Content text BÀI 5 CHUYỂN HÓA CHẤT BÉO THÀNH XÀ PHÒNG.docx
BÀI 5: CHUYỂN HOÁ CHẤT BÉO THÀNH XÀ PHÒNG- SÁCH CÁNH DIỀU. Thời gian. 5 tiết. Phân bố thời Tiết 1,2 Một số vấn đề về sản xuất xà phòng. Tiết 3,4,5 . Hoạt động tải nghiệm thực hành điều chế xà phòng I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Trình bày được: - Khái niệm xà phòng, phản ứng điều chế xà phòng, nguyên liệu để điều chế xà phòng. - Một số quy trình điều chế xà phòng. - Tiêu chí đánh giá chất lượng xà phòng. - Thực nghiệm được Thí nghiệm điều chế xà phòng từ nguyên liệu có sẵn của địa phương và gia đình. 2. Năng lực: * Năng lực chung: - Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin SGK và trên internet về nguyên liệu và cách điều chế xà phòng. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm để sản xuất ra bánh xà phòng - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Giải thích được tại sao trong PTN người ta dùng nồi inox để thực hiện phản ứng xà phòng hoá. -Sáng tạo về hình thức, bao bì của xà phòng. - Sáng tạo về màu sắc của xà phòng. - Sáng tạo dựa trên mùi của xà phòng * Năng lực hóa học: a. Nhận thức hoá học: Học sinh đạt được các yêu cầu sau: Trình bày được: - Khái niệm xà phòng, phản ứng điều chế xà phòng, nguyên liệu để điều chế xà phòng. - Một số quy trình điều chế xà phòng. - Tiêu chí đánh giá chất lượng xà phòng. b. Tìm hiểu nhu cầu thực tiễn về công dụng của xà phòng, thảo luận cho thêm các chất phụ gia vào xà phòng. -Sản xuất được bánh xà phòng theo mục đích sử dụng 3. Phẩm chất: - Chăm chỉ, tự tìm tòi thông tin trong SGK và trên internet về nguyên liệu và cách điều chế xà phòng. - HS có trách nhiệm trong việc hoạt động nhóm, hoàn thành các nội dung được giao. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Mẫu vật. Bánh xà phòng nhỏ, nước rửa chén, dầu gội, bột giặt omo. -Video sản xuất xà phòng - Phiếu bài tập số 1, số 2.... III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Hoạt động A: KHỞI ĐỘNG a) Mục tiêu: Giúp học sinh phân biệt được xà phòng với các chất tẩy rửa khác
Mục tiêu: Hs biết được quy trình điều chế xà phòng không gia nhiệt ( phương pháp lạnh) và có gia nhiệt ( phương pháp nóng) Giao nhiệm vụ học tập : Chia lớp thành 4 nhóm theo 4 tổ Nhóm 1,3 nghiên cứu sản xuất xà phòng theo phương pháp lạnh Nhóm 2,4 nghiên cứu sản xuất xà phòng theo phương pháp nóng PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Liệt kê các việc làm của các bước trong quá trong quá trình sản xuất xà phòng. 2. Cho biết ưu và nhược điểm của quá trình điều chế xà phòng không gia nhiệt. 3. Trong phòng TN vì sao người ta dùng nồi inox để thực hiện phản ứng xà phòng hoá. Nếu dùng cốc thuỷ tinh hay nồi nhôm có được không ? 4. Hãy cho biết vai trò của dd NaCl bão hoà trong bước 2 của quy trình điều chế xà phòng có gia nhiệt. 5. Tìm hiểu một số tiêu chí để đánh giá chất lượng xà phòng Cách thức thực hiện nhiệm vụ: Các thành viên thảo luận sau đó thực hiện nhiệm vụ được giao,. GV sẽ gọi bất kì thành viên nào của nhóm lên báo cáo. Gọi 2 HS. Một sẽ báo cáo về phương pp lạnh và một bạn sẽ báo cáo về pp nóng. Sau đó trả lời các câu hỏi phụ, cô giáo chuẩn hoá kiến thức và hoàn thiện phiếu HT số 2 vào vở SẢN PHẨM CỦA PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Có 4 bước cụ thể như sgk viết rất chi tiết 2. -Ưu điểm : Dễ đổ khuôn, sản phẩm cuối cùng mịn, đẹp mắt, nhiệt độ thấp hơn nên an toàn hơn khi sản xuất. - Nhược điểm : Sản phẩm mất từ 2-4 tuần mới có thể sử dụng, cần phải tiến hành khuấy đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. 3. Nên sử dụng nồi inox để thực hiện phản ứng xà phòng hoá vì xút sẽ không phản ứng, không ăn mòn thép không gỉ, chịu nhiệt tốt. Không thể dùng cốc thuỷ tinh hay nồi nhôm để thực hiện phản ứng xà phòng hoá vì -Khi pha xút NaOH vào nước thì sẽ có phản ứng tạo nhiệt và nhiệt độ có thể lên đến 71 0 C. trong thời gian lâu dài có thể làm vỡ hoặc nứt thuỷ tinh khi sử dụng. - Xút NaOH sẽ phản ứng với nhôm và ăn mòn nhôm theo PTHH Al + NaOH+ H 2 ONaAlO 2 + 3/2 H 2 4. Mục đích của việc thêm dung dịch NaCl bão hoà là để xà phòng tách ra khỏi hỗn hợp phản ứng. Vì dung dịch NaCl bão hoà có tỉ khối lớn hơn xà phòng. Mặt khác. Xà phòng không tan trong dung dịch NaCl nên xà phòng sẽ nổi lên 5.Một số tiêu chí đánh giá chất lượng xà phòng ( SGK) 3. Hoạt động 3: Luyện tập a) Mục tiêu: Củng cố lại phần kiến thức đã học về xà phòng và quy trình điều chế xà phòng. b) Nội dung: GV đưa ra các bài tập cụ thể, gọi HS lên làm và chữa lại. HS hoàn thành các bài tập sau: Câu 1: Chỉ số xà phòng hoá (SAP) được tính như thế nào?