Title Chủ đề 1. LỰC TƯƠNG TÁC GIỮA HAI ĐIỆN TÍCH (File HS).docx ✅

ĐIỆN TRƯỜNG CHỦ ĐỀ 1 : LỰC TƯƠNG TÁC GIỮA HAI ĐIỆN TÍCH I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. Lực hút và lực đẩy giữa 2 điện tích + Vật bị nhiễm điện gọi là vật mang điện, vật tích điện hay là một điện tích. + Vật nhiễm điện có khả năng hút các vật nhẹ + Có hai loại điện tích trái dấu, điện tích dương và điện tích âm. + Điện tích điểm là một vật tích điện có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách tới điểm mà ta khảo sát. + Các điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau. Lực hút hay đẩy giữa hai điện tích điểm được gọi chung là lực tương tác giữa các điện tích. 1q 2q 21Fr 12Fr 1q2q 21Fr 12Fr 2. Thuyết electron a. Định nghĩa : Là thuyết dựa vào sự cư trú và di chuyển của electron để giải thích các hiện tượng điện và các tính chất điện. b. Nội dung: - Nguyên tử mất electron  hạt mang điện dương gọi là ion dương. - Nguyên tử nhận thêm electron  hạt mang điện âm gọi là ion âm. - Vật nhiễm điện âm khi số electron lớn hơn số proton - Vật nhiễm điện dương khi số prôton lớn hơn số electron. * Điện tích q của một vật tích điện: + Vật thiếu electron (tích điện dương): q = + n.e + Vật thừa electron (tích điện âm): q = – n.e Với: e = 1,6.10 -19 C: là điện tích nguyên tố. n: số hạt electron bị thừa hoặc thiếu. - Điện tích thường kí hiệu là q. Đơn vị của điện tích là culong, kí hiệu là C - Các đơn vị điện tích thường dùng: 6110CC , 9110nCC , 12110pCC
c. Ba cách nhiễm điện: Do cọ sát: Do tiếp xúc: Do hưởng ứng: Khi thanh thủy tinh cọ xát với dạ, chỗ tiếp xúc có các electron tự do dịch chuyển từ thanh thủy tinh sang dạ. Vì vậy, thanh thủy tinh thiếu electron nên nhiễm điện dương, còn dạ thừa electron nên nhiễm điện âm.  Trong hiện tượng nhiễm điện do cọ xát, các vật trong hệ nhiễm điện trái dấu Là sự nhiễm điện khi ta đưa một vật chưa nhiễm điện tiếp xúc với 1 vật nhiễm điện thì nó sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đó. Chú ý: Tổng đại số điện tích của 2 vật sau khi tiếp xúc bằng tổng đại số điện tích của 2 vật trước khi tiếp xúc: q = q 1 + q 2 . + Nếu hai quả cầu có kích thước và bản chất giống nhau, điện tích lúc sau của mỗi quả cầu là: ,,12 12 22 qqq qq  Là hiện tượng khi đưa 1 quả cầu A nhiễm điện lại gần đầu M của một thanh kim loại MN trung hoà về điện ta thấy đầu M nhiễm điện khác dấu với A còn đầu N nhiễm điện cùng dấu với A. Khi đưa A ra xa thanh kim loại MN lại trở lại trạng thái ban đầu. * Lưu ý: + Một vật nhiễm điện có khả năng hút các vật nhẹ. + Khi chạm tay vào quả cầu nhỏ dẫn điện đã tích điện thì quả cầu mất điện tích và trở về trung hòa. d. Định luật bảo toàn điện tích: Trong một hệ kín (cô lập), tổng điện tích của hệ được bảo toàn. 3. Định luật Coulomb Lực tương tác giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có phương trùng với đường thẳng nối hai điện tích đó, có độ lớn tỉ lệ thuận với tích độ lớn của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. )(10.9;. 2 2 9 2 21 C Nm k r qq kF Hay 20 21 4r qq F  với 04 1 k Lực tương tác giữa hai điện tích điểm.
+ Trong môi trường có hằng số điện môi  thì: /F F  + Hằng số điện môi  là một đặc trưng quan trọng cho tính chất điện của một chất cách điện. Nó cho biết, khi đặt các điện tích trong chất đó thì lực tác dụng giữa chúng sẽ nhỏ đi bao nhiêu lần so với khi đặt chúng trong chân không. + Đơn vị điện tích là Cu−lông (C). II. BÀI TẬP ÔN LÝ THUYẾT A - BÀI TẬP TỰ ĐIỀN KHUYẾT Câu 1: Điền khuyết các từ thích hợp vào chỗ trống: Lực tương tác tĩnh điện giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có: Phương Độ lớn Câu 2: Điền khuyết các từ khóa thích hợp vào chỗ trống: a. Vật bị nhiễm điện gọi là ……………….., vật tích điện hay là một điện tích. b. Có ……………….. điện tích trái dấu, điện tích dương và điện tích âm. c. Điện tích điểm là một vật tích điện có kích thước …………….. so với ……………… tới điểm mà ta khảo sát. d. Các điện tích cùng dấu thì ……………, trái dấu thì………………….. e. Lực hút hay đẩy giữa hai điện tích điểm được gọi chung là ………… giữa các điện tích. f. Lực tương tác giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có phương trùng với đường thẳng nối hai điện tích đó, có độ lớn ………………. với tích độ lớn của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với ……………………… giữa chúng. g. Vật nhiễm điện có khả năng …………………………….. h. Vật nhiễm điện âm khi số electron ……………… số proton i. Vật nhiễm điện dương khi số prôton ………………… số electron. k. Trong hiện tượng nhiễm điện do cọ xát, các vật trong hệ nhiễm điện ………………… l. Khi ta đưa một vật chưa nhiễm điện tiếp xúc với 1 vật nhiễm điện thì nó sẽ bị nhiễm điện ……………………… với vật đó. m. Khi đưa 1 quả cầu A nhiễm điện lại gần đầu M của một thanh kim loại MN trung hoà về điện ta thấy đầu M nhiễm điện …………… với A còn đầu N nhiễm điện ……………… với A.
B - BÀI TẬP NỐI CÂU Hãy nối những tương ứng ở cột A với những khái niệm tương ứng ở cột B CỘT A CỘT B Điện tích điểm Các điện tích cùng dấu Hằng số điện môi Có hai loại điện tích đẩy nhau điện tích dương và điện tích âm. một vật tích điện có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách tới điểm mà ta khảo sát. một đặc trưng quan trọng cho tính chất điện của một chất cách điện. C – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM NHẬN BIẾT Câu 1: Lực tương tác giữa hai điện tích điểm đứng yên sẽ: A. Tỉ lệ với tích các giá trị tuyệt đối của các điện tích B. Tỉ lệ nghịch với khoảng cách hai điện tích C. Không phụ thuộc vào môi trường đặt các điện tích D. Cả A, B, C đều đúng Câu 2: Không thể nói về hằng số điện môi của chất nào dưới đây? A. Không khí khô. B. Nước tinh khiết C. Thủy tinh. D. dung dịch muối. Câu 3: Lực tương tác giữa 2 điện tích điểm đứng yên trong chân không thì A. Tỷ lệ với độ lớn các điện tích, có phương trùng với đường thẳng với 2 điện tích B. Tỷ lệ với độ lớn các điện tích và tỷ lệ với bình phương khoảng cách giữa chúng C. Tỷ lệ nghịch với bình phương với khoảng cách giữa chúng D. A, C đúng Câu 4: Hai vật có thể tác dụng lực điện với nhau: A. Chỉ khi chúng đều là vật dẫn. B. Chỉ khi chúng đều là vật cách điện. C. Khi chúng là một vật cách điện, vật kia dẫn điện. D. Khi một trong hai vật mang điện tích Câu 5: Hai chất điểm mang điện tích khi đặt gần nhau chúng đẩy nhau có thể kết luận: A. chúng đều là điện tích dương B. chúng đều là điện tích âm C. chúng trái dấu nhau D. chúng cùng dấu nhau