Content text DEMO Q702.pdf
Đề tài: Vận dụng phương pháp dạy học tích hợp liên môn trong môn Ngữ văn 7 nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh MỤC LỤC A. MỞ ĐẦU ..............................................................................................................3 1. Lý do chọn đề tài................................................................................................3 2. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................4 4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................4 5. Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến................................................................5 B. NỘI DUNG...........................................................................................................5 1. Cơ sở lý luận ......................................................................................................5 2. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................................6 3. Biện pháp thực hiện............................................................................................8 Biện pháp 1. Tích hợp kiến thức môn Lịch sử và Địa lí vào hoạt động học môn Ngữ văn để phát triển năng lực tư duy tích cực cho học sinh.............................8 Biện pháp 2. Tích hợp kiến thức môn Công nghệ để tổ chức hoạt động thực hành sáng tạo trong dạy học Ngữ văn cho học sinh tham gia...........................12 Biện pháp 3. Tích hợp kiến thức môn Mĩ thuật để đổi mới phương pháp tiếp cận nội dung bài học môn Ngữ văn...................................................................15 Biện pháp 4. Kết hợp các kiến thức Giáo dục công dân nhằm truyền tải các thông điệp tích cực sau mỗi bài học Ngữ văn ...................................................18 Biện pháp 5. Tích hợp chia sẻ kiến thức môn Khoa học tự nhiên nhằm phát triển năng lực khám phá, sáng tạo của học sinh................................................21 4. Hiệu quả của sáng kiến.....................................................................................24 5. Điều kiện cần thiết để thực hiện sáng kiến......................................................26 6. Khả năng áp dụng và nhân rộng sáng kiến.......................................................26 C. KẾT LUẬN.........................................................................................................26 1. Kết luận ............................................................................................................26 2. Đề xuất, kiến nghị ............................................................................................27 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................28 PHỤ LỤC................................................................................................................30
Biện pháp 1. Tích hợp kiến thức môn Lịch sử và Địa lí vào hoạt động học môn Ngữ văn để phát triển năng lực tư duy tích cực cho học sinh * Mục đích: Việc tích hợp kiến thức môn Lịch sử và Địa lí vào hoạt động học môn Ngữ văn lớp 7 nhằm phát triển năng lực tư duy tích cực cho học sinh. Qua đó, học sinh không chỉ tiếp cận được với văn bản từ góc độ ngôn ngữ mà còn hiểu sâu sắc về bối cảnh lịch sử và địa lý liên quan đến tác phẩm. Việc này giúp các em phát triển kỹ năng phân tích, liên hệ, và đánh giá các tác phẩm một cách toàn diện. * Nội dung và cách thực hiện: Việc tích hợp kiến thức Lịch sử và Địa lí vào hoạt động học Ngữ văn là cần thiết để giúp học sinh phát triển tư duy toàn diện. Qua đó, học sinh không chỉ tiếp cận văn bản từ góc độ ngôn ngữ mà còn hiểu sâu sắc về bối cảnh lịch sử và địa lý liên quan. Từ đó nâng cao khả năng phân tích, liên hệ và đánh giá tác phẩm, giúp các em xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc và tư duy phản biện. Ví dụ 1: Khi cùng học sinh tìm hiểu nội dung Đọc văn bản: Ông đồ, trang 46, Ngữ văn 7, Cánh diều, tập 1, tôi đã tổ chức tích hợp kiến thức lịch sử giao nhiệm vụ cho học sinh ở nhà tìm hiểu về tiểu sử tác giả Vũ Đình Liên và hoàn cảnh lịch sử ra đời của tác phẩm và tổ chức học sinh tham gia theo kỹ thuật khăn trải bàn. Ở tiết học trước, tôi chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm 5 học sinh. Tôi giao nhiệm vụ cho các nhóm như sau: + Nhóm 1+2+3: Tìm hiểu về tiểu sử của nhà thơ Vũ Đình Liên, đặc biệt là các sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc đời ông. + Nhóm 4+5+6: Tìm hiểu về hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam vào thời điểm tác phẩm "Ông đồ" ra đời (năm 1936), bao gồm tình hình đất nước, xã hội, và các sự kiện quan trọng. Trong quá trình các nhóm thực hiện nhiệm vụ tìm hiểu, tôi tiếp tục cung cấp thêm thông tin và nguồn tài liệu để hỗ trợ quá trình nghiên cứu của học sinh. Đồng thời, tôi cũng giải đáp thắc mắc và điều chỉnh những sai sót trong suy nghĩ của học sinh, nhằm đảm bảo các em có thể tiếp cận thông tin một cách chính xác nhất. Tôi khuyến khích các nhóm thảo luận mở, tranh luận các quan điểm khác nhau về nhân vật và hoàn cảnh lịch sử.
Đến tiết học tôi tổ chức lớp học theo kỹ thuật khăn trải bàn. Học sinh sẽ có thời gian 5 phút làm việc độc lập và 10 phút thống nhất ý kiến chung của nhóm. Sau khi hoàn thành quá trình nghiên cứu và thảo luận, mỗi nhóm lần lượt trình bày kết quả của mình trước lớp. Tôi chú ý lắng nghe, ghi chú và đánh giá sự chuẩn bị cũng như khả năng trình bày của các nhóm, từ đó đưa ra nhận xét và gợi ý nhằm cải thiện kỹ năng thuyết trình và tương tác của học sinh. Đồng thời, tôi cũng nhấn mạnh thêm về tiểu sử, hoàn cảnh lịch sử của bài thơ nhằm tạo cơ sở tìm hiểu rõ về tác phẩm. Ví dụ 2: Khi cùng học sinh tìm hiểu nội dung Đọc văn bản: Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam”, trang 84, Ngữ văn 7, Cánh diều, tập 2, tôi đã tổ chức cho học sinh sưu tầm các tranh ảnh về vùng Nam Bộ nhằm giúp học sinh hiểu hơn về địa phương này, giúp tích hợp kiến thức Địa lý. Hình ảnh nội dung Đọc văn bản: Thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam Ở tiết học trước, tôi chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm sẽ được giao nhiệm vụ sưu tầm các tranh ảnh về vùng Nam Bộ trong vòng một tuần. Tôi yêu cầu mỗi nhóm tìm kiếm thông tin, thu thập mẫu hoặc hình ảnh về các đặc trưng của vùng Nam Bộ như: chợ nổi, rừng đước, món ăn vùng miền, trang phục truyền thống,... Đồng thời, tìm hiểu về các giá trị văn hóa của vùng Nam Bộ đối với dân tộc. - Trước tiết học: