Title CHỦ ĐỀ 11. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI.docx ✅

CHUYÊN ĐỀ 2: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG CHỦ ĐỀ 11: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM I. Môi trường sống - Môi trường sống là nơi sống của sinh vật, bao gồm các nhân tố xung quanh sinh vật, có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự tồn tại và phát triển của chúng. - Có 4 loại môi trường sống của sinh vật : + Môi trường nước: Nước mặn, nước ngọt, nước lợ... + Môi trường trong đất: Đất cát, đất sét, đá, sỏi..... + Môi trường đất- không khí(môi trường trên cạn): Đất đồi núi, đất đồng bằng...bầu khí quyển bao quanh trái đất. + Môi trường sinh vật: ĐỘNG VẬT, thực vật và con người...là nơi sống cho các sinh vật khác II. Nhân tố sinh thái - Các nhân tố trong môi trường ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của sinh vật được gọi là các nhân tố sinh thái. - Các nhân tố sinh thái được xếp vào hai nhóm: nhân tố sinh thái vô sinh – là các yếu tố không sống của môi trường và nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh – là các yếu tố sống của môi trường (bao gồm con người và các sinh vật khác). + Nhân tố sinh thái vô sinh (không sống): không khí, độ ẩm, ánh sáng...
+ Nhân tố sinh thái hữu sinh (sống) : Được chia thành 2 nhóm: Các sinh vật như cây xanh, sinh vật kí sinh, sinh vật cộng sinh....và nhân tố sinh thái con người có tác động tiêu cực (săn bắt, đốt phá rừng) và tác động tích cực (cải tạo, nuôi dưỡng, lai gép) - Ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái tới sinh vật tùy thuộc vào mức độ tác động của chúng , từng môi trường và thời gian tác động. 1. Ảnh hưởng của các nhân tố vô sinh và sinh vật: - Ánh sáng, nhiệt độ... là những nhân tố vô sinh có ảnh hưởng thường xuyên đến sinh vật. Thực vật thích nghi khác nhau trong các điều kiện chiếu sáng khác nhau, được chia thành hai nhóm chủ yếu là cây ưa sáng và cây ưa bóng.  - Ánh sáng tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian. Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lý của sinh vật. 2. Ảnh hưởng của các nhân tố hữu sinh: - Mỗi sinh vật sống trong môi trường đều trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng tới các sinh vật sống xung quanh. III. Giới hạn sinh thái - Là khoảng giá trị của một nhân tố sinh thái mà sinh vật có thể sinh sản và phát triển bình thường - Giới hạn sinh thái ở các loài động vật khác nhau là khác nhau. Sinh vật có giới hạn sinh thái rộng sẽ phân bố rộng , dễ thích nghi - VD: Cá rô phi có giới hạn sinh thái nhiệt độ là: 5-42 0 C, Xương rồng có giới hạn sinh thái nhiệt độ từ 0 0 C- 56 0 C