Title NOTE VLYS CHƯƠNG 5 ✅

- Điều kiện xảy ra: năng lượng tối thiểu là 1,02 MeV, tương tác với trường hạt nhân. ● Bức xạ hãm(2) - Xảy ra đối với tất cả các hạt mang điện - Hạt mang điện tương tác với hạt nhân của nguyên tử đột ngột thay đổi quỹ đạo đường đi=> tạo bức xạ hãm=> tạo ra tia X dùng trong chẩn đoán điều trị y khoa(CT) ● Sự hủy cặp(2): - Positron bị hủy với một electron của môi trường phát ra hai tia gamma 511 keV ● Tương tác của hạt không mang điện với vật chất: - Neutron dễ đi vào hạt nhân(không mang điện nên không tương tác với lớp vỏ electron)=>gây ra các phản ứng hạt nhân tạo thành các mảnh vỡ hạt nhân có khả năng ion hóa mạnh. - Dùng các vật liệu nhẹ để làm giảm năng lượng neutron. ● Hệ số suy giảm tuyến tính của nước lớn hơn của băng vì khi nước chuyển sang thể rắn sẽ tăng thể tích=> khối lượng riêng giảm. ● Vật liệu càng nặng hệ số suy giảm càng cao ● Hệ số suy giảm tuyến tính phụ thuộc vào: năng lượng tia tới, khối lượng riêng và mật độ điện tích. ● Hệ số truyền năng lượng tuyến tính(LET) - Tia hay hạt nào có hệ số truyền năng lượng tuyến tính càng lớn thì sẽ nhanh chóng dừng lại trong môi trường và ngược lại. II. Cơ sở sinh học - Liều chiếu: + Đo lường khả năng ion hóa của bức xạ.
+ Chỉ dùng được đối với tia gamma và tia X. + Lượng điện tích xuất hiện trong một đơn vị khối lượng không khí. + Đơn vị: R - Liều hấp thụ: + Đo tác dụng sinh học của bức xạ + Năng lượng hấp thụ trong một kg vật chất + Đơn vị: Gy = 100 rad - Liều tương đương: + Là đại lượng để đánh giá mức độ nguy hiểm của bất cứ loại phóng xạ nào. + Được tính bằng tích của liều hấp thụ (D) trung bình trong một cơ quan nhân với trọng số bức xạ wR. + Đơn vị: Sv hoặc rem + .Tia X có trọng số phóng xạ bé nhất=> được dùng trong chẩn đoán - Liều hiệu dụng: + Với cùng một liều tương đương bức xạ nhưng tác dụng lên các mô khác nhau sẽ gây ra các tổn thương khác nhau. + Đơn vị: Sv - Suất liều là đại lượng đo cường độ liều trong một đơn vị thời gian. - Tốc độ phân chia tế bào: + Nhiều tế bào trưởng thành như tế bào thần kinh, tế bào thủy tinh thể của mắt, tế bào cơ mất khả năng tái sinh. + Các tế bào biểu mô của ruột (intestine), phổi (lung) và da (skin) phân chia liên tục và nhanh với thời gian của chu ky tế bào nhanh hơn 10h + Các tế bào phôi thai thời kỳ đầu không sinh trưởng nhưng phân chia rất nhanh với thời gian của chu kỳ nhanh hơn 1h.