Content text BÀI 38. NUCELIC ACID VÀ GENE - HS.docx
BÀI 38. NUCELIC ACID VÀ GENE I. KHÁI NIỆM NUCLEIC ACID - Nucleic acid là những phân tử sinh học cấu tạo từ các nguyên tố C, H, O, N, P, chúng có cấu trúc đa phân, đơn phân là các nucleotide và được tìm thấy trong tế bào của cơ thể sinh vật, trong virus. - Nucleic acid có hai loại là deoxyribonucleic acid (DNA) và ribonucleic acid (RNA) Hình. Nucleotide và liên kết phosphodiester II. RIBONUCLEIC ACID (RNA) Hình. Mô hình các dạng RNA - RNA là một đại phân tử sinh học được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là bốn loại nucleotide gồm: adenine (A), guanine (G), uracil (U) và cytosine (C). - Có ba loại phân tử RNA chủ yếu là: mRNA, tRNA, rRNA. Trong đó, mRNA mang thông tin di truyền, tRNA vận chuyển amino acid đến ribosome, rRNA cấu tạo nên ribosome. Cả ba loại RNA đều tham gia vào quá trình tổng hợp protein. III. DEOXYRIBONUCLEIC ACID (DNA) - DNA là một đại phân tử sinh học được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là bốn loại nucleotide gồm: A, T, G, C.
- Theo mô hình của James Watson và Francis Crick năm 1953, DNA có cấu trúc xoắn kép, gồm hai mạch song song, ngược chiều, xoắn quanh một trục từ trái sang phải (xoắn phải), mỗi chu kì xoắn gồm 10 cặp nucleotide. - Các nucleotide liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung (A liên kết với T bằng hai liên kết hydrogen, G liên kết với C bằng ba liên kết hydrogen). – DNA có chức năng lưu trữ, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền. Hình. Cấu trúc phân tử DNA IV. GENE VÀ HỆ GENE - Gene là một đoạn của phân tử DNA mang thông tin mã hoá một chuỗi polypeptide hay phân tử RNA. Gene được xem là trung tâm của di truyền học. - Tập hợp tất cả các thông tin di truyền trên DNA của tế bào hình thành nên hệ gene của cơ thể. Do sự khác biệt về số lượng, thành phần và trật tự sắp xếp của các nucleotide trên phân tử DNA mà mỗi cá thể có một hệ gene đặc trưng. Phân tích DNA được ứng dụng trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, y học, pháp y và đời sống. MỘT SỐ CÔNG THỨC DNA Biết trong gene hay trong phân tử DNA luôn có: Mỗi vòng xoắn chứa 20 Nucleotide chiều dài 34 0 A Tổng số nucleotide = A + T + G + X, trong đó A = T và G = X Một số kí hiệu: N: tổng số nucleotide của gene L: chiều dài của gene C: số vòng xoắn của gene 1. Chiều dài của gene: 00 N L3,4AC34A 2
BÀI TẬP Phần I. Trắc nghiệm Câu 1. Phát biểu nào sau đây đúng khi nói về nucleic acid? A. Nucleic acid được cấu tạo từ 4 loại nguyên tố hóa học: C, H, O, N. B. Nucleic acid được tách chiết từ tế bào chất của tế bào. C. Nucleic acid được cấu tạo theo nguyên tắc bán bảo tồn và nguyên tắc bổ sung. D. Có 2 loại nucleic acid: deoxyribonucleic acid (DNA) và ribonucleic acid (RNA). Câu 2. Gene cấu trúc là A. một đoạn DNA mang thông tin di truyền quy định cấu trúc một loại protein. B. một đoạn DNA có khả năng tái sinh. C. một đoạn DNA quy định cấu trúc mARN. D. một đoạn DNA có khả năng sao mã và giải mã. Câu 3. Tên gọi đầy đủ của phân tử RNA là A. ribonucleic acid. B. deoxyribonucleic acid. C. amino acid. D. nucleotide. Câu 4. Khi nói về đặc điểm cấu tạo của phân tử RNA, phát biểu nào sau đây là đúng? A. Cấu tạo 2 mạch xoắn song song. B. Cấu tạo bằng 2 mạch thẳng. C. Kích thước và khối lượng nhỏ hơn so với phân tử DNA. D. Gồm có 4 loại đơn phân là A, T, G, C. Câu 5. Loại nucleotide có ở RNA và không có ở DNA là A. adenine. B. cytosine. C. uracil. D. guanine. Câu 6. Các nguyên tố hóa học ở trong thành phần cấu tạo RNA là A. C, H, O, N, P. B. C, H, O, P, Ca. C. K, H, P, O, S. D. C, O, N, P, S. Câu 7. Kí hiệu của phân tử RNA thông tin là A. mRNA. B. rRNA. C. tARN. D. RNA. Câu 8. Chức năng của tRNA là A. truyền thông tin về cấu trúc protein đến ribosome. B. vận chuyển amino acid cho quá trình tổng hợp protein. C. tham gia cấu tạo nhân của tế bào. D. tham gia cấu tạo màng tế bào. Câu 9. Cấu trúc dưới đây tham gia cấu tạo ribosome là A. mRNA. B. tRNA. C. rRNA. D. DNA. Câu 10. Điểm khác biệt của RNA so với DNA là A. đại phân tử. B. có cấu tạo theo nguyên tắc đa phân. C. chỉ có cấu trúc một mạch. D. được tạo từ 4 loại đơn phân. Câu 11. Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về chức năng của RNA?