Title Chủ đề 1. HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ (File HS).doc ✅

Chủ đề 1. HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ (File HS) Chủ đề 1: HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 2 A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT 2 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 5 Phần 1. Câu hỏi trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn 5 Mức 1: Nhận biết 5 Mức 2: Thông hiểu 7 Mức 3 : Vận dụng 10 Phần 2: Bài tập trắc nghiệm đúng sai 11 Phần 3: Bài tập trắc nghiệm trả lời ngắn 14
Chủ đề 1: HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ A. HỆ THỐNG LÝ THUYẾT I. KHÁI NIỆM HO O Eugenol (có trong cây hương nhu) Limonene (có trong vỏ quả chanh, cam, quýt,...) (C 6 H 10 O 5 ) n Tinh bột (có trong gạo, bột mì, khoai, sắn,...) Đường kính chứa saccharose (C 12 H 22 O 11 ) Cồn chứa ethanol (C 2 H 5 OH) Giấm táo chứa acetic acid (CH 3 COOH) Một số hợp chất hữu cơ trong tự nhiên - Hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ (trừ một số các hợp chất như carbon monoxide (CO), carbon dioxide (CO 2 ), muối carbonate ( 2 3CO ), cyanide ( CN ), carbide (CaC 2 ),...) - Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ. II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ - Trong phân tử nhất thiết phải chứa nguyên tố C, ngoài ra thường có H, O, N, Halogen, S, P,… - Liên kết hoá học chủ yếu là liên kết cộng hoá trị. - Nhiệt độ nóng chảy thấp, nhiệt độ sôi thấp (dễ bay hơi), thường không tan hoặc ít tan trong nước, tan nhiều trong các dung môi hữu cơ. - Dễ cháy, kém bền với nhiệt, dễ bị nhiệt phân hủy. - Phản ứng của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm, theo nhiều hướng, tạo ra hỗn hợp các sản phẩm. III. PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ Phân loại theo thành phần nguyên tố Hydrocarbon (chỉ chứa C và H) Hydrocarbon no Hydrocarbon không no Hydrocarbon thơm Alkane : CH 4 Alkene : CH 2 =CH 2 Alkyne HCCH Arene : C 6 H 6 Dẫn xuất Hydrocarbon (Chứa C, H và O, N, S, Hal,...) Dẫn xuất Halogen Alcohol Phenol Aldehyde Ketone CH 3 Cl C 2 H 5 OH C 6 H 5 OH CH 3 CHO CH 3 COCH 3 Carboxylic acid Ester Amine Carbohydrate Amino acid ... CH 3 COOH CH 3 COOCH 3 CH 3 NH 2 C 6 H 12 O 6 H 2 NCH 2 COOH
IV. NHÓM CHỨC TRONG PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 1.Khái niệm Nhóm chức là nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử trong phân tử gây ra những tính chất hoá học đặc trưng của hợp chất hữu cơ. Ví dụ: Dimethyl ether và ethanol có cùng công thức phân tử nhưng có các tính chất khác nhau. Dimethyl ether không phản ứng với sodium, trong khi ethanol phản ứng với sodium giải phóng hydrogen. 2C 2 H 5 OH + 2Na  2C 2 H 5 ONa + H 2 H 3 C - O - CH 3 + Na  không phản ứng  Nhóm -OH đã gây ra các phản ứng đặc trưng, phân biệt ethanol với dimethyl ether và với các loại hợp chất khác nên nhóm -OH được gọi là nhóm chức alcohol. 2.Một số nhóm chức cơ bản thường gặp Loại hợp chất Hợp chất hữu cơ Nhóm chức Gốc hydrocarbon (R) Dẫn xuất halogen CH 3 Cl X (F, Cl, Br, I) CH 3 - Alcohol, phenol C 2 H 5 OH C 6 H 5 OH OH C 2 H 5 - C 6 H 5 - Ether CH 3 OCH 3 O CH 3 - Aldehyde CH 3 CHO CHO CH 3 - Ketone CH 3 COCH 3 C O CH 3 - Carboxylic acid CH 3 COOH COOH CH 3 - Ester CH 3 COOC 2 H 5 COO CH 3 - và C 2 H 5 - Amine bậc I CH 3 NH 2 NH 2 CH 3 - Amine bậc II CH 3 NHCH 3 NH 2 gốc CH 3 - Amine bậc III NH3C CH3 CH3 N CH 3 - 3.Phổ hồng ngoại (Infrared spectroscopy - IR) Máy quang phổ hồng ngoại. - Phổ hồng ngoại là phương pháp vật lí rất quan trọng và phổ biến để dự đoán nhóm chức và một số liên kết trong cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ. - Phổ hồng ngoại thể hiện các hấp thụ bức xạ điện từ trong vùng hồng ngoại của các liên kết trong phân tử dưới dạng peak của cực đại hấp thụ hay cực tiểu truyền qua. - Trong phổ hồng ngoại + Trục tung biểu diễn độ truyền qua hoặc hấp thụ theo %
+ Trục hoành biểu diễn số sóng (cm -1 ) của các bức xạ trong vùng hồng ngoại. - Dựa vào cực đại hấp thụ hay cực tiểu truyền qua có thể dự đoán sự có mặt của các nhóm chức trong hợp chất nghiên cứu. Bảng số sóng hấp thụ đặc trưng trên phổ hồng ngoại của một số nhóm chức (R, R 1 , R 2 là các gốc hydrocarbon) Loại hợp chất Nhóm chức Liên kết hấp thụ Số sóng hấp thụ (cm -1 ) Cánh Diều Kết nối tri thức Chân tời sáng tạo Alcohol, phenol R-O-H O-H 3650-3200 3 500 - 3200 3600- 3300 Amine |RNH H  , 12 | RNR H  N-H 3500-3200 3 300 - 3000 3500-3300 Carboxylic acid || RCOH O  C=O 1750-1680 1760 - 1690 1725-1700 O-H 3000-2500 3300- 2500 3300- 2500 Ester 12||RCOR O  C=O 1750-1715 1750 - 1715 1750 - 1735 C - O 1300 -1000 Aldehyde || RCH O  (O)C-H 2850-2700 2830- 2695 2900 - 2700 C = O 1740-1670 1740-1685 1740 - 1720 Ketone 12||RCR O  C=O 1715 - 1666 1740 - 1720 1725-1700 Phổ hồng ngoại của ethanol => Quan sát hình trên ta nhận thấy Liên kết Số sóng ( 1cm ) O – H 3500 – 3200 C – H 3000 – 2800 C – O 1200 – 1000 B. HỆ THỐNG BÀI TẬP THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA 2025 PHẦN 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƯƠNG ÁN LỰA CHỌN MỨC 1: NHẬN BIẾT