp thụ quan và tuyến mồ hôi Câu 3. Bề mặt da có các cơ quan cảm thụ gọi là: A. Tầng sừng B. Tầng tế bào sống C. Thụ quan D. Cơ co chân long Câu 4. Lớp thứ ba trong cấu tạo các lớp của da: A. Lớp long B. Lớp mỡ dưới da C. Lớp mạch máu D. Lớp tuyến nhờn Câu 5. Cơ quan không thuộc lớp bì của da là: A. Lông B. Tuyến mồ hôi C. Bao long D. Tầng tế bào sống Câu 6. Đâu không phải là chức năng chính của da: A. Bao bọc cơ thể B. Bảo vệ cơ thể C. Chống thấm nước và mất nước D. Điều hòa sự ăn uống Câu 7. Da tham qua sự điều hòa thân nhiệt thông qua: