Content text buổi 10 - tiêu hóa và hô hấp ở động vật.pdf
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG Dinh dưỡng là quá trình lấy chất sinh dưỡng cần thiết dưới dạng thức ăn và tổng hợp thành chất sống của cơ thể, đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển Quá trình dinh dưỡng gồm 4 giai đoạn: ● Lấy thức ăn ● Tiêu hóa thức ăn ● Hấp thụ chất dinh dưỡng ● Đồng hóa các chất 1. Lấy thức ăn Có 3 kiểu lấy thức ăn từ môi trường của động vật - Ăn lọc: lọc nước qua bộ phận chuyên hóa để lấy thức ăn VD: con trai - Ăn hút: thức ăn được lấy bằng cách hút dịch lỏng từ cơ thể động vật hoặc thực vật ⇨ ĐV ăn hút có cấu tạo miệng phù hợp để đục lỗ, hút dịch VD: con muỗi - Ăn thức ăn rắn kích cỡ khác nhau: phương thức đa dạng 2. Tiêu hóa thức ăn Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn chứa chất dinh dưỡng có cấu tạo phức tạp thành phân tử nhỏ, đơn giản mà cơ thể hấp thụ được. Có 2 hình thức tiêu hóa - Tiêu hóa nội bào: tiêu hóa diễn ra bên trong tế bào, thức ăn được thực bào và được enzyme phân giải thành chất dinh dưỡng đơn giản - Tiêu hóa ngoại bào: thức ăn được enzyme phân giải thành mảnh nhỏ nhờ enzyme trong túi tiêu hóa hoặc biến đổi thành chất đơn giản hơn nhờ tiêu hóa cơ học và enzyme trong ống tiêu hóa BUỔI HỌC 10 TIÊU HÓA VÀ HÔ HẤP Ở ĐỘNG VẬT
a. Tiêu hóa thức ăn ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa Hình thức: tiêu hóa nội bào Thức ăn được tế bào thực bào, tiêu hóa nhờ enzyme thủy phân trong lyzosome b. Tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa Hình thức: tiêu hóa ngoại bào => tiếp tục tiêu hóa nội bào ĐV: ruột khoang, giun dẹp – Động vật có túi tiêu hóa VD: thủy tức bắt thức ăn nhờ tua qua miệng, enzyme trên thành túi tiêu hóa tiết vào lòng túi tiêu hóa thức ăn thành mảnh nhỏ, sau đó thức ăn được tế bào ở túi tiêu hóa tiêu hóa nội bào tiếp. c. Tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa Hình thức: tiêu hóa ngoại bào ĐV: không xương sống và có xương sống bao gồm cả người TIÊU HÓA THỨC ĂN Ở NGƯỜI Hệ tiêu hóa ở người gồm ● Ống tiêu hóa (miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn) ● Tuyến tiêu hóa (tuyến nước bọt, tuyến tụy, mật) Thức ăn tiêu hóa nhờ 2 hình thức ● Tiêu hóa cơ học: nhờ răng, miệng, lưỡi, co dãn của cơ trơn thành ống tiêu hóa ● Tiêu hóa hóa học: nhờ enzyme do tuyến tiêu hóa tiết ra Cơ chế điều hòa ● Thần kinh ● Thể dịch: hormone
3. Hấp thụ chất dinh dưỡng Hấp thụ là quá trình các chất dinh dưỡng đi ra khỏi cơ quan tiêu hóa vào hệ tuần hoàn máu về hệ bạch huyết Quá trình hấp thụ chủ yếu diễn ra ở ruột non, đặc điểm phù hợp với chức năng hấp thụ của ruột non : ● Ruột non có nhiều nếp gấp, lông ruột và vi nhung mao => tăng diện tích hấp thụ ● Hệ thống mao mạch ruột dày đặc ⇨ Các chất dinh dưỡng được hấp thụ ở ruột non là: đường đơn, acid béo, glycerol, vitamin, khoáng chất, nước,... 4. Đồng hóa và sử dụng chất dinh dưỡng Các chất dinh dưỡng sau khi được hấp thụ vào hệ tuần hoàn => vận chuyển đến tế bào cơ thể => đồng hóa thành chất sống cơ thể, dự trữ NL, cung cấp NL cho tb