Title Đề 24 - Phát triển đề tham khảo BGD môn Ngữ Văn năm 2025.doc ✅

1 ĐỀ THI THỬ CHUẨN CẤU TRÚC ĐỀ 24 (Đề thi có 04 trang) KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2025 MÔN: NGỮ VĂN Thời gian làm bài 120 phút; không kể thời gian phát đề Họ và tên thí sinh:…………………………………. Số báo danh: ………………………………………. I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau: Tháng ba về, nắng chuyển mùa chớm hè, nhìn những vườn điều đang đầy trái đỏ, vàng lấp lánh trong tán lá xanh lung linh trong nắng, tôi hạ kiếng xe để hít cái mùi hương yêu thương, tôi nhớ thiết tha cái bóng mát nơi gốc điều quê nhà, nhớ mùi hương thoang thoảng của trái điều chín, thèm tô canh điều má nấu... Mùa điều trong tôi bắt đầu từ những ngày tết nguyên đán, khi những chùm hoa màu đỏ tím rung rinh trong gió xuân tỏa hương nhè nhẹ. Ba tôi không trồng điều thành vườn như người ta, ba chỉ chọn giống điều ngọt, ít chát trồng vài cây từ đầu ngõ vào đến trước sân nhà. Sáng sớm những ngày tết, tôi thích dậy sớm chạy ra sân ngắm hoa điều rụng, sau một đêm hoa điều rụng tím đầy như xác pháo... Trên những cành điều xuất hiện chi chít những hạt non màu xanh lá dần dần ngã màu phơn phớt tím, nơi cái cuống phình to lên hình thành quả điều. Ban đầu là màu xanh lá cây, khi các em ấy "trổ mã" thì có nàng khoác áo vàng chanh, nàng áo đỏ tươi, nàng khoe màu đỏ thẫm. Mùa chờ đợi cũng về, những trái điều căng mọng, ú na ú nần, trĩu nặng từng chùm trên cây như lồng đèn nho nhỏ, cái hạt trưởng thành đã cứng cáp, hình thận khuyết một bên trông đẹp lắm. Tôi hít thật sâu mùi hương điều chín, mãi đến bây giờ mùi hương ấy vẫn phảng phất bên tôi khi nhớ về kỷ niệm ngày thơ []... Vì điều nhiều lắm nên chúng tôi chỉ cần lượm gom về nhà. Tuy thu hoạch thật nhiều từ những quả điều chín rụng nhưng chị em tôi vẫn ngước nhìn các nàng vừa chín ửng đang treo trên cây mà thích thú, cố với tay níu oằn cành để hái. Mang điều về nhà chị em tôi nâng niu lấy hạt, má dặn dò là phải vặn nhẹ theo chiều kim đồng hồ, điều mới không bị giập, xong công đoạn lấy hạt, má rửa sạch và chia thành từng nhóm: trái nguyên vẹn thì để dành ăn sống, trái hơi giập thì để chế biến thức ăn, trái giập nhiều thì vắt lấy nước, sên thành thứ siro mà nhà tôi quen gọi là rượu điều. Rượu điều chữa bệnh đau bụng, khó tiêu rất hay, chỉ cần một cốc nhỏ, thơm ngon dễ uống, hết khó chịu ngay, chị em tôi gọi là thuốc tiên. Má tôi làm mấy chai rượu điều để dùng cả năm đến mùa điều năm sau. Điều được má chế biến thành rất nhiều món ăn ngon, cả chay và mặn. Ba tôi thích món khô cá sặt trộn với điều. Tôi lẽo đẽo theo học nghề của má. Ba nướng khô thơm nức, hai nhỏ em cùng ba xé khô, lấy phần thịt bỏ xương. Tôi chạy ra sân sau, hái mấy quả dưa leo xanh mướt, một nhúm rau răm, mấy trái ớt đỏ tươi rửa sạch mang vô bếp cho má. Dưa leo lấy phần giòn, bỏ phần ruột mềm, trái điều xắt làm 6, vắt nhẹ cho bớt nước, nước đó má để sên siro rượu điều chứ không bỏ. Rau răm, tỏi ớt... tất cả trộn đều, thêm miếng củ hành tím phi giòn, ít muối, ít đường vì trong hỗn hợp có điều ngọt và khô mặn. Một dĩa khô trộn đầy màu sắc đỏ vàng của điều đan xen màu xanh lá của dưa leo và cần tàu, màu vàng nâu của khô, lấm tấm trắng đỏ của tỏi ớt băm hoà nhau ngon lành cả hương lẫn vị. Có món này, ba tôi ăn những năm chén cơm. Tôi thì thích món canh chua điều do chính tay má nấu, sau này tôi được thưởng thức món này do nhiều người nấu, cả tôi dù học nghề nơi má vẫn không sao sánh bằng từ hương đến vị. Canh chua điều má nấu sử dụng cây nhà lá vườn thôi, cá đối ba đi chài trong vuông dưới mé sông, tươi sống tròn lẳn, cần tàu và lá me non ngoài sau vườn, chỉ thế thôi mà với bàn tay "ngự trù" má đã làm cho con ghiền món canh điều đến thế. Tôi khác với ba, tôi chỉ ăn nửa chén cơm nhưng với hai tô canh điều, điều trong canh má nấu mềm mà dẻo, có thể lấy đũa dẻ ra được nhưng không bở, tô canh nóng hổi bốc mùi thơm ngọt ngào, vị hơi chua, từng muỗng tan vào miệng thanh tao... Nhắc đến mà nghe thèm làm sao!

3 HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU  4,0 1 Chủ đề: đời thường, gần gũi với cuộc sống, thể hiện ở việc tập trung miêu tả mùa điều, cây điều, và các món ăn từ điều. 0,5 2 Những hình ảnh được sử dụng để miêu tả trái điều: màu vàng chanh, đỏ tươi, đỏ thẫm, căng mọng, ú na ú nần, trĩu nặng từng chùm, trông như lồng đèn nhỏ nhỏ. 0,5 3 - Yếu tố trữ tình trong văn bản được thể hiện thông qua cách tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc và gợi tả để diễn tả kỷ niệm gắn bó với mùa điều quê nhà. Những chi tiết như nắng chuyển mùa chớm hè, mùi hương yêu thương, hoa điều rụng tím đầy như xác pháo hay hình ảnh trái điều được nhân hóa nàng khoác áo vàng chanh, nàng áo đỏ tươi đều thể hiện tình cảm tha thiết, sâu lắng dành cho thiên nhiên, gia đình và ký ức tuổi thơ. - Nhận xét: Yếu tố trữ tình không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp bình dị của cuộc sống mà còn khơi dậy những cảm xúc yêu thương, gắn bó với quê hương trong lòng người đọc, khiến văn bản trở nên gần gũi, chân thực mà vẫn đầy chất thơ. 1,0 4 - Cụm từ mang hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường: hít cái mùi hương yêu thương. - Theo logic thông thường, hít gắn liền với mùi thực thể (như hương hoa, mùi thức ăn), nhưng ở đây là hít mùi hương yêu thương lại mang tính trừu tượng, giàu cảm xúc. Hít cái mùi hương yêu thương là một cách nói sáng tạo, không tuân thủ quy tắc ngữ nghĩa thông thường. Cách nói này nhằm gợi lên cảm giác sâu sắc, gợi hình và mang đậm chất văn chương. 1,0 5 Học sinh nêu được nội dung văn bản và rút ra bài học về cách gìn giữ những giá trị truyền thống trong cuộc sống, trình bày bằng hình thức đoạn văn 5-7 dòng. - Nội dung: Văn bản kể lại những ký ức thân thương về mùa điều ở quê hương, gắn liền với hình ảnh vườn điều, mùi hương trái chín, các món ăn từ điều và tình cảm gia đình đầm ấm. - Bài học về cách gìn giữ những giá trị truyền thống trong cuộc sống: cần gìn giữ những giá trị truyền thống như các món ăn quê nhà và những kỷ niệm gia đình để trân trọng cội nguồn và nuôi dưỡng tình cảm gắn bó giữa các thế hệ. 1,0 II LÀM VĂN  6,0 1 Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích ý nghĩa của hình ảnh trái điều trong tản văn Ngan ngát mùa điều tháng ba ở phần đọc hiểu. 2,0 a. Xác định được yêu cầu hình thức, dung lượng của đoạn văn  Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, móc xích hoặc song hành. 0,25