Title Đánh giá năng lực TSA Form 2025 - Đại học Bách Khoa Hà Nội - TƯ DUY KHOA HỌC, GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ HÓA HỌC - Đề 6 - Đề bài.docx ✅

ĐỀ LUYỆN THI TSA ĐÁNH GIÁ TƯ DUY 2025 ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
TƯ DUY KHOA HỌC / GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Dựa vào thông tin sau và trả lời các câu hỏi từ câu 13 - 19: MORPHINE Morphine là một loại thuốc giảm đau có chung một đặc tính là gây nghiện thuộc họ thuốc phiện được tìm thấy tự nhiên trong một số thực vật và động vật. Nhựa khô của quả cây thuốc phiện có chứa khoảng 25 alkaloid, trong đó morphine chiếm 10%, codein gần 0,5%, papaverin 0,8%,... Trong lâm sàng dùng muối morphine chlorhydrate dễ tan trong nước, chứa 75% morphine. Morphine có công thức hóa học như sau: Liên quan đến cấu trúc và tác dụng của morphine, người ta nhận thấy có hai nhóm ảnh hưởng nhiều đến tác dụng của morphine là: - Nhóm phenol ở vị trí thứ 3: tác dụng giảm đau gây nghiện sẽ giảm đi khi alkyl hóa nhóm này, ví dụ như codeine (methyl morphine). Ngược lại, tác dụng của morphine sẽ được tăng cường nếu nhóm phenol ở vị trí 3 bị ester hóa, như acetyl morphine (acetyl hóa). - Nhóm rượu ở vị trí 6: tác dụng giảm đau và độc tính sẽ tăng lên nhưng thời gian tác dụng lại giảm đi khi nhóm này bị khử H để cho nhóm ketone hay bị ester hóa, ether hóa. Tác dụng giảm đau và gây nghiện sẽ tăng mạnh khi cả 2 nhóm phenol và rượu đều bị acetyl hóa, ví dụ heroine (diacetyl morphine) Morphine dễ hấp thu qua đường tiêu hóa, chủ yếu ở tá tràng, hấp thụ qua niêm mạch trực tàng song vì phải chuyển hóa ban đầu ở gan nên sinh khả dụng của morphine dùng đường đường uống thấp hơn đường tiêm (chỉ khoảng 25%). Morphine hấp thu nhanh sau khi tiêm dưới da hoặc tiêm bắp, có thể thâm nhập tốt vào tủy sống sau khi tiêm ngoài màng cứng hoặc trong màng cứng (trong ống sống).
Con đường chính chuyển hóa morphine là liên hợp với glucoronic acid ở vị trí gắn OH (3 và 6) cho sản phẩm là morphine – 3 – glucoronide không có tác dụng dược lý và morphine – 6 – glucoronide (chất chuyển hóa chính của morphine) có tác dụng giảm đau mạnh hơn morphine. Khi dùng lâu, morphine – 6 – glucoronide được tích lũy. Thời gian bán thải của morphine khoảng 2 – 3 giờ, morphine – 6 – glucoronide  có thời gian bán thải dài hơn. Morphine được thải trừ dưới dạng nguyên chất rất ít. Trên 90% liều dùng được thải trừ qua thận trong 24 giờ đầu dưới dạng morphine – 3 – glucoronide. Morphine có chu kì gan – ruột, vì thế nhiều ngày sau vẫn còn thấy chất chuyển hóa trong phân và nước tiểu. Morphine là thuốc giảm đau mạnh do làm tăng ngưỡng nhận cảm giác đau, thuốc còn làm giảm các đáp ứng với phản xạ đau. Tác dụng giảm đau của morphine được tăng cường khi dùng cùng thuốc an thần. Morphine làm tăng tác dụng của thuốc tê. Morphine làm giảm hoạt động tinh thần và gây ngủ. Với liều cao có thể gây mê và làm mất tri giác. Cùng với tác dụng giảm đau, morphine làm mất mọi lo lắng, bồn chồn, căng thẳng do đau gây ra nên người bệnh cảm thấy thanh thản, thư giãn và dễ dẫn tới sảng khoái. Morphine làm thay đổi tư thế, làm tăng trí tưởng tượng, người bệnh luôn ở trạng thái lạc quan và mất cảm giác đói. Morphine ức chế trung tâm hô hấp ở hành tủy, làm trung tâm này giảm độ nhạy cảm với CO 2 , nên cả tần số và biên độ hô hấp đều giảm. Morphine còn ức chế trung tâm ho nhưng tác dụng này không mạnh bằng codeine. (Theo Dược lý học 2007, Đại học Y Hà Nội) Câu 13: Công thức phân tử của morphine là A. C 17 H 19 NO 3 . B. C 17 H 21 NO 3 . C. C 16 H 19 NO 3 . D. C 16 H 21 NO 3 . Câu 14: Nhận định dưới đây là đúng hay sai? Trong cây thuốc phiện có 10% morphine.  Đúng  Sai Câu 15: Khi sử dụng morphine, cơ thể người sẽ tăng  cảm giác đau.  ngưỡng cảm nhận cảm giác đau.
 sự buồn ngủ.  nhịp thở.  cảm giác đói.  cảm giác thư giãn. Câu 16: Các nhận định sau về codeine là đúng hay sai? ĐÚNG SAI Codeine là dẫn xuất của morphine.   Codeine có tác dụng giảm ho.   Phân tử khối của codeine là 284 amu.   Codeine có tính chất hóa học của phenol.   Câu 17: Điền từ thích hợp vào chỗ trống Morphine khi liên hợp với glucoronic acid tại nhóm OH số _______ sẽ cho sản phẩm có tác dụng _______ và có tác dụng giảm đau _______ morphine. Câu 18: Kéo thả cụm từ thích hợp vào chỗ trống Morphine bị _______ tại nhóm chức _______ sẽ sinh ra sản phẩm có độc tính tăng lên. Câu 19: Nhận định nào dưới đây sai? A. Morphine phản ứng với NaOH theo tỉ lệ mol 1 : 1. B. Khi sử dụng morphine người bệnh tăng cảm giác hưng phấn. ester hóa phenol acid hóa rượu