Content text 4. BẤT ĐẲNG THỨC VÀ CỰC TRỊ.pdf
BẤT ĐẲNG THỨC VÀ CỰC TRỊ Bài 1. ( Đề vào lớp 10 Bà Rịa – Vũng Tàu) Cho các số thực dương ab, thảo mãn 3 a b 29 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức 2 4 P a b 19. Lời giải Cách 1 : Ta có 3 3 a b a b 29 29 do đó 2 2 4 3 4 6 4 3 P a b b b b b b 19 29 19 58 822 Ta có 6 4 3 6 4 3 P b b b b b b 58 822 58 756 66 2 4 3 2 b b b b b 3 . 6 28 56 84 66 Do 4 3 2 b b b b b 6 28 56 84 0, 0 nên 2 4 3 2 P b b b b b 3 . 6 28 56 84 66 66 Dấu bằng xảy ra khi b 3 . Vậy min 66 P khi 2 3 a b . Cách 2: Áp dụng bất đẳng thức Cô si cho n số dương tổng quát ta có 2 a a 4 4 và 3 4 4 4 4 4 4 3 4 b b b b b 3 4. .3 12 suy ra 4 3 3 81 12 b b hay 4 3 b b 27 4 Do đó 2 4 3 a b a b 31 4 4 116 hay 2 4 P a b 19 66 Dấu bằng xảy ra ở các BĐT trên là a 2 và b 3 . Vậy min 66 P khi 2 3 a b . Bài 2. ( Đề vào lớp 10 Bắc Giang) Cho các số thực dương abc , , thỏa mãn điều kiện abc 3 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức A a bc b ac c ab 3 3 3 . Lời giải Với điều kiện abc 3 ta có 3 ( ) ( )( ) a bc a a b c bc a b a c Áp dụng BĐT Cô-si ta có : 2 3 ( )( ) 2 2 a b a c a b c a bc a b a c Tương tự ta có 2 3 2 a b c b ca và 2 3 2 a b c c ab Suy ra 4( ) 2( ) 6 2 abc A a b c
Dấu bằng xảy ra khi 3 1 abc abc a b b c c a . Vậy giá trị lớn nhất của biểu thức A bằng 6 khi abc 1. Bài 3. ( Đề vào lớp 10 Bắc Ninh) Cho các số thực không âm x , y , z thỏa mãn điều kiện 2 2 x y x y z 8 8 64 0 . Chứng minh rằng 3 x y z xyz . Lời giải Từ 2 2 x y x y z 8 8 64 0 2 2 x y z x y z 72 8 8 8 0 2 2 x y z x y z 72 8 hay 2 2 72 8 x y z x y z Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có: 2 2 x y xy 2 2 72 2 2 72 24 xy z xy z xyz Do đó: 2 2 x y z xy z xyz 72 2 72 24 2 2 72 3 8 x y z xyz x y z xyz 3 hay 3 x y z xyz Dấu " " xảy ra khi x y z 0 hoặc 72 17 144 289 x y z Vậy bất đẳng thức được chứng minh. Bài 4. ( Đề vào lớp 10 Bến Tre) Cho các số thực ab, thỏa: 2 2 a b a b 14 12 85 0 . Tính giá trị của biểu thức B a b 3 2 . Lời giải 2 2 a b a b 14 12 85 0 2 2 2 2 14 49 12 36 0 7 6 0 a a b b a b Vì 2 a 7 0 với a ; 2 b 6 0 với b 7 0 7 6 0 6 a a b b
Do đó B a b 3 2 3.7 2. 6 9 Vậy B 9 Bài 5. ( Đề vào lớp 10 Bình Định) Cho các số thực dương abc , , thõa abc 2024. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức . 2024 2024 2024 abc P a a bc b b ca c c ab Lời giải Cách 1: Ta có: 2 ( ( )( ) ) 2024 ( ) ( )( ) ( ( )( )) ( ( )( ) ) ( ( )( ) ) ( ( )( ) ) ( )( ) a a a a a b a c a a a bc a a b c a bc a a b a c a a b a c a b a c a a a b a c a a a b a c a a b a c a ab bc ac Áp dụng Bất đẳng thức Cô-si cho hai số dương a b và a c , ta có : 2 ( )( ) 2 2 a b a c a b c a b a c Do đó: 2 ( ( )( ) ) 2 2024 2( ) abc a a a ab ac a a b a c a a a bc ab bc ac ab bc ac ab bc ac Tương tự: 2024 2( ) b bc ab b b ca ab bc ac 2024 2( ) c ac bc c c ab ab bc ac Từ (1), (2) và (3) suy ra: 2( ) P 1 2( ) ab bc ca ab bc ca Dấu "=" xảy ra khi 2024 2024 3 abc abc abc Vậy GTLN của P là 1 khi 2024 3 abc Cách 2: Ta có 2024a 2 bc (a b c) a bc a ab ac bc (a b)(a c) Tương tự: 2024 ( )( ) b ca b c b a
2024 ( )( ) c ab c a c b Do đó a b c P a ( )( ) b ( )( ) c (a c)( ) a b a c a b a c b c Áp dụng bất đẳng thức Bunhiacopski ta có: 2 2 2 2 ( )( ) ( ) ( ) ( ) ( ) a b c a a b c a ac ab Suy ra ( )( ) a a a a a b a c a ac ab a b c Tương tự ; ( )( ) ( )( ) b b c c b a b a c a b c c a c b c a b c Do đó a b c P 1 a b c Dấu "=" xảy ra 2024 2024 3 abc abc abc . Bài 6. ( Đề vào lớp 10 Đà Nẵng) Cho các số thực dương abc , , thay đổi và thoả mãn điều kiện a b c 9 6 2023 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: 2 2 2 2 2 2 P a ab b b bc c c ca a 3 63 243 243 378 108 108 42 3 . Lời giải Ta có: 2 2 2 2 2 13 1 13 3 63 243 9 9 9 4 4 4 a ab b a b a b a b 2 2 2 13 13 3 63 243 9 9 4 2 a ab b a b a b , dấu " " xảy ra khi a b 9 Tương tự ta có: 2 2 13 243 378 108 9 6 2 b bc c b c , dấu " " xảy ra khi 9 6 b c ; 2 2 13 108 42 3 6 2 c ca a c a , dấu " " xảy ra khi 6c a 13 9 9 6 6 13 9 6 2023 13 2 P a b b c c a a b c Vậy max 2023 13 P khi 2023 2023 2023 , , 3 27 18 abc Bài 7. ( Đề vào lớp 10 Hà Nam)