Content text CHỦ ĐỀ 22 . THỰC HÀNH - TỔNG HỢP LỰC - GV.Image.Marked.pdf
Hai lực hợp với nhau một góc bất kì F 2 = F1 2 + F2 2 + 2F1F2 cos α 2. Thí nghiệm tổng hợp hai lực đồng quy Mục đích thí nghiệm: Tổng hợp được hai lực đồng quy Dụng cụ thí nghiệm: (1). Bảng thép (bảng từ). (2). Hai lực kế ống 5 N, có đế nam châm. (3). Thước đo góc có độ chia nhỏ nhất 10 . (4). Nam châm. (5). Dây chỉ bền và một dây cao su. (6). Giá đỡ có trục Φ 10mm có đế ba chân. Tiến hành thí nghiệm: Bước 1: Hiệu chỉnh kim chỉ thị của lực kế nằm đúng vạch số 0. Bố trí thí nghiệm như hình. Bước 2: Di chuyển hai lực kế sao cho dây cao su và các đoạn dây chỉ song song với mặt phẳng và tâm O của thước trùng với giao điểm của ba nhánh dây. Bước 3: Đánh dấu lên bảng sắt điểm A của đầu dây cao su, phương của hai lực F1 và F2 do hai lực kế tác dụng vào dây. Bước 4: Đọc số chỉ F1 và F2 của hai lực kế, đo góc α hợp bởi hai nhánh dây nối với các lực kế. Ghi nhận số liệu vào bảng 1. Bước 5: Lặp lại các bước 2, 3, 4 ít nhất 2 lần nữa. Bước 6: Tháo một lực kế, canh chỉnh lực kế còn lại sao cho đầu dây cao su trùng điểm A đã đánh dấu và ghi nhận giá trị của lực Ftn vào bảng 1. Bước 7: Lặp lại bước 6 ít nhất 2 lần nữa. Bước 8: Tính giá trị của Flt theo định lí hàm số cosin và ghi vào bảng 1. Báo cáo kết quả thí nghiệm: Bảng 1. Tổng hợp hai lực đồng quy Lần F1 (N) F2 (N) Góc α Ftn (N) Flt (N) 1 2 3 ... Xử lí kết quả thí nghiệm: - Tính giá trị trung bình: Flt = ...; Ftn = ... - Tính sai số: ΔFlt = ...; ΔFtn = ... Sai số trong thí nghiệm:
Lần F1 (N) F2 (N) AB F OAtn OAlt 1 2 3 ... Xử lý kết quả thí nghiệm: - Tính giá trị trung bình: OAtn = ... - Tính sai số: ∆OAtn = ... Sai số trong thí nghiệm: Một số nguyên nhân gây ra sai số trong thí nghiệm: - Do dụng cụ thí nghiệm (các vật nặng thiết kế khối lượng chưa chuẩn xác, vật treo không đồng trục,...). - Thao tác của người làm thí nghiệm (Đặt mắt quan sát sai vị trí, đọc số đo khi thước chưa cân bằng,...). Cách khắc phục: - Đặt mắt thẳng góc với thước. - Treo vật ngay ngắn. II. BÀI TẬP VÍ DỤ 1. Thí nghiệm tổng hợp hai lực đồng quy: Thực hiện thí nghiệm tổng hợp hai lực đồng quy và thu được bảng số liệu sau: Lần F1 (N) F2 (N) Góc α (o ) Ftn (N) Flt (N) 1 3,0 4,0 90 5,0 5,0 2 3,2 3,9 89 5,1 5,1 3 2,9 4,1 89 5,0 5,1 Dựa vào bảng số liệu thu được. Hãy tính: a) Các giá trị trung bình Flt; Ftn. b) Sai số tuyệt đối ΔFlt; ΔFtn. c) Nhận xét kết quả lý thuyết và kết quả thí nghiệm. d) Đề xuất phương án thí nghiệm khác. Hướng dẫn giải Flt 2 = F1 2 + F2 2 + 2F1F2 cos α ⟹ Flt1 = F1 2 + F2 2 + 2F1F2 cos α = 3,02 + 4,02 + 2 × 3,0 × 4,0 × cos 90° = 5,0 N Flt2 = F1 2 + F2 2 + 2F1F2 cos α = 3,22 + 3,92 + 2 × 3,2 × 3,9 × cos 89° = 5,1 N Flt3 = F1 2 + F2 2 + 2F1F2 cos α = 2,92 + 4,12 + 2 × 2,9 × 4,1 × cos 89° = 5,1 N a) Flt = Flt1 + Flt2 + Flt3 3 = 5,0 + 5,1 + 5,1 3 = 5,1 N.